Дәрістер Дәріс 1 Тақырыбы: Кіріспе

Тақырыбы: Топырақ құрамы, құнарлылығы және қышқылдық олардың өсімдік қоректенуіндегі маңызы

1. 
   Әртүрлі топырақтардағы қоректік заттардың потенциалды және тиімді қоры. Тыңайтқыштардың тиімді құнарлылықты жоғарылатудағы маңызы.
   
2. 
   Топырақтың минералды және органикалық бөлігі. Өсімдіктердің қоректік элементтерінің көзі ретінде.
   
3. 
   Топырақ қарашірігі және оның маңызы. Топырақтың химиялық және биологиялық процестерінің тиімді құнарлықты жоғарлатудағы маңызы.
   

заттар мөлшерінде айырмашылық бар.

(жырту қабатында)

Топырақтағы қоректік элементтердің жалпы қоры тек оның потенциалды құнарлылығын сипаттайды. Тиімді құнарлылықты, ауыл шаруашылығы дақылдарының нақты өнімділігін қамтамасыз ететін топырақтың нақты қасиетін бағалау үшін, ондағы қоректік заттардың өсімдік үшін сіңірілуі формадағы құрамы өте маңызды. Өсімдік топырақта, суда және әлсіз қышқылдарды еритін формадағы қосылыстарды және алмасу сіңірімді күйдегі қоректік заттарды ғана сіңіре алады. Қиын еритін және ерімейтін қосылыстардың сіңірімді күйге ауысуы әрдайым топырақта топырақтың микроағзалар және физико-химиялық, химиялық процестердің ықпалымен жүріп тұрады. Әртүрлі топырақта қоректік заттардың жиналу қарқындылығы бірдей емес, қоректік заттар қосылыстарының сипаты, климаттық жағдайлар, топырақ қасиеттері және агротехника деңгейіне тәуелді. Егер тыңайтқыштар ендірілмесе жоғары өнім алу үшін вегетация аралығында топырақта түзілетін қоректік заттардың сіңірімді күйдегі мөлшерінің жетіспеуі жиі байқалады. Сондықтан топырақтың тиімді құнарлылығының және өсімдік өнімділігін жоғарлату үшін органикалық және минералды тыңайтқыштарды сіңірудің маңызы орасан зор.

1. 
   Топырақтың минералды бөлігі.
   

беткі бөлігі минералдарының әртүрлі түрленулері нәтижесінде қалыптасты. Жер қыртысының негізгі элементтері оттегі, кремний, аллюминий және темір - 90,5 % құрайды. Олардық топырақтағы мөлшері де сол шамады (92,9%), яғни жер қыртысымен топырақ минералды бөлігінің құрамы жуықтас. Айырмашылық 2,4 % қана, осы 4 элементтің құрамына абсолюдтік көзқараспен бұл айырмашылық елеусіз.