Э. В. Фуфаев, Д. Э. Фуфаев

Осылайша,  осы  жҥйе  деректерді  интеллектуалды  талдауды  жҥзеге 
асыруға  мҥмкіндік  береді,  өйткені  бір  топқа  тағайындалған 
бөлшектердің  еңбексыйымдылығының  таралуын  бағалау  мҥмкін 
болады. Осылайша  екі маңызды міндеттер шешіледі: 
• жаңа  бөлшектің  еңбексыйымдылығын  бағалау  кезінде  қатені 
болжауға мҥмкіндік береді; 
• бөлшектердің  жіктелуіндегі  қателерді,  сондай-ақ  егжей-тегжейлі 
мəліметтердің кҥрделілігін анықтаудағы қателерді анықтауға мҥмкіндік 
береді. 
Өндірістік бөлшектердің еңбексыйымдылығын сараптауға арналған 
алгоритмнің блок-сҧлбасы 18.22. суретінде көрсетілген. 
Төменде  келтірілген  кестедегі  деректерді  талдауға  арналған  VBA 
программасының  мəтіні  жəне  жаңа  тҥсініктемелерге  жҧмысты 
сараптамалық бағалау ҥшін қажетті тҥсініктемелер бар: 
Option Compare Database 
Option Explicit 
Private Sub Батырма0_CИckO On 
Error GoTo Err_Батырма1_Qick 
Dim dbs As Database, Rst1 As Recordset, Rst2 As Recordset, Rst3 As 
Recordset, Fj As Boolean, stDocName As String stDocName = "талдау 
нəтижелерін тазалау" DoCmd.OpenQuery stDocName, acNormal, acEdit ' 
"Талдау нəтижелері" кестесін тазалау' 
Set  dbs  =  CurrentDb  '  Ағымдағы  дерекқорды  білдіретін  Database 
типті объектілі айнымалыны қайтарады.' 
Set Rst1 = dbs.OpenRecordset("Талданатын деректер") ' "Талданатын 
деректер"  кестесінің  деректеріне  RST1  атымен  кіретін  жаңа  Recordset 
объектісін жасайдыда, оны Recordsets тобына қосады.' 
Set  Rst2  =  dbs.OpenRecordset("Талдау  нəтижелері")  '  "Талдау 
нəтижелері"  кестесінің  деректеріне  RST2  атымен  кіретін  жаңа 
Recordset объектісін жасайдыда, оны Recordsets тобына қосады.' 
 
Set 
Rst3 
= 
dbs.OpenRecordset("Сараптамалық 
деректер")  ' 
"Сараптамалық  деректер"  кестесінің  деректеріне  RST3  атымен  кіретін 
жаңа Recordset объектісін жасайдыда, оны Recordsets тобына қосады.' 
'  Сыртқы  циклдің  басталуы.  Циклде  "Талданатын  деректер" 
кестесінің деректері ретімен таңдалады 
'  жəне  "Сараптамалық  деректер"  кестесінің  деректерімен 
салыстырылады. DoUntilRstl.EOF 
Fj = False'Fj  айнымалысы іздеу нəтижелерін көрсетеді 
Rst3.MoveFirst' Әр іздеу циклының алдында указатель записей таблицы 
"Сараптамалық деректер" кестесінің жазбаларын бағыттауыш бірінші 
жазбаға келтіріледі DoUntilRst3.EOF' Ішкі цикл. Циклде 
"Сараптмаалық деректер" кестесінің жазбалары ретімен таңдалады. 
If  (Rst1!Қҧрастыру  LikeRst3!Қҧрастыру)  And(Rst1!ТҧрақтыКод 
LikeRst3!ТҧрақтыKод) And^П!ҚалыпКод LikeRst3!ҚалыпКод) Then 

