Длившие шрешюдяивяшелжх Байгушева Канагат Мубараковна

Құрастырушылар: аға оқытушы Бельгибаева С.А

жүктеу 293,5 Kb.

бет	3/3
Дата	06.02.2020
өлшемі	293,5 Kb.
	#28430
түрі	Бағдарламасы

1 2 3

Құрастырушылар: аға оқытушы Бельгибаева С.А.

оқытушы Нургазина Б.Қ.

Информатика және ақпараттану жүйелері кафедрасы

«Автоматтандырылған кітапхана – ақпараттық жүйелер» пәнінің

050418 – Кітапханатану және библиография мамандығы
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ
Бағдарлама «28» 08 2009ж. кафедраның отырысында бекітілген жұмыс оқу бағдарламасы негізінде әзірленген

Кафедраның отырысында қарастырылған

«_28»___08___2009ж. №__1_ хаттама
Кафедра меңгерушісі ___________Ж.К.Нұрбекова

ФМжАТ факультетінің әдістемелік кеңесінде құпталған

«__»_______200__ж. №____ хаттама
ӘК төрайымы __________________ А.Т.Кишубаева

1 Мұғалімдер туралы мәліметтер
Дәріс Бельгибаева С.А.

Тәжірибелік сабақтар – Нургазина Б.К.

Тел. (8-7182) 67-36-02

Қабылдау уақыты кеңес беру кестесіне сәйкес № А1-102 ауд.

2 Пән туралы мәліметтер

2.1 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме

№	Оқу түрі	Бақылау түрі	Студ. жұмыс көлемі (сағ)			Сағаттың бөлінуі
1	ЖОБ негізіндегі күндізгі оқу	емтихан	Барлығы			5 семестр			6 семестр
		емтихан	Жалпы	Ауд.	СӨЖ	Лек.	Практ.	СӨЖ	Лек.	Практ.	СӨЖ
		5	135	45	90	15	22,5	90

№	Оқу түрі	Бақылау түрі	Студ. жұмыс көлемі (сағ)			Сағаттың бөлінуі
1	ЖОБ, КБ, ЖБ негізіндегі сырттай бөлім	емтихан	Барлығы			5 семестр			6 семестр
		емтихан	Жалпы	Ауд.	СӨЖ	Лек.	Практ.	СӨЖ	зерт.	Практ.	СӨЖ
		6	135	18	90	6	6	-	3	3	117

2.2 Пререквизиттер:

Информатика.
Компьютерлік практикум.
Құжаттану.
Кітапханатану.
Кітапханалық фондтар.
Деректер базасын құру және ғылыми өңдеу.

2.3 Пәнді оқыту мақсаты:

Желілік ақпараттық – кітапханалық құрылымдардың даму тенденциясын зерттеу, кітапханалық процесстерді автоматтандыру мүмкіндіктерін кеңейту, еліміздегі және шетелдердегі АКАЖ-бен танысу.

2.4 Пәнді оқыту міндеттері:

- АКАЖ жобалаудың және ендірудің әдістері;

- АКАЖ мүмкіндіктерін кітапхана қызметінде тиімді пайдалану;

- Кітапханада технологиялық процесстерді жетілдіру және пайдаланушыларға қызмет жасау.

Студент білу керек:

- жаңа ақпараттық технологиялар және коммуникациялар көмегімен ақпаратты үлестіру, іздеу, сақтау, өңдеу, жинау, негізгі ақпараттық процесстерді;

- автоматтандырылған кітапханалық – ақпараттық жүйелерді және желілердің дамуын;

- ақпарттық іздеу әдісін және ақпараттық процесстердің негізгі түрлерін.

Студент үйрену керек:

- АКАЖ жобалауды және ендіруді;

- әр – түрлі АКАЖ-да ақпараттық іздеу түрлерін орындау;

- ақпараттық – іздеу тілі көмегімен ақпараттық сұраныстарды жасау;

- АКАЖ-бен жұмыс істеуде әр –түрлі тәсілдерді пайдалану;

- Кітапханада автоматтандырудың әр – түрлі техникалық құралдарын пайдалану.

