20
Жоғары мектепте білім беруді ақпараттандыруды дамытуға бағытталған
физиканы оқытудың әдістемелік жүйесі оқыту мақсатын, физикалық білім беру
мазмұнын, әдістерін, құралдарын және оқытуды ұйымдастыру формаларын
құрайды. Жоғары оқу орнындағы физика курсы–физиканы оқыту теориясы мен
әдістемесінің рӛлін кӛрсететін қазіргі заманғы жаратылыстану пәні негізі
ретінде іргелі және тұтас курс. Пән студенттердің белсенді ұстанымын,
уәждемесін дамытатын, құзыреттілікті дамытуға бағытталған оқытудың тиімді
педагогикалық және ақпараттық технологияларын құрайды.(2-сурет)
Сурет 2- Физиканы оқыту үдерісін ақпараттандырудың әдістемелік жүйесі
Әлемнің ғылыми
бейнесі
Ақпараттандыру
Физика
Информатика
Білім беру
үдерісін
ғаламдастыру
Әдістемелік
жүйе
Білім беру үдерісін
дербестендіру
Ғылымды
іргелендіру
Ғылымды интеграциялау,
технологияландыру
Мазмұндық компонент
Процессуалдық
компонент
Тұлғалық-уәждік
компонент
Ақпараттық
және
телекоммуни-
кациялық
технологиялар
Басқару
қызметі
Ақпараттық инфақұрылым
АКТ-ні меңгеру
және ендіру
Тұлғаға
бағдарланған оқыту
Ізгілендіру
21
Жоғары мектепте физиканы оқытудың әдістемелік жүйесін дамыту
студенттердің білім деңгейін кӛтеру және кәсіби құзіреттілікті қалыптастыру
үшін алғышарттарды құрайды.
Әдістемелік жүйе тенденциялары мына басты идеялар жүйесі түрінде
берілуі мүмкін:
1. Физиканы оқытудың ақпараттық әдістемелік жүйесін теориялық
модельдеу, базалық құзыреттіліктерді дамыту шешімі білім беруді
ақпараттандыру үдерістерін табысты дамытудың негізгі шарттары болып
табылатын және ақпараттық, ғылыми, оқу-әдістемелік ресурстармен
қамтамасыз етуді талап ететін физиканы оқытуды ақпараттандырудың ғылыми-
әдістемелік мәселесі ретінде қарастырылу қажет.
2. Физикалық білім беруді ақпараттандыру үдерісін тұжырымдамалық-
әдістемелік зерттеу физиканы оқытудың жаңа ақпараттық технологиялары
болып табылатын ақпараттық әдістеменің заманауи ғылыми саласын дамытуға,
мектепте және ЖОО-да физиканы компьютерік оқытудың әдістемелік жүйесін
жобалауға, құрастыруға, жүзеге асыруға (ендіруге), талдауға, дамытуға ықпал
етеді.
3. Педагогикалық зерттеудің әдіснамалық бетбұрыстары адам қызметінің
барлық салаларында норма болып қалыптасып келе жатқан дербес компьютер
технологияларын қолдана отырып, оқытудың әдістемелік теориясы деңгейінде
ғылыми білімнің жаңа тұтастығын анықтай отырып, физикалық білім берудің
мағынасын, оның даму факторларын анықтауға мүмкіндік береді.
Ақпараттандыру үдерісі білім берудің барлық деңгейлерінде оқу пәндерінің
пәндік мазмұнын ӛзгертуге, білім интеграциясын білдіреді, жеке тұлғаға
бағытталған оқытудың қазіргі заманғы педагогикалық тұжырымдамаларын
толықтыру жолдарын анықтауға мүмкіндік береді.
Зерттеуде физика саласында білім беруді ақпараттандыруды дамытуға
бағытталған әдістемелік жүйе моделі құрылды.(3-сурет) Бұл модель физика
саласында білім беруді ақпараттандыруды дамытуға бағытталған жүйенің
ақпараттық білім беру ортасын анықтауы тиіс.