Fj  =  True'  Егер  кестелердегі  жазбалар  сəйкес  келсе,  табысты  іздеу 
таңбасы орнатылады.' 
Rst2.AddNew' "Талдау нəтижелері кестесіне жаңа жазба қосылады"' 
Rst2!Талдау  =  ^Ч!Қҧрастыру)  &  "."  &  ^Ч!ТҧрақтыКод)  &  "."  & 
^ШҚалыпКод)  'Талданатын  бөлшектің  технологиялық  коды  туралы 
ақпарат бар,' 
Rst2!Эксперт  =  ^3!Констр)  &  "."  &  ^3!ТҧрақтыКод)  &  "."  & 
(Rst3!ҚалыпКод)  'Талданатын  бөлшек  пен  аналог  сызбаларының 
нөмірлері мен аналог коды' 
Rst2!СызбаHомеріAн = Rst1! СызбаHомері Rst2! 
СызбаHомеріЭксп = Rst3! СызбаHомеріа 
Rst2!Пайыз = "100 %" 
Rst2!Еңбексыйымдылығы  =  Rst3!  Еңбексыйымдылығы  'Аналог 
бөлшектің əзірленуінің еңбексыйымдылығы.' 
Rst2.Update 
End If 
Rst3.MoveNext 
Loop 
If Fj = False Then 'Егер бҧрынғы іздеу циклінде аналогтың бөлшегі 
табылмаса, онда екінші іздеу орындалады. Бҧл жағдайда 
технологиялық кодтың кейбір позициялары ескерілмейді' 
Rst3.MoveFirst 'Ішкіцикл. Циклде "Сараптамалық деректер" кестесінің 
жазбалары ретімен таңдалады' 
Do Until Rst3.EOF 'ІздеумаскасыGetStringJ функциясына қҧрылады. 
Бҧл жағдайда бөлшекті дайындаудың технологиялық əдісі ескеріледі.' 
If (КйВҚҧрастыру = К5£3!Қҧрастыру) And (((КйРТҧрақтыКод) 
&(Rstl! Қалып- Код)) Like GetStringJ((Rst3!ТҧрақтыКод) & 
(Rst3!ҚалыпКод))) Then Fj = True 'Кестелердегі жазбалар сəйкес келсе, 
табысты іздеу орнатылады..' 
Rst2.AddNew '"Талдау нəтижелері кестесіне жаңа жазба қосылады"' 
Rst2!Талдау = (Rst1!Қҧрастыру) & "." & (Rst1!ТҧрақтыКод) & "." & 
(Rst1!ҚалыпКод)  'Талданатын  бөлшектің  технологиялық  коды  туралы 
ақпарат бар.,' 
Rst2!Эксперт  =  (Rst3!Қҧрастыру)  &  "."  &  (Rst3!ТҧрақтыКод)  &  "." 
&  (Rst3!ҚалыпКод)  'Талданатын  бөлшек  пен  аналог  сызбаларының 
нөмірлері мен аналог коды' 
Rst2!Пайыз = "80 %" 
Rst2!СызбаНөміріAн  =  Rst1!СызбаНөміріRst2!СызбаНөміріЭксп= 
Rst3!СызбаНөмірі 
Rst2!Еңбексыйымдылығы 
= 
Rst3!Еңбексыйымдылығы 
'Аналог 
бөлшектің 
əзірленуінің 
еңбексыйымдылығы.' 
Rst2.UpdateEndIf 

312
 
Басы 
«Талдау нәтижелері» кестесін тазарту. 
«Талданатын деректер» сұранысын ашу 

 
 
 
 
 
18.22 сур. Бөлшектерді жасаудың еңбексыйымдылығына сараптамалық бағалау жҥргізу алгоритмінің блок- сҧлбасы 

Rst3.MoveNext 
Loop 
End If 
If Fj = False Then 
Rst3.MoveFirst Do Until 
Rst3.EOF 
If (Rst1!KoHCxp = Rst3!KoHCTp) And ((^жəне!ТҧрақтыКод) & 
(Rst1! Қалып-Код)) Like GetStringS((Rst3!ПocтKoд) & (Rst3! Қалып- 
Код))) Then Fj = True Rst2.AddNew 
Rst2!AHann3Hp = (Rst1!Қҧрастыру) & "." &^жəне!ТҧрақтыКод) & 
"." &^Ч!ҚалыпКод) 
Rst2!3KcnepT = (Rst3!Қҧрастыру) & "." &^3!ТҧрақтыКод) & "." & 
(Rst3!ҚалыпKoд) 
Rst2!Пайыз = "60 %" 
Rst2! СызбаНөміріAн = Rst1!СызбаНөмірі Rst2!СызбаНөміріЭкcп = 
Rst3!СызбаНөмірі Rst2!Еңбексыйымдылығы = 
Rst3!Еңбексыйымдылығы Rst2.Update End If 
Rst3.MoveNext 
Loop 
End If 
If Fj = False Then Rst3.MoveFirst Do Until Rst3.EOF 
If^жəне!Қҧрастыру= Rst3!Қҧрастыру) And((^жəне!ТҧрақтыКод) & 
(Rstl! ҚалыпКод)) Like GetStringK((Rst3!ТҧрақтыKoд) & (Rst3! Қалып- 
Код))) Then Fj = True Rst2.AddNew 
Rst2!AHann3Hp = ^жəне!Қҧрастыру) & "." &^жəне!ТҧрақтыКод) & 
"." &^Ч!ҚалыпКод) 
Rst2!3KcnepT = ^3!Қҧрастыру) & "." &^3!ТҧрақтыКод) & "." & 
(Rst3!ҚалыпKoд) 
Rst2!Пайыз = "50 %" 
Rst2!СызбаНөміріАн= Rst1! СызбаНөмірі  
Rst2!СызбаНөміріЭксп= Rst3!СызбаНөмірі 
Rst2!Еңбексыйымдылығы = Rst3!Еңбексыйымдылығы 
Rst2.UpdateEndIf 
Rst3.MoveNext 
Loop 
EndIf 

IfFj  =  FalseThen'Егер  де  бөлшектің  аналогы  табылмаса,  онда 
"Талдау нəтижелері" кестесіне' 
Rst2.AddNew'Берілген  бөлшектің  аналогы  жоқ  деген  мəліметті 
енгіземіз' 
Rst2!Талдау  =  ^Н!Қҧрастыру)  &  "."  &  ^Н!ТҧрақтыКод)  &  "."  & 
^Н!ҚалыпКод) 
Rst2!Эксперт = "табылмады" 
Rst2!СызбаНөміріАн = Rst1!СызбаНөмірі 
 Rst2!Пайыз = "0 %" 
Rst2.Update 
End If 
Rstl.MoveNext 
Loop 
Rst1.Close  '"Талданатын  деректер"  кестесінің  мəліметтеріне  жол 
берілетін ашық объектіні жабады.' 
Rst2.Close  "Талдау  нəтижелері"  кестесінің  мəліметтеріне  жол 
берілетін ашық объектіні жабады.' 
Rst3.Close  '"Сараптамалық  деректер"  кестесінің  мəліметтеріне  жол 
берілетін ашық объектіні жабады.' 
stDocName = "Талдау нəтижелері" 
DoCmd.OpenReport  stDocName,  acPreview  '"Талдау  нəтижелері" 
кестесінің негізінде есептеме қҧрады' 
Ехй_Батырма1_СИск: 
Exit Sub 
Public Function GetStringJ(Expert As String) As String GetStringJ = 
Mid(Expert, 1, 3) & "??" & Mid(Expert, 6, 2) & "???????" End Function 
Public Function GetStringS(Expert As String) As String GetStringS = 
Mid(Expert, 1, 2) & "???" &Mid(Expert, 6, 2) & "???????" End 
Function 
Public Function GetStringK(Expert As String) As String GetStringK = 
Mid(Expert, 1, 1) & "?" & Mid(Expert, 1, 1) & "??" & Mid(Expert, 6, 2) & 
"???????" 
End Function 
18.23 
суретінде 
жаңа 
бөлшектерді 
дайындаудың 
еңбексыйымдылығын  сараптамалық  бағалау  нəтижелерінің  кестесінің 
фрагменті  көрсетілген.  Осы  кестеден  бірнеше  мəліметтердің  дəлдігі 
80%  дəлдікпен,  50%  дəлдікпен  бірнеше  бөлшектердің  жəне  кейбір 
мəліметтердің 
аналогтары 
табылмаған 
болжанатын 
еңбексыйымдылығын бағалауы керек. 

 
 
18.23 сур. Жаңадан əзірленген бөдшектердің  еңбексыйымдылығын  
сараптамалық бағалау нəтижелері көрсетілген кестенің фрагменті 
Бҧл жҥйе Мəскеудің екінші аспап жасау зауытында сыналды. Зауыт 
өнімдерінің 
біреуі 
аналогтық 
ҥшін 
қабылданған 
бірқатар 
эксперименттер  жҥргізілді.  Оның  əрқайсысы  мəліметтер  қорына 
кодталған жəне енгізілген. 
Басқа  өнім  бағаланған  өнім  ретінде  қолданылды.  Тəжірибе 
барысында талданатын өнімді өндірудің еңбексыйымдылығын бағалау 
жəне 
оны 
өндірудің 
еңбексыйымдылығының 
болжамының 
дҧрыстығын бағалау міндетті болды. 
Нəтижелер əзірленген сараптамалық жҥйе өндірістік бөлшектердің  
еңбексыйымдылығын  кемінде  ±  20%  дəлдікпен  болжауға  мҥмкіндік 
беретінін көрсетті.  
Бақылау сұрақтары 
1.  Сызбаларды параметрлік жобалаудың мəні неде? 
2.  Параметрлік 
сызбалау  жҥйелеріндегі  деректер  қорының 
қолданылу мақсаты неде? 
4.  ДҚБЖ  қолдану  арқылы  сараптамалық  жҥйелерді  жасаудың 
қандай салаларын айта аласыз? 

