Дәрістер тезисі дәріс №1. Есептер шығарудың маңызы, олардың оқу үрдісіндегі орны

Физикалық есептердің мазмұны мен құрылысын талдау

жүктеу 0,54 Mb. бет 12/47 Дата 12.01.2023 өлшемі 0,54 Mb. #40910

Навигация по данной странице:

• Бірінші кезең
• Екінші кезең
• Үшінші кезеңде

Физикалық есептердің мазмұны мен құрылысын талдау. Физикалық есептерді шығару үрдісінің кезеңдерін қарастыр, есептердің мазмұны мен құрылысын талдаудың өте маңызды екенін көрсетеді. Осы кезеңде есептердің түрі және шарты айқындалады. Физикалық есептерді талдаудың толықтығы мен тереңдігі есептің түріне ғана емес, оқушылардың білім, дағды және ебдейліктеріне де байланысты болады. Оқушылардың қарастырылатын есептер түрімен таныс болуы және ондай есептерді шығарудың ортақ әдістерін білуі бір мәселе. Ал берілген есептің оқушыларға таныс болмайтын жағдайы екінші мәселе. Физикалық есептерді талдаудың әдістері мен жолдарын қарастырайық. Физикалық есептерді талдау үрдісін бірнеше кезеңдерге бөлуге болады: Бірінші кезең есептің құрылымдық-логикалық талдауы мен оның құрылысын анықтаудан, яғни, құрылымдық элементтер (есеп нысандарын) мен олардың сипаттарын (параметрлерін) айқындаудан тұрады. Кейбір нысандар бірден айқындалады, ал кейбіреулерін толық талдаудан кейін ( олар жасырын нысандар деп аталады) белгілі болады. Нысан сипаттары да осылай аталады. Екінші кезең нысандар арасындағы байланысты және есепте қарастыратын жағдайдың негізі болатын физикалық құбылыстар мен үрдістерді анықтаудан тұрады. Бұл кезеңде есептегі нысандар сипаттамалары арасындағы логикалық және функционал қатыстар (сандық және сапалық) анықталады. Үшінші кезеңде нақты физикалық нысандар идеал нобайлармен ауыстырылады. Кезең идеал есеп қарастырумен анықталады. Төртінші кезеңде қарастырылатын есептің мазмұны мен құрылысының көрнекі кескіні (сызбалар, суретттер, диаграмдар және т.с.с.) қарастырылады. Бұл кезең есептің қысқаша шартын жазумен аяқталады. Есептің қысқа шартын, берілген есептің кескіндік таңбалық нобайы деп те қарастыруға болады. Физикалық есептің түріне және есеп шартының сипатына байланысты талдау кезеңдері толық болмауы (талдаудың тек жинақталған түрде өтуі) мүмкін екендігін айта кету керек. Сонымен, физикалық есепті шығару дегеніміз: физиканың жалпы теориялық тұжырымдарын ( анықтамалар, заңдар, формулалар) және математиканың ережелері мен амалдарын тауып, оларды есеп шартына және есеп шығару үрдісінің аралық нәтижелеріне қолданып, есеп талабын қанағаттандыру. 2) Қарастырылатын есептегі нақты құбылысты, физика теориясында заңдылықтары мен формулалары тағайындалған идеал құбылыспен ауыстыру. 3) Шешуі физикалық есептің де шешуі болатын математикалық есептер құрастыру. Мысалы: Биіктігі 10 см ұзындығы 50 см көлбеу жазықтықта массасы 2 кг білеу тыныш тұр. Динамометр көмегімен денені алдымен жоғары сүйреп шығарды, сонансоң төмен сүйреп түсірді. Екі жағдайдағы динамометр көрсетулерінің айырмасын табыңдар. жүктеу 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз