Дәріс соңында тапсырма берілген. Сол сұрақтарға, дәріс дәптеріне жауап беріңіз

жүктеу 1,84 Mb.

бет	2/15
Дата	11.09.2023
өлшемі	1,84 Mb.
	#43316

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 15

дерма 1 лекция

Теріні 3 бөлімге бөлуге болады
Тікенекті қабат

VI
1-_сурет._{Тері құрлысы}
I – эпидермис:
І ^{1 – мүйізді қабат;}

2 – шыны тәріздес қабат;

6 3 – дәнді қабат;
4 – тікенек тәрізді қабат;
ІІ 7 5 – базальды қабат.
II – дерма:
ІІІ V 6 – емізік тәріздес қабат ;
7 – торлы қабат.
III – тері асты шел майы;
IV – тер безі;
ІV V – шаш фолликуласы;
VI – май безі
Тері дененің барлық жауып тұрып, табиғи тесіктер маңында кілегей қабаттарға ауысады. Ересек адамның терісінің жалпы аумағы 1,5-ден 1,8м² құрайды. Тері адам денесінің сыртқы жабын мүшесі.
Теріні 3 бөлімге бөлуге болады (1-сурет):

эпидермис (epidermis);
дерма (derma);
тері асты шел майы (subcutis), немесе гиподерма

(hypodermis).
Эпидермис (тері беті) – терінің көпқабатты сыртқы бөлігі. Ол бір-бірінен клеткаларының көлемімен, пішінімен, сондай-ақ қызметімен ерекшеленетін 5 қабаттан тұрады. Оның қалыңдығы ең нәзік жерлерінде (қабағында) 0,04 мм, ең дөрекі жерлерінде (алақан, табан) 1,6 мм-ге дейін барады. Эпидермис 5 қабаттан тұрады:

базальды қабат (stratum basale) табылады;
тікенекті (stratum spinosum) қабат;
түйіршікті (stratum granulosum) қабат; 4. жылтыр (stratum lucidum) қабат;

5. мүйізді (stratus corneum) қабат.
Дермамен шекаралас базальды мембрананың үстінде орналасқан призмалық және цилиндрлік клеткалардан тұратын бірқатарлы базальды қабат жатыр. Базальды мембрана осы клеткалардың төменгі полюсінен шыққан протоплазмалық өскіндерден түзіледі. Бұл өскіндер дерма мен эпидермисті өзара берік байланыстырады.
Базальды қабаттың үстінде цитоплазмалық өскіндері бар клеткалардан тұратын 3-8 қатарлы тікенекті эпидермоциттер қабаты орналасқан. Клеткааралық ең берік байланысты десмосомалар (desmos – байланыс, soma – дене) қамтамасыз етеді, екі клетка бір-бірімен тығыз байланыспен қосылып, олардың цитоплазмасына кіріп терең бойлайтын көлденең жатқан талшықтардың түйіндерімен жабысқан. асыратын өзектер жүргізе отырып, клеткалардың байланысын қамтамасыз етеді.
Тікенекті қабат клеткаларының цитоплазмасында кератиносомалар немесе Одланд денешіктері бар, онда оларды лизосомамен жақындастыратын мына ферменттердің белсенділігі анықталған: қышқыл фосфатаза, нуклеозидфосфатаза, эстераза.
Тікенектіден кейінгі түйіршікті қабат 1-3 қатар, ал табан мен алақанда 3-4 қатар клеткадан тұрады. Тері беткейіне жақынырақ орналасқан клеткалар ромб тәрізді, ал тереңірек жатқан клеткалар цилиндр және шаршы тәрізді пішін алады.

жүктеу 1,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 15