Қатты диэлектриктердің беттік электр өткізгіштігі

 
Беттік электр өткізгіштік диэлектриктің бетіндегі ылғалдық және 
ластанумен анықталады. Судың өткізгіштігі жоғары. Диэлектриктің бетінде 
өте жұқа судың қабаты болса да, осы судың қалыңдығын анықтайтын 
диэлектрикте 
бір 
мөлшерді 
өткізгіштікті 
байқауға 
болады. 
Ал 
адсорбцияланған судың қабығы заттың табиғатымен байланысқандығынан, 
беттік электр өткізгіштікті диэлектрикті өзінің мінездемесі деп санайды. 
Диэлектриктің бетіндегі ылғалдықтың абсорбциясы қоршаған ортаның 
ылғалдығымен тығыз байланыста. Сондықтан салыстырмалы ылғалдық 
диэлектриктің меншікті беттік өткізгіштігін анықтайтын ең маңызды фактор 
болады.
Меншікті беттік кедергінің ерекше төмен түсіп кетуі салыстырмалы 
ылғалдықтың ауасы 70-80%-ке жоғарылағаны байқалады. Неғұрлым заттың 
полярлығы төмен, диэлектриктің беті таза болса және жақсы ысылған болса, 
соғұрлым меншікті беттік өткізгіштік төмен болады. Ең жоғары меншікті 
беттік кедергіге ие беті суланбайтын полярлы емес диэлектриктер. Полярлы 
диэлектриктердің төмен меншікті беттік кедергісі, әсіресе ылғалдық ортада 
болады. Бөлшекті суда еритін полярлы соның нәтижесінде бетінде электролит 
пайда болатын, полярлы диэлектриктің беттік кедергісі өте төмендейді. 
Полярлы диэлектриктердің бетінде әртүрлі ластар жеңіл жабысады, осы 
жағдайда беттік кедергінің азаюына әкеледі. Меншікті беттік кедергіні өсіру 
үшін түрлі-түрлі шараларды пайдалану керек: сумен тазалап жуу, 
еріткіштермен, 600 – 700
0
С қыздыру. Осы шаралардың ең өнімдісі дистилирлі 
суда көп мезгіл қайнату. Керамика мен шынылардың беттерін кремний 
органикалық лактармен бояуда беттік меншікті кедергіні ұлғайтады.
Қорытындысында былай айтуға болады: меншікті беттік өткізгіштіктің 
ылғалдыққа тәуелділігі диэлектриктің бетіндегі иондарға бөлінетін заттардың 
болуымен байланысты. Заттың бетіндегі дымқыл (су) солардың 
диссониациясына көмек етеді. Осы заттарды диэлектриктердің бетінен 
кетірсе, ылғалдық қандай болса, меншікті беттік кедергіні үлкейтуге болады.
Егер де осында заттар оқшаулайтын бұйымның қоспа ретінде ішіне 
кірсе, ылғалдық жоғарылаған сайын беттік меншікті кедергі төмендейді. 

жүктеу 1,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: