4
^ ^ Е Х Н О Л О Г И Я
Технология пәнін
жаңаша
оқытудағы әдістер
Мадина М АХАМ АДИЕВА,
Б. Қосынов аты ндағы орта м ектептің
технология пәні мүғалімі.
Әйтей ауылы, Қарасай ауданы
Т ехнология пәнін оқы туда - еңбек етудің
алғышарттарын үйрету арқылы оқушыны жеке тұлға
ретінде тә р б и е л е у м ақсаты кө зд е л е д і. Осы
мақсатты жүзеге асыру барысында, оқушыларға
берілетін тәлім-тәрбие үрдісін жетілдіру, жүмыс
мәдениетін, адамдар арасындағы ад ам герш ілік
қарым-қатынастарды жаңарту, еңбек біліктілігін
қалыптастыру арқылы еңбекке қызығушылығын
ояту, еңбек өнімділігін арттыруға ынталандыру
міндеттерін мүғалімге жүктейді.
X XI ға с ы р д а Қ а з а қ с т а н н ы ң б іл ім б е р у
жүйесіндегі жалпы жэне орта 12 жылдық білім
беру жүйесінің енгізілуі заман талабы болып отыр.
С о н д ы қта н ,
ж а с ү р п а қт ы қо ға м д ы қ ө м ір ге ,
отбасындағы қызметке, кәсіпке даярлау, үнемі
өзгеріп отыратын әлемде емір сүретін! туралы
түсінікті қалыптастыруды міндеттейді. Бұған жету
үш ін б а сқа р уд ы д а м ы ту ға б а ғы тта л ға н ж аңа
м одель керек. Е л д ің д а м у д е ң ге й і де, б іл ім
берумен елшенеді.
Елбасы Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына
жолдауында:«Негізгі мақсатымыз - Қазақстанның
әлемнің елу дамыған елдерінің қатарына енуі»
д е л ін ге н . С ол с е б е п т і, әр о қ у ш ы ға о н ы ң
қабілеттеріне сәйкес келетін білім беру ерісі қажет.
Б үкіл д ү н и е ж ү з ін д е гі д а м ы ға н ел д ер си яқты
Қ а за қс т а н Р е с п у б л и к а с ы да е ге м е н д і ел
болғанша қиындықтарды бастан кешірді. Өндіріс
оры ндары н қайта жаңарту, ауы л ш аруаш ы л ы қ
енімдерін молайту жолында келелі өзгерістер
болды.
А д ам ға ең б ір ін ш і е м ір л ік қаж еті - е ң б е к
екенін уақыт дәлелдеуде.
Адам емірі үшін аса қажетті, әрі өмір бойы
тоқтаусыз білім беретін пән «Еңбекке баулу»,
бүгінгі технология оқу пәні үнемі жетілдірілуде.
Бүл пәнге Англия мен Ресейде бір жылғы
оқу уақытыны ң 10-15 пайызы белінген Дания,
Ж а п о н и я, Ш веция, Ч ехия, И талия е л д е р ін ің
тәжірибесіненде кәсіпке баулу жолдарын көруге
болады.
Біздің елде еңбекке үйрету - Ы. Алтынсарин
1887-1888 жылдары орыс-қазақ мектебін алғаш
ашқанда басталған. Оқушыларды кәсіпкерлікке,
қ а з ір гі за м а н т а л а б ы н а сай б а сқа р у, білу,
үйымдастыру, іске асыру жүмыстарына бейімдеу
басшылыққа негіз болады.
Б ір-бірім ен ж а л ғасы п келе жатқан еңбекке
баулу,
т е х н о л о ги я
о қу
п ә н ін ің
б іл ім
стандартындағы басты мақсаты - оқушыларды
б е л гіл і б ір к ә с іп к е б а ғд а р л а у, о қы ту болы п
табылады. Болашақ кәсіпкер:
- ез өндірісінен түскен қаржыны жүмсай алатын
жеке меншік иесі;
- азаматтык, нарыққа қатыса алады;
- өз ө н д ір іс ін д е ж ү м ы с б е р уш і, ұй ы м д а с-
тырушы;
- жүмыстың сапасына жауап беруші.
Ү ж ы м н ы ң ж үм ы с н ә ти ж е с ін д е езіне пайда
келтіретін әдіс-тәсілдерді қамтамасыз етуді шешу
-
м е к т е п т ің м а т е р и а л д ы қ -т е х н о л о ги я л ы қ
б а за с ы н а , а й м а қ е р е к ш е л ігін е ба й л а н ы сты .
С оны м ен б ір ге , о қу ш ы л а р д ы кә сіб и ең бекке
б а ул у м ү м кін ш іл ік т е р ін зе р тте у арқы л ы іске
асыру технологиясын жасау.
Ата-ана, ауыл ә кім ш іл ігі мектеп үжымымен
б ір іг іп ,
ж а с т а р д ы
к ә с іп к е р л ік к е
б а у л у ға
бағытталған оқу-тәрбиелік шығармашылық орта
құруы қажет.
¥ л т т ы қ к ә с іб и е ң б е кке б а й л а н ы с ты
м а ғл ұ м а тта р ы н о қу -тә р б и е ү р д іс ін д е ти ім д і
п а й д а л а н у
1-сыныптан бастап еңбекке баулу сабақтарын
оқушылардың ойын дамытатын, талғамын және
іс к е р л іг ін а р т т ы р ы п , а л ға қо й ға н м а қс а ты н
о р ы н д а у ға б а р л ы қ ж іг е р ін ж ұ м с а й т ы н д а й
д әреж ед е ж үр гізу керек. Б аланы ң бойындағы
са п а л ы қ қа с и е тте р і, е ң б е кке қы зы ғуш ы лы ғы ,
табиғатты қорғауы, үқы пты лы ғы арқылы еңбек
адамын көру. Бастауыш мектептен бастап малды,
е с ім д ікті күту, қорғау, кә сіб и іс ке р л ік туралы
а у ы л д а ғы кә с іп и е л е р і а л ға ш қ ы ғы л ы м и -
т ә ж ір и б е л ік м а ғл ү м а т т а р а л а д ы . Ж о ға р ы
с ы н ы п та р д а К о н с т и т у ц и я д а к ә с іп к е р л ік пен
еңбектің еркін дам уына кепілдік беретін қүқық
қ а р а л ға н ы .
П р е з и д е н т т ің
ж о л д а у ы н д а
б ә с е к е л е с т ікк е сай Қ а за қс та н ға , үл тқа және
э к о н о м и к а ға ж о ға р ы
м а қ с а т қо й ы л ға н ы н
жеткізумен бірге, нақты білім беру қаралған жен.
Оқушылар отбасында да түрмыстың әртүрлі
енімді еңбегіне қатысады. Сабақтан тыс уақытта
« Ш е б е р қо л д а р » , «А та кә с іп » ү й ір м е л е р ін е
қатысу арқылы өздерінің өнерге, еңбекке, түрлі
к ә с іп т е р г е т а н ы м д ы қ қ ы з ы ғу ш ы л ы қ т а р ы н
а р т ты р а д ы . Ж е ке а д а м н ы ң ш ы ға р м а ш ы л ы қ
м ү м кін д ікт е р ін д ам ы ту б а р ы сы н д а оқы туд ы ң
ж а ңа те х н о л о ги я л а р ы н қ а ш ы қт ы қта н оқыту,
ақпараттық-ком м уникациялық технологияларын
е н гіз у ж ә н е т и ім д і п а й д а л а н у , б іл ім беруді
ақпараттандыру мәселесі қойылып отыр. Қазіргі
ке зд е б іл ім б е р у к е ң іс т ігін д е и н н о в а ц и я л ы қ
ү р д іс т е р д ің б а ғы т т а р ы н ы ң б ір і - м е кте п ке
«Мектептегі технология. Технология в школе»
№7/2010