3 Әдебиеттер тізімі

Негізгі

1 Воройский Ф.С. Основы проектирования АБИС.-М., Либерия, 2002.
Воройский Ф.С. Аналитико-синтетическая обработка и переработка информации в автоматизированных сисТақырыпх НТИ: основные организации и технологии. - М.: ИПКИР, 1991.
Коровякова И.Д. Автоматизированные библиотечно-информационные системы и сети. - М.: МГИК, 1983.

Қосымша

Алешин Л.И. Автоматизация в библиотеке.Ч.1.-М. МГУКИ,2001.
Библиотеки и ассоциации в меняющемся мире: Новые технологии и новые формы сотрудничества: Материалы междунар.конф. «Крым-1995-2001».-М.:ГПНТБ России, 2002.
Дригайло В.Г. и др. Основы управления библиотекой высшего учебного заведения. - М.: Либерия, 2004.
Земсков А.И., Шрайберг Я.Л. Электронные библиотеки.-М.:Либерея,2003.
Зупарова Л.Б. и др. Библиотечная обработка документов.- М.:Леберея,2003..
Информатика/Под ред. Симоновича С.В.-СПб.:Питер,2000.
Кузнецов О.А. Автоматизация в библиотеках.-М.:Книга,1975.
Руководство по UNIMARC: руководство по применению международного коммуникативного формата UNIMARC/пер. с англ.-М., 1992.
Саак А. и др. Информационные технологии управления. - СПб., 2005.
СИБИД (СисТақырып стандартов по информации, библиотечному и издательскому делу) ГОСТ 7.1-2003. Библиографическая запись. Введ. 01.07.2004.-М.,2004.
СИБИД. ГОСТ 34.003-90. Автоматизированные системы. Термины и определения.- М.,1991.
СИБИД. ГОСТ 34.601-90. Автоматизированные системы. Стадии создания. - М., 1992.
СИБИД. ГОСТ 34.602-89. Техническое задание на создание автоматизированной системы. - М., 1992.

4 Пән мазмұны

4.1 Пәннің тақырыптық жоспары

4.1.1 Жалпы орта білім базасындағы күндізгі оқу түрі

№	Тақырыптар	Сағат саны
№	Тақырыптар	Лекц	Практ	СӨЖ
1	Кіріспе	1		8
2	Ақпараттық және кітапханалық қызмет етуді автоматтандыру	1		8
3	АКАЖ құрамы және құрылымы	1		8
4	АКАЖ лингвистикалық қамсыздандырудың технологиялық жүйесі.	1		8
5	АКАЖ-дың ұйымдастырылған-технологиялық қамсыздандырылуы.	1		8
6	АКАЖ бағдарламалық қамсыздандырылуы.	1		8
7	Кітапхана қызметшісінің автоматтандырылған жұмыс орындары.	2	10	8
8	ЭЕМ-да ақпаратты өңдеу процесстерін алгоритмдеу.	1	1	8
9	Ақпаратты семантикалық өңдеуді автоматтандыру.	1	1	8
10	Құжаттық ақпараттық жүйелердің түрлері.	1	1,5	8
11	Автоматтандырылған ақпараттық – іздеу жүйелері (ААІЖ).	2	8	5
12	Ақпаратты және білімді ұсыну тілдері. Ақпараттық іздеу тілдері.	2	1	5
	Барлығы	15	22,5	90

4.1.2 Жалпы орта білім, кәсіптік білім және жоғары білім негізінде сырттай оқу бөлімі

