Е. Жұматаева жоғары мектепте оқытудың біртұтас дидактикалық ЖҮйесінің теориясы монография Павлодар 2012 Кереку

1. Шәкәрім Құдайбердіұлының «Талап пен ақыл» өлеңін жаңаша оқу жүйесі мен ескіше оқу жүйесінің құрылысын салыстырмалы матрицаға түсіру мәселесі.

2. 8-сынып оқулығының ғылыми тұжырымы.

3. Әдеби нысаналардағы психологизм мен оқытудың барысындағы психология ілімінің үндестігін салыстыру әдісі арқылы дәлелде. (Қ.Аманжолов «Дауыл»).

4. Әдебиеттің қисынын оқытудың әдіс-амалы (Иса Байзақов «Жазғы кеш»).

5. Баяндау, әңгімелеу, түсіндіру әдістерінің көкейкесті жақтарын топтастыру. (Қабдеш Жұмаділов «Қозыкүрең»).

6. Әдебиеттің тарихын меңгертудің амал-тәсілдері. Оқушылардың қабылдау әдістеріне ыңғайлаудың маңызы. (Жыраулар шығармашылығы).

7. С.Жүнісовтің «Ақырғы бәйге» атты шығармасы бойынша 5-сынып оқушысының қызығушылығын оятар сәттерді сарала, оған өз пайымыңды сипатта.

8. Әдеби шығармаларды оқытуда тұтастық заңдылықтарды ұстанудың мәні (бір шығарманың негізінде).

9. Ж.Аймауытовтың «Ақбілек» романындағы замана сарынын оқушыға меңгертудің жаңа амалдары.

10. М.Әуезовтің «Түнгі сарын» шығармасын жаңаша оқыту.

11. Абай Құнанбайұлы шығармашылығындағы ой-тұжырымдарын жаңаша оқыту үрдісінде оқушы санасына жеткізу.

12. Ж.Баласағұн ілімінің ізгілігін меңгертудің жаңаша амалдары.

13. Бауыржан Момышұлы шығармаларындағы ерлік пен патриотизмді жаңаша оқытудың амалы (технологиясы).

14. «Ер Төстік» ертегісінен әдебиеттің тегін танытарлық белгілерді тауып, оны өзіңнің қисындық біліміңмен толықтыр.

15. «Қобыланды батыр» жырын тұтастықта меңгертудің жаңа амалы, мәтіндегі қисынға қатысты ұғымдарды шығармашылық тақырыбы мен мұратына үндестіріп оқытудың маңызы.

16. «Керқұла атты Кендебайды» бірнеше вариантпен оқытудың мүмкіндігі. (Салыстырмалы көзқарасты студент бойына дарыту).

17. Зар заман әдебиеті жайлы мағлұматты оқушы санасына жаңа амалмен жеткізу.

18. Автордың өзіндік тіл нақышын аңғартып, жеке топтастыр, оған түсініктеме бер. (М.Жұмабаев «Балалық шақ»).

19. Мұхтар Әуезовтің «Абай жолы» шығармасын мектеп бағдарламасына ыңғайлаудың жаңа амалы (қысқартпай).

20. Мектепте дастан оқыту мәселесі: 1. Жансүгіровтің «Құлагер» туындысы бойынша.

21. Мектепте дастан оқыту мәселесі: М.Мақатаевтың «Аққулар ұйықтағанда» дастаны бойынша.

22. Мектепте дастан оқыту мәселесі: М.Жұмабаевтың «Батыр Баян» туындысы бойынша.

23. Мектепте өлең оқыту мәселесі: Абайдың «Жаз», С.Сейфуллиннің «Далада», I. Жансүгіровтің «Гималай» өлеңдері бойынша.

24. «Ер Төстік» ертегісін жаңа технология жүйесіне салудың маңызы.

25. Міржақып Дулатовтың «Бақытсыз Жамал» шығармасын проблемалап оқыту.

26. Шәкәрім Құдайбердіүлының «Еңлік-Кебек» дастанындағы әлеуметтік мәселенің парадигмасын тұжырымдап оқыту.

