Пәнаралық мазмұнды есептер:
1. Спортшы бассейнді ұзындығы 25 м оң жақ су жолы арқылы екі рет жүзіп өтті (барып қайта келеді). Осы спортшының траекториясының бастапқы, орта және соңғы нүктелеріндегі координаталарын графиктік түрде анықтаңдар. Сонымен қатар бүкіл қозғалысқа кеткен уақыттағы оның жүрген жолы мен орын ауыстыруын табыңдар.
Жауабы. x0=0; x1=25м; x2=0; l=50м; Sx=0.
2. Энергияның сақталу заңы материяның жоғалып кетуінің мүмкін еместігі мен мәңгіліктің физикалық бейнесі болып табылады. Осы тұжырымды түсіндір.
Жауабы. энергия материялық қозғалыстың универсал өлшемі болып табылады, сондықтан энергияның сақталуы (шексіз уақытта) қозғалыстың мәңгі бар болуы мен жойылмайтындығына алып келеді. Бірақ материяны қозғалыстан бөліп алуға болмайды. Яғни материя да мәңгі болуы тиіс.
3. Экваторға келетін пассат желдерінің өз бағытымен салыстырғанда батысқа қарай ауытқуының себебін түсіндір.
Жауабы: Жер айналғанда (батыстан шығысқа) экватордан әлдебір арақашықтықтағы ауа экватордағы ауаға қарағанда баяу қозғалады. Сондықтан экваторға жеткенде ауа инерция себебінен өзінің аз (кіші) жылдамдығын сақтай отырып батысқа қарай ауытқиды
4. Табиғаттағы кіші су айналымы процесінде қандай физикалық құбылыстар байқалады?
Жауабы. Сұйықтың бетінен булануы, архимед күшінің әсерінен жылы қабаттардың жоғары көтерілуі, салқындау кезінде будың конденсациялануы, жерге тартылу салдарынан төмен құлау.
5. Ай бетіндегі температураның күрт өзгеруін қалай түсіндіруге болады: күндіз +120 °С, түнде –160 °С?
Жауабы. Ай бетінде атмосфераның болмауымен. Күндіз Жер атмосферасы Күн сәулесін шашырата отырып, Жердің бетін қызып кетуден сақтаса, ал түнде ауа нашар жылу өткізгіш болғандықтан, ол жылуды сақтайды.
6. Жазғы күн тоқырауда талтүсте Солтүстік тропик параллеліне күн сәулесінің түсу бұрышы неге тең?
Жауабы. Түсу бұрышы нөлге тең.
7. Неліктен металл тетіктер өңдеу кезінде қызады?
Жауабы. Бұл кезде механикалық энергия ішкі энергияға айналады және дененің температурасы көтеріледі.
8. Отынның (көмір, мұнай, мазут, керосин, ағаш отын және басқ.) жануы кезінде жылу бөлінетінін қалай түсіндіруге болады?
Жауабы. Отынның барлық түрінің ішкі энергиясы болады, жанған кезде ол соның бір бөлігін шығарады (жану кезінде молекулалар орын ауыстырады, өзара әсер күштері мен олардың қозғалыс сипаты өзгереді).
Достарыңызбен бөлісу: |