№	Тақырыптар	Сағат саны
№	Тақырыптар	Лекц	Тәжір	Зерт	СӨЖ
1	Кіріспе. Ақпараттық және кітапханалық қызмет етуді автоматтандыру. АКАЖ құрамы және құрылымы	1	-	-	20
2	АКАЖ лингвистикалық қамсыздандырудың технологиялық жүйесі. АКАЖ-дың ұйымдастырылған-технологиялық қамсыздандырылуы.	1	-	-	20
3	АКАЖ бағдарламалық қамсыздандырылуы. Кітапхана қызметшісінің автоматтандырылған жұмыс орындары.	1	2	1	20
4	ЭЕМ-да ақпаратты өңдеу процесстерін алгоритмдеу. Ақпаратты семантикалық өңдеуді автоматтандыру.	1	2	1	20
5	Құжаттық ақпараттық жүйелердің түрлері. Автоматтандырылған ақпараттық – іздеу жүйелері (ААІЖ).	1	2	2	20
6	Ақпаратты және білімді ұсыну тілдері. Ақпараттық іздеу тілдері.	1	3	2	17
	Барлығы	6	9	3 (6)	117

3.2 Теориялық курстың тақырыптары

Тақырып 1. Кіріспе. Ақпараттық және кітапханалық қызмет етуді автоматтандыру. АКАЖ құрамы және құрылымы.

«АКАЖ» курсының есептері және мазмұны. «АКАЖ» басқа пәндермен байланысы. Курс құрылымы. Бағдарламалық құралдардың даму жолдары. Электронды кітапханалар. Кітапханалық технологиялардың негізгі даму жолдары. Кітапхана қызметін автоматтандырудың негізгі ұғымдары. АКАЖ жобалаудың негізгі принциптері, кезеңдері. Автоматтандыру объектілерін жоба алдында зерттеу. Кітапхананың формалды ұсынылуы. АКАЖ жасау үшін техникалық тапсырманы құру. АКАЖ функционалды ішкі жүйелері. Олардың мінездемесі, есептері және оларға қойылатын талаптар. АКАЖ ақпараттық қамсыздандырылу ішкі жүйесін жобалау. АКАЖ МҚ-ның логикалық құрылымын жасау. Ақпаратты өңдеу технологиясы. АКАЖ ұйымдастырушылық құрылымы. Мәліметтер құрылымы, мәліметтер форматы, МҚ логикалық құрылымы, ақпараттық ағын.

Тақырып 2. АКАЖ лингвистикалық қамсыздандырудың технологиялық жүйесі. АКАЖ-дың ұйымдастырылған-технологиялық қамсыздандырылуы.

АКАЖ лингвистикалық қамсыздандырылудың қызметі және құралдары. АКАЖ ЛҚ ішкі жүйесінің ұйымдастырылуын және технологиясын жобалау. Ұйымдастырылған-технологиялық документация. Ұйымдастырылған-технологиялық сұлбалар. Технологиялық сұлбалар және инструкциялар.

Тақырып 3. АКАЖ бағдарламалық қамсыздандырылуы. Кітапхана қызметшісінің автоматтандырылған жұмыс орындары

БҚ таңдау бойынша ұсыныстар. Коммуникативті қасиеттері. Адаптивтілік. Эксплуатационды мінездемелері. АКАЖ-дағы мәліметтер құрылымы. Интеллектуалды қызметінің АЖО құрамы және құрылымы. АЖО-ның АКАЖ-дағы орны және қызметі. Кітапхана қызметкерінің АЖО: комплектатор, каталогизатор, библиограф, кітап беруші, оқушы, администратор және т.б..

Тақырып 4. ЭЕМ-да ақпаратты өңдеу процесстерін алгоритмдеу. Ақпаратты семантикалық өңдеуді автоматтандыру.

Алгоритм түсінігі. Алгоритмді сипаттау тәсілдері және оларды құру принциптері. Қарапайым және күрделі командалар. Таңдау және шарттық оператор. Кітапханалық жұмыста кең таралған есептердің алгоритмдерін алгоритмдік тілде жазу мысалдары. Бағдарламалау тілдерінің ұғымы, жалпы мінездемесі. Кітапханалық және ақпараттық процесстерді орындау үшін бағдарламалау тілін таңдау. Ақпаратты семантикалық өңдеуді автоматтандыру мәселелері, мүмкіндіктері және негізгі бағыттары. Аннотациялауды және рефераттануды автоматтандыру.

Тақырып 5. Құжаттық ақпараттық жүйелердің түрлері. Автоматтандырылған ақпараттық – іздеу жүйелері (ААІЖ).

Құжаттық ақпараттық жүйелер: ұғымы, түрлері. Мінездемесі. Іздеу элементтері. Ұйымдастыру режимдері және автоматтандырылған іздеудің әдістері. Ақпараттық – іздеу жүйелері ақпараттық іздеуді жүзеге асыру құралы ретінде. АІЖ негізгі компоненттері және олардың анықтамалары. АІЖ жіктемесі. Автоматтандырылған іздеуді ұйымдастыру режимдері.

Тақырып 6. Ақпаратты және білімді ұсыну тілдері. Ақпараттық іздеу тілдері.

Ақпаратты өңдеу жүйесінде ақпараттық тілдер табиғаты. Табиғи тіл мен жасанды тілдердің айырмашылықтары. ЭЕМ –де түрлендірілетін ақпараттың түрлері. Ақпараттық іздеу тілдері. Ұғымы және анықтамасы. Қойылатын талаптар. АІТ түрлері. Дескрипторлық тілдер. Негізгі түрлері, қолдану облысы, артықшылықтары және кемшіліктері. Лингвистикалық және ақпараттық – іздеу тезаурустары. Оларды құру және пайдалану принциптері.

4.3 Тәжірибелік жұмыстардың мазмұны

Тақырып 3. Кітапхана қызметшісінің автоматтандырылған жұмыс орындары..

Тәжірибелік жұмыс № 1. комплектатор АЖО.

Тәжірибелік жұмыс № 2. Библиограф АЖО.

Тәжірибелік жұмыс № 3. Каталогизатор АЖО.

Тәжірибелік жұмыс № 4. Администратор»: жазбаларды сақтау АЖО.

Тақырып 4. ЭЕМ-да ақпаратты өңдеу процесстерін алгоритмдеу.

Тәжірибелік жұмыс № 5. ЭЕМ көмегімен кітапханалық және библиографиялық есептерді құру.

Тақырып 5. Құжаттық ақпараттық жүйелердің түрлері.

Тәжірибелік жұмыс № 6. Жаңа құжаттарды құру.

Тәжірибелік жұмыс № 7. Құжаттармен жұмыс істеу принциптері

Тәжірибелік жұмыс № 8. Интернеттегі кітапханалар сайттары. Бейсембаев атындағы ПМУ кітапханасының сайты.

Тақырып 6 Ақпаратты және білімді ұсыну тілдері. Ақпараттық іздеу тілдері.

Тәжірибелік жұмыс № 9. Тезаурустарды құру және пайдалану әдістері.

4.4 Зертханалық жұмыстардың мазмұны

Тақырып 3. Кітапхана қызметшісінің автоматтандырылған жұмыс орындары..

Зертханалық жұмыс№ 1 Кодты өзгерту. Мәліметтерді жүктеу. Инвентарлы кітапты жасау. Қосынды кітапты жасау. Жаңа кітаптардың бюллетенін жасау.

Тақырып 4 Ақпаратты семантикалық өңдеуді автоматтандыру.

Зертханалық жұмыс№2. Семантикалық ақпаратты өңдеу.

Тақырып 5. Автоматтандырылған ақпараттық – іздеу жүйелері (ААІЖ).

Зертханалық № 3. Автоматтандырылған іздеу тәсілдері. ААІЖ функционалды мүмкіндіктері.

Зертханалық жұмыс№ 4. ААІЖ: маркер, анықтамалар, мәліметтер өрістер.

Зертханалық жұмыс№ 5. Интернет ААІЖ: Яндекс, Google және т.б.

Тақырып 6 Ақпаратты және білімді ұсыну тілдері. Ақпараттық іздеу тілдері.

Зертханалық жұмыс№ 6. Тезаурустарды құру және пайдалану әдістері.