27. «Аяз би» ертегісін математикалық, аналитикалық тәсілмен оқыту.

28. Поэзия мен эпикалық жанрларды ажыратудың өлшемдіктерін саралаудың тиімді әдіс-амалдары.

29. Драмалық шығармалардың өзіндік ерекшелігін жіктеп оқытудың маңызы. (Мектеп бағдарламасындағы драмалық шығармалар негізінде).

30. Әдіс-амалдардан технологиялардың айырмашылығын пайымдаудың маңызы (әдебиет мысалында).
педагогика ғылымдарының

докторы, профессор Е. Жұматаева

Ә ҚОСЫМШАСЫ

Бекітемін

Кафедра меңгерушісі
«Әдебиетті оқыту әдістемесі» пәні бойынша емтихан сұрақтары
1. 5 -сынып материалдарын оқытудың өзіндік ерекшеліктері. Мәтіннен негізгі ойды алудың әдістері (әңгімені оқыту мәселесі).

2. 6-сынып нысанын оқушылардың танымдық ойлау әрекетін дамытуға бағыттаудың амалдары.

3. Мектепте роман оқыту мәселесі. Ж. Аймауытовтың «Ақбілек» романын проблемалы оқыту.

4. Мектепте әңгімені оқыту мәселесі. Б.Майлиннің «Айт күндері» шығармасын алгоритмге салу мәселесі.

5. Мектепте дастан оқыту мәселесі. І.Жансүгіровтың «Күй» поэмасын эмпириялық әдіспен оқыту.

6. Мектепте дастан оқыту мәселесі. М.Жұмабаевтың «Жүсіпхан» еретегісін» салыстыру әдісімен оқыту мәселесі.

7. Мектепте дастан оқыту мәселесі. С.Сейфуллиннің «Көкшетау» поэмасын танудың технологиясы.

8. М.Әуезовтың «Түнгі сарын» драмалық шығармасын оқытудың технологиясы.

9. Мектепте әңгіме оқыту мәселесі. М. Әуезовтың «Кінәмшіл бойжеткен» әңгімесін программалап оқыту.

10. Ғ.Мүсіреповтың «Қазақ солдаты» романын ірі блокпен оқыту.

11. І.Жансүгіровтың «Құлагер» поэмасын технологиямен оқыту.

12. Б.Майлиннің «Қадір түнгі керемет», «Мырқымбай» шығармаларын эвристика әдісімен оқыту.

13. М.Жұмабаевтың лирикалық өлеңдерін тест түрінде оқу-көркемдік ерекшелігін аңғартудың амалы.

14. М.Әуезовтың «Абай жолы» эпопеясының стилін танудың технологиясы.

15. С.Дөнентаев шығармаларын зерттеу әдісімен оқыту.

16. Ақан Сері шығармаларын проблемалы оқыту.

17. Бұхар Қалқаманұлы шығармаларын оқыту жайлы күнтізбе мен сабақтың жоспарын құрудың тәртібі.

18. «А.Құнанбаев шығармаларындағы данышпандық ой-пікірлер» тақырыбындағы конференция сабағының әдіснамасы.

19. «М.Өтемісұлы шығармаларындағы патриотизм» тақырыбына семинар сабағын құрудың әдіснамасы.

20. «Біржан мен Сара» айтысын оқытудың технологиясы.

21. Ш.Құдайбердиевтың «Қалкаман-Мамыр» шығармасын тестімен оқыту.

22. «Қобыланды батыр» жырын дәстүрдегі және дәстүрдегі емес әдіспен оқытудың ерекшелігі.

23. Қ.Бекхожиннің «Ақсақ Темір мен Ақын» шығармасын мәнерлеп оқытудың әдісі.

24. С.Сейфуллиннің «Аққудың айрылуы» шығармасын тестімен оқыту.

25. С. Сейфуллиннің «Ақсақ киік» өлеңін тестімен оқыту.

26. Дәстүрлі және дәстүрлі емес әдістің ерекшелігі.