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ  
1. Богтс  У.,  Боггс.  М.UML  жəне  RationalRose:  Пер.  ағылш.  —  М.: 
Лорри, 2000. 
2. Бусленко  Н.П.,  Калашников  В.  В.,  Коваленко  И.Н.  Лекции  по 
теории больших систем. — М.: Сов. радио, 1973. 
3. Буч  Г.,  Рамбо  Д.,  Джекобсон  А.  Язык  UML.  Руководство 
пользователя: Ағылш. ауд. — М.: ДМК, 2000. 
4. Вейскас Д. Эффективная работа с MicrosoftAccess2: Ағылш. ауд. 
— СПб.: Питер, 1995. 
5. Горев  А.,  Ахаян  Р.,  Макашаринов  С.  Эффективная  работа  с 
СУБД. — СПб.: Питер, 1997. 
6. Карпова  Т.  С.  Базы  данных:  модели,  разработка,  реализация.  — 
СПб.: Питер, 2001. 
7.  Кирстен 
В.,  Ирингер  М.  СУБД  Cache—  объектно-
ориентированная разработка приложений. — СПб.: Питер, 2001. 
8. Китов  А.  И.  Программирование  информационно-логических 
задач. — М.: Сов. радио, 1967. 
9. Маклаков  С.  В.CASE-средства  разработки  информационных 
систем. — М.: Диалог — МИФИ, 2000. 
10. Тихомиров  Ю.  MicrosoftSQLStrver7.0.  —  СПб.:  BNV—  Санкт- 
Петербург, 1999. 
11. Толковый  словарь  по  вычислительным  системам  /  Под  ред.  В. 
Иллингуорта  и  др.;  Ағылш.  ауд..  А.  К.  Белоцкого  и  др.;  Ред.  Е.  К. 
Масловского. — М.: Машиностроение, 1990. 
12. Фуфаев  Э.В.,  Фуфаева  Л.И.  Пакеты  прикладных  программ.  — 
М.: Издательский центр «Академия», 2004. 
13. Харитонова  И.,  Михеева  В.MicrosoftAccess2000.  —  СПб.:  БХВ 
— Петербург, 2001. 
14. Хорафас  Д.,  Легг  С.  Конструкторские  базы  данных  /  Ағылш. 
ауд. Д. Ф. Миронова. — М.: Машиностроение, 1990. 
15. Шапошников  И.Web-сервисы  Microsoft.Net.  —  СПб.:  БХВ  —
Петербург, 2002. 

МАЗМҦНЫ 
Авторлардан ..............................................................................................  3 
Кіріспе.........................................................................................................  5 
I   Б Ө Л І М .  
ДЕРЕКТЕР ҚОРЫН ЖОБАЛАУ ТЕОРИЯСЫ 
1 Тарау. 
Деректер қорын негізіндегі автоматтандырылған ақпараттық 
жҥйелер
 ........................................................................................................  8
 
1.1.  Деректер қоры, деректер қорын басқару жҥйелері  ..................  8 
1.2.  Реляциялық алгебра негіздері  .................................................... 11 
2 Тарау. 
Реляциялық деректер қоры
 .......................................................... 22
 
2.1.  Терминдер мен анықтамалар ...................................................... 22 
2.2.  Кестелер арасындағы байланыстарды жобалау ........................ 32 
3 Тарау. 
Реляциялық деректер қорының ақпараттық модельдері
.............. 35
 
3.1.  Ақпараттық модель типтері  ....................................................... 35 
3.2.  Деректердің концептуалдық модельдері ................................... 35 
3.3.  Деректердің логикалық модельдері ........................................... 36 
3.4.  Деректердің физикалық модельдері ........................................... 36 
3.5.  Деректерді сақтауға арналған жадты ҧйымдастыру тəсілдері  47 
4 Тарау. 
 
