6.3 Оқшалаудың ылғалдылық сақтау әдістері.
Осы уақытта оқшауламаны ылғалдылықтан сақтаудың бірнеше әдістері ғана қолданылады.
6.3.1 Сіңдіру – оқшауламадағы кеуектерді гигроскопиялық емес және нашар гигроскопиялық қатты және сұйық диэлектриктермен толтырады.
Егер материалдың кеуектері сіңірілген массамен толтырылған болса, онда сұйық материалдың ішіне сіңіре алмайтыны және оның электрлік қасиеттері жоғары деңгейде орнықты сақталатыны ерте қарастырылған. Бұл, субмикрокеуектері (мрамор) жоқ материалдар үшін дұрыс болады, ал көптеген диэлектриктер үшін (субмикрокеуектері бар) электр қасиеттерінің нашарлауы көрінеді.
Сондықтан сіңдіру, қағаз, тоға, маталар және басқа целлюлозды материалдар үшін ылғалдылықтан қорғаушы бола алмайды.
Ылғал түріндегі сіңдірілген материалдың G коэффициенті құрғақ сіңдірілмеген материалға қарағанда үлкен болады.
6.3.2 Жылтырсырғыш – бұл сіңдірілген бұйымды қалындығы
0,1 ... 0,2 мм оқшаулама жылтырсырмен жабу. Бұл әдіс салыстырмалы ылғалдылық 10% кезінде керекті сенімді ылғал қорғаныс бермейді.
6.3.3 Пластмассамен қысымдау – бұл жылтырсырға қарағанда үлкен механикалық беріктікке ие, қалындығы 1 мм және одан көп қорғаныс қабатпен жабу. Бұл әдіс ауаның ылғалдылығы 80% кезінде сенімді қорғаныс береді, бірақ жоғары ылғалдылық  ұзақ уақыт әсер еткенде тиімді емес.
6.3.4 Компаундпен құю – бұйымды қорғаныс металды қаптамаға орнатқаннан кейін жүргізіледі. Құйылатын массаның “компаундтың” қорғаныс қабаты 10 ... 20 мм дейін құрайды. Сонымен қатар, компаундпен бұйымның бетін жабуға болады, ол балқытқан компаундқа бұйымды батыру жолымен жүргізіледі.
Құю да, компаундпен жабу да ылғалдылықтың ұзақ уақыт әсер етуі кезінде сенімді ылғалдылық сақтаудың толық кепілдігін бермейді.
Осы уақытта құю үшін шамалы ылғал өтімділікке ие жаңа синтетикалық материалдар қолданылады.
Бірақ, жоғары сапалы ылғалдылық сақтау жаңа материалдарды қолдану ылғалдығы 100 % кезінде тек қана бір шама уақыт аралығында ылғалдылық сақтау қамтамасыз етеді.
Егер ылғалдылықтың әсері ұзақ болса, онда ол органикалық материалдан жасалған қабат арқылы өтеді.
Бұл ылғалдылық сақтау қабат ретінде қолданылатын диэлектриктердің ылғал өтімділігі нолге тең емес екенімен түсіндіріледі.
6.2 суретте көрсетілген материалдың  ылғал өтімділік коэффициентімен сипатталады, ал қорғаныс материалдың қабаты арқылы өтетін сұйық булардың Qв саны келесі формуламен анықталады
 (6.2)
мұнда S – ылғалдылық сақтау қабатының толық беті, мм2;
τ – ылғалдылықтың әсер ету уақыты, С;
– ылғал өтімділік коэффициенті;
∆Р – ылғалдылық сақтау қабатының екі жағындағы сұйық булар қысымдарының айырымы (∆Р = Р1 – Р2).
6.2 Сурет – Ылғалдылық сақтау қабат арқылы ылғалдылықтың өтуі
Ылғал өтімділік коэффициентінің шамасы (г/сағ ∙ см,
мм. сынап бағынасы бойынша) түрлі диэлектриктерде әр түрлі болады:
- парафин 5 ∙ 10-10;
- полиэтилен 3 ∙ 10-10;
- полихлорвинил 1 ∙ 10-2;
- пластмассалы фенопласт 3 ∙ 10-8;
- эпоксидті шайыр 5 ∙ 10-9;
- мұнайлы битум 1 ∙ 10-9;
- ацетилцеллюлозды жылтырсыр 2 ∙ 10-7.
6.3.5 Вакуум – қорғаныс бұйымды металды корпусқа еңгізіп тығыз қымтау қарастырылады, содан кейін металды қақпақ дәнекерленеді.
Егер дәнекерлеу жақсы орындалса, бұл әдіс абсолютті ылғалдылық сақтауды беру керек, өйткені металдар үшін ылғал өтімділік Р = 0 болады.
6.3.6 Диэлектриктердің ылғалдылық жұтуын анықтау. Сынау ылғалдылық әсеріне ұшыраған диэлектрик үлгілерінің үш тобы үшін өткізіледі.
Әр топ түрлі материалдардан (үштен аз емес) жасалған үлгілерден тұрады. Бір материалдың үлгісі үш топта да болуы керек.
Әр топтың диэлектрик үлгісінің қысқаша сипаттамасы.
Бірінші топтың үлгілері эксинаторда, ауаны силикогельмен немесе цеолитпен кептіруге ұсталынады. Эксинатордағы ылғалдылықты бақылау психометрмен жүзеге асырылады. Ол ылғи эксинаторда орналасады. Салыстырмалы ылғалдылық бірнеше пайыз шегінде болуы керек.
Екінші топтың үлгілері қоршаған ортаның ылғалдылығында ұсталынады, қоршаған ортаның ылғалдылығын бақылау стационар бөлмеде орнатылған психометрмен жүзеге асырылады.
Үшінші топтың үлгілері эксинаторда ауаның салыстырмалы ылғалдылығы кезінде ұлғайған ылғалдылық жағдайында ұсталынады.
Жұмысты орындау кезінде үш топқа да бірдей аналитикалық таразы арқылы үлгінің массасын өлшеп, ылғалдылық жұту коэффициентін (6.1) формула бойынша есептеу.
Өлшеулер нәтижесі бойынша сынақтан өткен диэлектриктер үшін G = f (і) тәуелділік графиктері салынады және диэлектрик кедергісіне ылғалдылықтың әсер ету көзқарасы бойынша әр диэлекрик үшін қысқаша сипаттама беру. Үлгілердің массасы термостатта сегіз сағат (120 ... 140)о С температурамен құрғатқаннан кейін анықталған.
Есептеулер мен өлшеулер нәтижесі 6.1 кестесіне еңгізіледі.
6.1 Кесте – Эксперименттер нәтижесі
Материалдың атауы
|
Құрғақ қалпындағы үлгінің массасы, г
|
Уақыт созылатын кездегі салыстырмалы ылғалдылық, %
|
Берілген ылғалдылық жағдайында болғаннан кейін үлгінің массасы, г
|
Үлгі массаларының
өсімшесі, г
|
Ылғалдылық жұтудың коэффициенті, %
|
Полярланудың ең мүмкін түрі
|
Ескетулер
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: | 