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

1- билет
1. Мектепте роман оқыту мәселесі. Ж. Аймауытовтың «Ақбілек» романын проблемалы оқыту.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

2 - билет

1. 5-сынып материалдарын оқытудың өзіндік ерекшеліктері. Мәтіннен негізгі ойды алудың әдістері (әңгімені оқыту мәселесі).

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

3 - билет

1. Мектепте әңгіме өту мәселесі. Б.Майлиннің «Қанды көк» шығармасын алгоритмге салу мәселесі.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

4 - билет

1. І. Жансүгіровтің «Күй» поэмасын эмпириялық әдіспен оқыту.

(Мектепте дастан оқыту мәселесі).

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

5 - билет

1. Мектепте дастан оқыту мәселесі. М.Жұмабаевтың «Жүсіпхан» ертегісін салыстыру әдісімен оқыту.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

6 - билет

1. 6-сынып нысанын оқушылардың танымдық ойлау әрекетін дамытуға бағыттаудың амалдары.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

7 - билет

1. Мектепте дастан оқыту мәселесі. С.Сейфуллиннің «Көкшетау» поэмасын танудың технологиясы.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

8 - билет

1. М.Әуезовтің «Түнгі сарын» драмалық шығармасын оқытудың технологиясы.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

9 - билет

1. Мектепте дастан оқыту мәселесі. М.Әуезовтің «Кінәмшіл бойжеткен» әңгімесін программалап оқыту.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

10 - билет

1. Ғ.Мүсіреповтің «Қазақ солдаты» романын ірі блокпен оқыту.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

11 - билет

1. І.Жансүгіровтың «Құлагер» поэмасын технологиямен оқыту.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

12 - билет

1. Б.Майлиннің «Қадір түнгі керемет», «Мырқымбай» шығармаларын эвристика әдісімен оқыту.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

13- билет

1. М.Жұмабаевтың лирикалық өлеңдерін тестімен оқу-көркемдік ерекшелігін аңғартудың амалы.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

14- билет

1. М. Әуезовтың «Абай жолы» эпопеясының стилін танудың технологиясы.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

15 - билет

1. С. Дөнентаев шығармаларын зерттеу әдісімен оқыту.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

16-билет

2. Көрсетілген шығармалардан узінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

17- билет

1. Бұхар Қалқаманұлы шығармаларын оқыту жайлы күнтізбемен сабақ жоспарын құрудың тәртібі.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

18- билет

1. «А.Құнанбаев шығармаларындағы данышпандық ой-пікірлер» тақырыбына конференция сабағын құрудың әдіснамасы.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

19-билет

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

20- билет

1. «Біржан мен Сара» айтысын оқытудың технологиясы.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

21- билет

1. Ш.Құдайбердиевтің «Қалқаман-Мамыр» шығармасын тестімен оқыту.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

22 - билет

1. «Қобыланды батыр» жырын дәстүрдегі және дәстүрдегі емес әдіспен оқытудың ерекшелігі.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

23 - билет

1. Қ.Бекхожиннің «Ақсақ Темір мен Ақын» шығармасын мәнерлеп оқытудың әдісі.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

24 - билет

1. С. Сейфуллиннің «Аққудың айрылуы» шыгармасын тестімен оқыту.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

25- билет

1. С. Сейфуллиннің «Ақсақ киік» өлеңін тестімен оқыту.

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Әдебиетті оқыту әдістемесі пәні

26- билет

1. Дәстүрлі және дәстүрлі емес әдістің ерекшелігі. (Мектептің 6-класынан мысалды тірек ету).

2. Көрсетілген шығармалардан үзінді оқы.

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесі

Жұмыс бағдарламасы

Павлодар, 2012 жыл

03. 03.07 «Қазақ тілі мен ағылшын, қазақ тілі мен неміс тілі» мамандығына арналған жұмыс бағдарламасы

Курс - 3

Семестр - 5

Дәріс оқу - 54

Практикалық сабақ - 36/36

Курстық жұмыс - 24

Емтихан - 5/3

Консультация - 4/4
Қазақстан Республикасы Білім министрлігі, АлМУ,

14-жинақ (1996 ж.) типті бағдарлама негізінде жасалды.