Физика саласында білім беруді ақпараттандыруды дамытуға бағытталған
әдістемелік жүйе моделі оқытушы жұмысының барлық бағыттарын, оқыту
технологияларын, электрондық оқу-әдістемелік материалдарын, бағдарламалық
жабдықтамаларды, мамандандырылған тренажерларды және компьютерлік
модельдеу құралдарын, білімді бақылау жүйелерін, оқудан тыс және ұйымдық-
басқару жұмыстарының мәліметтер қорын және ақпараттық-анықтамалық
жүйелерін құрайтын көпкомпонентті жүйе ретінде қарастырылды.
Сипатталып отырған модель ақпараттық ортаны ендіру және кезекті
функционалдануы компьютерлік техника және ақпараттық компьютерлік
технологиялар
саласында
педагогикалық
кадрлардың
психологиялық
дайындығын қалыптастыру барысында жүзеге асырылуы тиіс екендігін
кӛрсетеді.
23
Оқу үдерісінің әдістемелік міндеттерін шешу үшін физиканы оқытуды
ақпараттандыру жағдайында білім берудің құзыреттілік негізге бағытталуы
үшін мына шарттар қажет:
- ақпараттық әдістемелік жүйе жобалау теориясын меңгеру мен
тәжірибелік дағдыны меңгерудің бірігу мүмкіндігін жасайтын оқыту
тұжырымдамалары мен әдіснамасының болуы;
- оқытудың ұжымдық және жеке бағыттылығын біріктіруге, жалпы
физикалық білім беруде инновациялық түрлендіру міндеттерін шешу
қызметінде білім алушыларды белсенді етуде оқу үдерісінің мазмұндық-
мағыналық ӛрісін кеңейтуге мүмкіндік беретін компьютерлік білім беру
технологияларының болуы.
Жоғары кәсіби білім беруді жаңарту тұжырымдамасы келесі мәселелерді
жүзеге асыруға мүмкіндік беретін болашақ маманды қалыптастырудың жеке-
шығармашылық ұстанымдары, оның шығармашылық даралығын тудыру және
қалыптастыруды, оның кәсіби кӛзқарасын дамытуды, оқу үдерісін
ұйымдастырудың тиімді модельдерін құруды білдіреді:
- маманның кәсіби даярлығының жеке бағдарламаларын құру және білім
беруді ақпараттандыру жағдайында оқу үдерісін ұйымдастыру мүмкіндігі;
- маманды ЖОО-ның оқу және ғылыми-ӛндірістік кешендерін игеруге
даярлаудың барлық аспектілерін жан-жақты қамту;
- білім беруді ақпараттандыру жағдайында кәсіби даярлауда студент
тұлғасын белсендендіру факторы ретінде ӛзін-ӛзі басқарудың әдістемелік
жүйесін құру.
Болашақ физика мұғалімдерін даярлауда физика саласында білім беруді
ақпараттандырудың әдістемелік жүйесін дамытудың негізгі бағыттары мыналар
болып табылады:
-
физиканы оқытудың қазіргі заманғы, оның ішінде ақпараттық және
телекоммуникациялық технологияларды пайдалану;
-
физиканы дифференциалдап оқыту формалары, түрлі салалардағы
сыныптарда физиканы оқыту ерекшеліктері.
Физика саласында білім беруді ақпараттандырудың әдістемелік жүйесін
дамытудың басты бағыттары:
- физикалық
білім беруді ақпараттандырудың ғылыми-әдістемелік
негізіндерін зерттеп-зерделеу;
- оқытудың жаңа ақпараттық технологияларын қалыптастыру және
дамытуға қажетті шарт ретінде педагогикалық бағдарламалық қамтамасыз етуді
жүйелендіру және жасау;
- физиканы оқытудың әдістемелік жүйесін теориялық модельдеу және
ақпараттық ортаны қалыптастыру үдерісі;
- оқыту сапасын жетілдіруде физикалық білім беруді ақпараттандыру
мәселелерінің жайын талдау;
- физиканы оқытуда технологиялық бағытты дамыту тенденцияларын
зерттеу;