Деректер қорын басқару жҥйелерін әзірлеу және ұйымдастыру
 .................. 66
 
4.1.  Деректер қоры — заманауи CALS-технологиялардың негізі .. 66 
4.2. 
Бірнеше  қолданушылық  ақпараттық  жҥйелерді  CALS-
технологиялары жағдайында əзірлеу принциптері ........................... 69 
4.3.  Бірнеше  қолданушылық  деректер  қорын  басқару  жҥйесін 
жергілікті есептеу желілерінде ҧйымдастыру.................................... 71 
4.4. Бірнеше қолданушылық деректер қорын жобалау сатылары  ... 72 
4.5.  Реляциялық  деректер  қорын  басқару  жҥйелерінің  басты 
компоненттері........................................................................................ 75 
5 Тарау. 
Деректер қорын басқару жҥйелерін әзірлеуге арналған 
программалық ӛнімдерге шолу 
................................................................... 77
 
5.1.  Деректер  қорын  əзірлеудің  бағдарламалық  қҧралдарының  даму 
тарихы..................................................................................................... 77 
5.2. Қҧрылымдалған сҧраныстар тілі SQL ............................................. 78 
5.3. MSSQLServer7.0 туралы жалпы мəліметтер ................................... 81 
5.4. ДҚБЖMicrosoft Access ...................................................................... 87 

I I   Б Ө Л І М .  
ДЕРЕКТЕР ҚОРЫН ӘЗІРЛЕУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ 
MICROSOFTACCESS 
6 Тарау. 
Кестелер мен сұраныстарды әзірлеу
 .............................................. 90
 
6.1. Деректер қорынсыз кестелерді қҧрастыру технологиясы  ....... 90 
6.2. Сҧраныстарды қҧрастыру технологиясы  .................................. 102 
6.3. Сҧраныстардың көмегімен есептеулерді автоматизациялау  ... 111 
7  Тарау.  Деректермен  жҧмысты  автоматтандыру  ................................ 
118
 
7.1.  Формалардың көмегімен деректерді енгізу жəне талдау  ...... 118 
7.2.  Деректерді  өңдеу  нəтижелерін  есептемелер  тҥрінде  шығару 
 
.......................................................................................................133 
7.3.  Деректер  қоры  объектілерін  макростардың  көмегімен  басқару 
 
...................................................................................................... 140 
7.4.  Қолданушы менюін əзірлеу  ...................................................... 148 
8 
Тарау. 
VisualBasicforApplications 
ортасындағы 
басқарушы 
бағдарламаларды әзірлеу…..................................................................................   
155
 
8.1.  Visual Basic for Applications жалпы сипаттамалары................ 155 
8.2.  Рəсімдер мен функциялар .......................................................... 155 
8.3.  Айнымалылар, константалар жəне деректердің типтері  ....... 159 
8.4.  Айнымалылар мен рəсімдердің əрекет ету саласы  ................ 165 
8.5.  Қҧрылымдарды басқарушылар  — тармақтар мен циклдер ... 168 
8.6.  Циклдер мен рəсімдерден шығу  .............................................. 172 
8.7.  Модульдер ................................................................................... 173 
9 Тарау. 
SQL орнатылған тілі
 ................................................................... 183
 
9.1.  SQL орнатылған тілінің қолданылуы жəне ерекшеліктері ..... 183 
9.2.  Курсорлар - көпжолды сҧраныстарды өңдеу операторлары .. 187 
9.3.  Курсорды жабу операторы ........................................................ 191 
9.4.  Деректерді курсордың көмегімен жою жəне жаңарту  ........... 191 
9.5.  Сақталатын рəсімдер  ................................................................. 194 
9.6.  Триггерлер .................................................................................  204 
III БӨЛІМ. 
ҤЛЕСТІРІЛГЕН ДЕРЕКҚОРЛАРДЫ БАСҚАРУ ЖҤЙЕЛЕРІ  
10 Тарау. 
Деректерді ҥлестіре ӛңдеу
 .......................................................... 207
 
10.1.  Жалпы тҥсініктер  ..................................................................... 207 
10.2.  Ҥлестірілген дерекқорлар технологиясындағы клиент—сервер 
моделі ..................................................................................................  208 
10.3.  Қос деңгейлі модельдер  .......................................................... 211 
10.4.  Дерекқор серверінің моделі  .................................................... 213 
10.5.  Қосымшалар серверінің моделі  .............................................. 216 
10.6.  Дерекқор серверлерінің модельдері  ....................................... 217 
10.7.  Параллелизм типтері ................................................................ 221 
11 Тарау. 
SQLServer2000 желілік дерекқорлары
 ....................................... 223
 