ООБ бастығы

5-7- сынып материалдарын оқытудың жолдары. Бұл сыныптардағы балалардың жас мөлшеріне байланысты әдеби-эстетикалық түсінігі, психологиялық ерекшелігі, 5-сыныпта әдебиетті оқытудың бастауыш сынып материалдарымен сабақтастыгы. 5-6-сыныптардағы әдебиеттік оқу мазмұнының тақырыптық, идеялық принциптері. Шығарманы талдап оқуда оның идеялық - көркемдік ерекшеліктеріне назар аударылатыны.

8-сынып материалдарын оқыту. Оқу материалдарының мазмұны. Пәнаралық байланыстар және оның шешуші рөл атқаратыны Оқушылардың ойлау, жазба тіліне назар баса аударылатыны. 8-сыныпта көркем әдебиеттің өзіне тән кіріспе сабақтар енгізіле бастайтыны.

9-сынып материалдарын оқыту. 9-сыныпта тарихи әдеби принцип курстың өзекті құрылымы екендігі. Қазақ әдебиетінің тарихи курсы белгілі бір кезеңдермен хронологиялық тұрғыда жүйелі оқытылатындығы, шығармаларды оқушылардың өзі оқып, оқығандарын талдап, образға, типке жіктеп, сөз шеберінің еңбегі әр қырынан сараланатыны.

10-сынып материалдарын оқыту. Бағдарламалық материалдар шолу және монографиялық түрінде келетіндігі. Тарихи принцип. Типологиялық принцип. Әдебиет курсын пән ретіндегі орны өсш, күрделеніп ол жоғары мектептегі әдебиеттің тарихи курсына бейімделе бастайтыны.

Эвристика әдісінің маңызы. Бұл әдістің шығарманы талдауға қолданылатыны. Эвристикалық әдіс - ішінара ізденушілік әдіс. Шығарманы талдауда эвристикалық әңгіменің алатын орны. Оны кейде жұмыстың басқа түрлерімен алмастыруға болатыны. Эвристикалық әдістерді жүзеге асыру жолдары.

Эмпирикалық әдістің маңызы.

Ізденіс әдісі (проблемалы-зерттеу). Зерттеу әдісінің мақсаты шығармада бұрынғы сабақтарда ашылмаған аспектілерді ашуды, балалардың көркемдік талғамын жетілдіруді көздейтіні. Проблемалық сұрақтар, танымдық мәні бар тапсырмалардың сабақта шешуші рөл атқаратыны. Зерттеу әдісінің қызмет жағынан эвристикалық әдіспен туыстығы.

Жалқылау, жалпылау әдісі. Бұл әдіспен жұмыс істеу барысында атқарылатын шаруаның түрлері. Бұл әдіске тән тәсіл-амалдар.

Талдау, жинақтау әдісі. Балаларды әр сөз, фраза, ырғаққа назар аудартып, әрбір көркем сөзді тыңдауға, «естуге», «бағалауға» ләззат алып, сөйлей білуге, еркін жаза білуге дағдыландыру.

Силлогизм, суггестив, аналог тәрізді түсініктерді әдіс ретінде қолдану.

Әдіснамалық жүйенің әдістерді таңдауға әсері. Әдістердің өзара сабақтастығы. Әдістер жүйесі мен оның оқыту тәсілдері.

Жүйе туралы түсінік. Сабақтың типі. Әдебиет сабағының басқа оқу пәндерінен өзіндік айырмашылығы. Қазіргі дидактика мен жеке пәндерді оқыту әдістемесінде әлі жетілген сабақ типінің жоқтығы. Практикада кеңінен қолданылып жүрген сабақтың дәстүрлі түрлері.

Көпдеңгейлікті сабақ өтудің маңызы. 21-ғасыр менталитетіне сай ұрпақ тәрбиелеудің амал-тәсілдері.

Мектеп бағдарламасының заңдылығы. Бағдарламаға койылатын талаптар: толықтығы, нақтылы, процессуалдық сипаты.