4.4 СӨЖ мазмұны

№	СӨЖ түрлері	Бақылау түрлері	Көлемі (сағат)
1	Дәрістік сабақтарға қатысу.	Бақылау жұмысы.	10
2	Практикалық сабақтарға қатысу	Үй жұмысын жасау.	30
3	Дәрістерге енбеген материалды дайындау	Сұрақтарға жауап беру	30
4	Бақылау шараларына дайындық	АБ1, АБ2,	20
	Барлығы		90

4.5 СӨЖ сабақтарының мазмұны сырттай бөлім

№	СОӨЖ түрлері	Бақылау түрі	Сағат саны
1	Дәрістерге және қосымша тақырыптарғы дайындық.	Ауызша сұрау.	27
2	Тәжірибелік сабақтарға дайындық, үй тапсырмаларын орындау.	Үй тапсырмасын тексеру.	30
3	Бақылау шараларына дайындық.	МБ1	30
4	Бақылау жұмысын орындау.	Бақылау жұмысы.	30
	Всего		117

4.5 Бақылау түрлері бойынша үлестердің таралымы

1. Ағымдағы бақылау 0,6

2. Емтихан 0,4
4.6 Үлгерімді тексерудің күнтізбелік графигі

Апталар		1	2	3	4	5	6	7	8	Барлығы
Аптадағы ең үлкен балл		10	15	10	15	10	15	10	15	АҮ1 100
Сабаққа қатысу	Лекц.	4	4	4	4	4	4	4	4	32
Сабаққа қатысу	Практикалық ұмыс	ПР1 ПР2 6	ПР3 3	ПР4 ПР5 6	ПР6 3	ПР7 ПР8 6	ПР9 3	ПР10 ПР11 6	ПР12 3	36
ОӨЖ уақытын-да орындау			СОӨЖ1 8		СОӨЖ2 8		СОӨЖ3 8		СОӨЖ4 8	32
Мерзімді бақылау									МБ1 100

Апталар		9	10	11	12	13	14	15	Барлығы
Аптадағы ең үлкен балл		10	20	10	20	10	20	10	АҮ2 100
Сабаққа қатысу	Лекц.	4	4	4	4	4	4	4	28
Сабаққа қатысу	Практ. жұмыс	ПР13 ПР14 6	ПР15 3	ПР16 ПР17 6	ПР18 3	ПР19 ПР20 6	ПР21 3	ПР22 ПР23 6	33
ОӨЖ уақытын-да орындау			СОӨЖ5 13		СОӨЖ6 13		СОӨЖ7 13		39
Мерзімді бақылау								МБ2 100

4.7 Сырттай бөлімнің студенттерінің бақылау шараларының күнтізбелік кестесі

Бақылау түрлері бойынша үлестердің таралымы

Бақылау түрі	Балдар
Бақылау түрі	Р1
Ағымдық бақылау:	80
Дәрістерге қатысу және сапалы түрде конспектілер жазу.	12
Тәжірибелік жұмыстарды уақытында орындау және қорғау.	30
3 Зертханалық жұмыстарды уақытында орындау және қорғау.	16
Бақылау жұмысын орындау.	22
Межелік бақылау:	100
Барлығы:	100

Оқу сессиясы						Барлығы
Апталар	1		2	3
Апта бойынша ең жоғары бал	10		10	10		30
Ағымдық
1 Дәрістерге қатысу және сапалы түрде конспектілер жазу.	4		4	4		12
2 Тәжірибелік жұмыстарды уақытында орындау және қорғау.	6		6	6		18
Емтихандық сессия						Барлығы
Апталар	1		2		3
Бақылау түрі бойынша максималдық бал	12		12		46	70
Текущий
1 Дәрістерге қатысу және сапалы түрде конспектілер жазу.
2 Тәжірибелік жұмыстарды уақытында орындау және қорғау.	6	6				12
3 Зертханалық жұмыстарды уақытында орындау және қорғау.	8	8				16
4 Бақылау жұмысын орындау.			БЖ 22			22
Межелік бақылау.			МБ 100			100