11.1.  SQL Server 2000 компоненттері .............................................. 223 
11.2.  SQL Server 2000 жҥйелік дерекқорлары ................................. 227 
11.3.  SQL Server 2000 қҧралдары ..................................................... 230 
Г л а в а  12. 
Oracle ҥлестірілген дерекқорларды басқару жҥйесі ..........          
235
 
12.1.  Жасалуының қысқаша тарихы  ................................................ 235 
12.2.  Негізгі тҥсініктер мен терминология ...................................... 235 
12.3.  Деректерді сақтаудың физикалық архитектурасы  ................ 241

 
12.4. Oracle конфигурациясы ................................................................. 238 
12.5. Қолданушылар типтері  ............................................................. 239 
12.6. Дерекқор администраторы ........................................................ 240 
12.7. Oracle функцияларына шолу ..................................................... 248 
12.8. Oracle-дағы триггерлер .............................................................. 249 
I V   Б Ө Л І М .  
ПОСТРЕЛЯЦИЯЛЫҚ ДЕРЕКТЕР ҚОРЫ 
13 Тарау. 
Кеңейтілген реляциялық модельге бағытталу
 .......................... 252
 
13.1.  Реляциялық деректер қорын жетілдірудің басты бағыттары  
13.2.  Қосымшаларға  бағытталған  деректер  қоры  жҥйелерін 
генерациялау ........................................................................................ 254 
13.2.  Ережелермен  басқарылатын  сҧраныстарды  оптимизациялау
 
255 
13.3. Динамикалық ақпарат пен темпоралды сҧраныстарды қолдау ....  
255 
14 Тарау. 
Объектілі-бағытталған ДҚБЖ
 .................................................. 257
 
14.1.  Объектілі-бағытталған тəсілдің жалпы тҥсініктері  .............. 257 
14.2.  Объектілі-бағытталған деректер модельдері .......................... 260 
14.3.  Объектілі-бағытталған 
деректер  қорының  программалау 
тілдері  .................................................................................................. 261 
15 Тарау. 
Объектілі-бағытталған ДҚБЖCACHE
 ...................................... 265
 
15.1.  ДҚБЖ қҧрылымы ...................................................................... 265 
15.2.  Cache жəнеWWW-технологиялары ......................................... 269 
15.3.  VisualBasic.NET— қосымшаларды қҧрастыру ортасы .......... 271 
15.4.  SOAP- деректерді жіберудің көпплатформалы протоколы271 
16 Тарау. 
Ережелерге негізделген дерекқор жҥйелері
................................ 275
 
16.1.  Дерекқор қҧрылымы  ................................................................ 275 
16.2.  Белсенді дерекқорлар ............................................................... 276 
16.3.  Дедуктивті дерекқорлар ........................................................... 276 
V   Б Ө Л І М .  
ӚНДІРІС ПЕН КӘСІПКЕЛІКТЕ ДҚБЖ 
ҚОЛДАНЫЛУЫНЫҢ ТӘЖІРИБЕЛІК МЫСАЛДАРЫ 
17 Тарау. Өнімнің өміршеңдік кезеңін басқару жҥйелері .................. 279 
17.1.  Кəсіпорынның интеграцияланған ақпараттық ортасы .......... 279 
17.2.  Кəсіпорынның 
интеграцияланған  ақпараттық  ортасының 
қҧрылымы жəне қҧрамы ........................................................   ...       282 
17.3.  Кəсіпорынның интеграцияланған ақпараттық ортасын басқару 
 ..............................................................................................................  286 
17.4.  Сапаны басқару ........................................................................  287 
17.5.  Жҧмыс ағынын басқару  ..........................................................  289 
18 Тарау. 
Автоматтандырылған жобалау жҥйелеріндегі деректер қоры
 ..  292
 
18.1. 
Автоматтандырылған 
жобалаудың 
конструкторлық 
жҥйелеріндегі деректер қоры ............................................................  292 
18.1.  Технологиялық  жобалау  жҥйелеріндегі  деректер  қоры...
 
..................................................................................................... 294 
18.2.  Сараптамалық компьютерлік жҥйелер  .................................. 300 
Пайдаланылған əдебиеттер тізімі .......................................................... 317