Әдебиет сабағын әдістеменің субстанциясы ретінде қараудың заңдылығы. Әдебиеттің әдістемесінің субстанциясы - әдебиеттің қисыны, әдебиеттің сыны, тарихы.

Парадигма заңдылығы.

Сабақ құрылым жүйесінің үнемі өзгерістілігі. Кейінгі кезде сабақ құрылысына жасалынған «реформалар».

Тақырып гимназия, лицей, бір сөзбен айтқанда, жаңа типті мектептерде гуманитарлық бағыттағы пәндерді тереңдетіп оқыту қажеттілігі туары сөзсіз. Осындай жағдайда ұстаздар дербестік сипатта өздерінің авторлық бағдарламаларын құрастыруы көзделеді. Міне, осы іс-қимылды дұрыс орындаудың амалдары тізбеленіп, оны заңдастыру рәсімінің қисыны беріледі. Терендетілетін блоктарда, тараулар нақты тақырыптарға жіктеліп, мектептің ұстанған позициясына қозғаушы күш рөл атқаруына жасайтын жағдай туғызу қарастырылады.

Тақырып кеңестік дәуірдің өзінде де біраз педтехнологияларда танымас болды. Олардың тарихын жинақтап, нәтижеге апарар деген түйінділеріне тоқталып өту. Мұның өзін шартты тұрғыда екенін студенттер назарына ұсынып, өмір өткен сайын педтехнология ауысып отыру үрдісіне көңіл бөлу. Оның саналы тыңдалып, оқытудың пәндер негізіндегі материалдардың сапалылығына ерекше мән беру ыждаһатын, құлшынысын ояту.

Тақырып әдебиет қисынының әдебиет тегіне жіктелуін Қ. Жұмалиев, 3. Қабдолов, 3. Ахметов, Қ. Жүсіп тәрізді ғалымдардың еңбектеріндегі ғылыми дәйектерге сүйеніп, талдау шеберлігін дамыту.

Тақырып ұстаз бен шәкірт арасындағы байланыстың актуальды алаңы өтілетін әдеби нысананың «жақын» алаңына түйісуі. Бір сөзбен айтқанда, ұстаз мақсаты мен автордың айтар ойының бір нүктеден шығуы.

Жаңа оқулықтарға құрылған бағдарламаларды мектептің типіне ыңғайлап құру іскерлігі мен шеберлігі. Мұндай іскердік пен шеберлік тек «Білім заңының» қағидалары мен Қазақстан Республикасының білім стандарттарына негізделіп жасалатынын еске сақтап, тәжірибеде оған сілтеме жасай білу қабілеті.

Модернизация моделіне үндес келерлік педагогикалық технологияларды сұрыптап алу машығы. Машықты ширатудың ең негізгі функциясы нәтижеге жеткізер әдіс-тәсілдемелерді алдын-ала болжай алу бағамы.

Әдебиет материалдарын, кез-келген сынып нысаналарын ұстаудың рейтинг жүйесіне салу қабілеті. Одан мониторинг қорытындысын шыгару дағдысы.

Гимназия, лицей, ақылы, жеке меншік «Дарын», т.б. мектептердегі қоғамдық пәндердің әр түрлі сарында өтілуінің мәні. Жалпы қоғамдық пәндердің көздейтін мұратының маңызы.

XXI ғасырдағы жаңа мектептердің пішіні, құрылым-жүйесі, нәтижеге бару амал-тәсілдері, педагогикалық технологиялардың сұрыпталып қолданылу аясы.

Жаңа типті бағдарламалар құрастыру шеберлігін ширату.

Педагогикалық технологияларды сұрыптай білу іскерлігін дамыту.

Көркем мәтінді талдай білу дағдысын дамыту.

Студенттің мақсаты мен өзекті тұжырымының автор шығармаларынан үндестік табу ыңғайын бейімдеу.

Студент дербестік қалпын сақтап, өзіне қажетті материалдарды жинау амалын меңгеріп, оны «ой сандығына» түйістей білу.

Тікелей іс-әрекеттің нәтижеге шығуын есептеуі, мониторинг жүйесін енгізу, рейтинг бағалауға көшу.