Бақылау түрлері: ЗЖ – зертханалық жұмыс, ТЖ – тәжірибелік жұмыс, Д – дәірстерге қатысу, БЖ – бақылау жұмысы, МБ – межелік бақылау

5. Курс саясаты

Егер Сіз барлық сабақтарға кешікпей қатысатын болсаңыз, барлық сабақтарға дайындықпен және белсенді қатысып отырсаңыз, барлық тапсырманы уақытында және сапалы орындап отыратын болсаңыз, онда бақылау шараларының күнтізбелік кестесінде көрсетілгендей жоғарғы ұпай жинайсыз.

Сабақтарға қатысу міндетті болып табылады. Себепті босатулар студентті практикалық және өз бетімен жұмыстар кешенін орындамауынан босатпайды. Осындай жағдайда оқытушының кеңес беру уақытымен сәйкес студенттің жеке тапсырмалары бойынша қайта тапсыруына мүмкіндігі бар.

Дербес компьютермен жұмыстардан алынған практикалық дағдылар пән бойынша өз бетімен жұмысты орындау дұрыстылығымен бағаланады.

Студент сабаққа кешігетін болса, сабаққа кіргізілмейді және босатылған сабақты қайта тапсыруға мүмкіндігі болмайды. Сабақтағы ережені бұзғаны үшін айып салынады – бір сабақтан 5 ұпай алынып тасталады.

Барлық аудиторлық уақыттар дәрістік сабақтарға, практикалық, зертханалық жұмыстарға және оқытушымен студенттің өздік жұмысы тапсырмалары бөлінеді. Әр сабаққа дайындық және барлық материалдарды оқу міндетті. Сіздің дайындықтарыңыз ауызша сұраулармен, бақылау жұмыстарымен және межелік бақылаулар тестілері мен тапсырмаларымен тексеріледі. Өздік жұмысы өз нұсқаңызға сәйкес орындалуы қажет, әйтпесе жұмыс есептелінбейді. Тапсырма нұсқаларын оқытушы тағайындайды.

Барлық тапсырмалар уақытында орындалып, тапсырылуы қажет. Кешіктірілген тапсырмалар төмен бағаланады. Бақылау жұмыстарын кез келгенін көшіруге және емтиханда көшіруге тыйым салынады. Айыптық санкция бақылаудың осы түрі үшін ұпайдың 80%-ын құрайды.

Егер бақылау шараларын өткізу уақытында қандай да бір себептермен қатыса алмасаңыз, онда оқытушының кеңес беру кестесімен қайта тапсыруға мүмкіндігіңіз болады.

Семестр ортасында және аяғында 100 балдық бағалау бойынша ағымды үлгерім бағасы анықталады. АҮ бағасы практикалық және өздік жұмыстардың орындалу сапасына, дер кезінде тапсыруына байланысты болады.
Семестрде компьютерлік тестілеу бойынша екі межелік бақылау қарастырылған. Межелік бақылауға тек қана АҮ бойынша 50 балл жинаған студенттер жіберіледі. Тестілеу сәйкес блоктың материалдарына сай жүргізіледі.

1 рейтинг

Р1 = АҮ 1*0,7 + МБ1*0,3.

Семестрлік Рейтинг анықталмайды, егер студент МБ өтпесе немесе МБ-дан 50 баллдан төмен балл жинаса.

Пән бойынша Студенттің емтиханға жіберілу рейтингінің бағасы
ЖР = (Р1+Р2)/2 тең. Егер ЖР 50 баллдан төмен болса, студент емтиханға жіберілмейді.

Пән бойынша қорытынды рейтинг ұпайлар мына формула бойынша есептеледі:

Қ=ЖР*0,6+Е*0,4

мұндағы: ЖР – жіберілу рейтингі, Е – емтиханда алынған ұпайлар саны

Емтихан аралас түрінде жүргізіледі.