еңбек
оқу
ойын
2.Тәрбие әдістерінің түрлері,олардың топтастырудағықажеттілік
Бүгінгі таңда мектеп тәжірибесінде қолданылып жүрген тәрбие әдістерінің бірыңғай жүйесі қалыптасқан.Әдістердің алуан түрлілігі,оларды тиімді пайдалану және тұлғаға жасалған ықпалдың нәтижелі болуын қамтамасыз ету мақсатын көздеп,оларды топтастырады.Әрбір әдістің өзіне тән белгілері,ерекшелігі,міндеті,бір-бірімен байланысы да топтастыруды,жіктеуді қажет етеді.
Педагогика оқулықтарвмен ғылыми зерттеу еңбектерінде тәрбие әдістерін жіктеуге байланысты ортақ пікір жоқ.Дегенмен де қалыптасқан тәжірибе бойынша әдістерді негізінен 3 топқа жіктейміз:
Қоғамдық талап
Тапсырма
Үйрету
Жаттығу
Іс-әрекет пен мінез-құлықты ынталандыру
Қоғамдық мінез-құлық тәжірибесін қалыптастыру
Жазалау
Мадақтау
Педагогикалық жағдаят туғызу
Үлгі-өнеге
Лекция
Кеңес беру
Диспут
Жарыс
Педагогикалық талап
Әңгіме
Сананы қалыптастыру
Тәрбие әдістері
Г.И.Щукинаның «Педагогика» оқулығында тәрбие әдістерін:
1.Жеке адамның санасын қалыптастыру;
2.Қоғамдық мінез-құлықты қалыптастыру,іс-әрекетті ұйымдастыру;
3.Мінез-құлық пен іс-әрекеттіынталандыру деп жіктесе,В.А.Сластенин бойынша («Педагогика»,-М.,1988) оған қосымша:
4.Мінез-құлық,іс-әрекетке бақылау жасау,өзін-өзі бақылауды ұйымдастыру және өзіне-өзі баға беру әдістері деп те қарастырады.
5.Ғалым педагогтар Н.И.Болдырев,Н.Г.Гончаров,Ф.Ф.Королев еңбектерінде тәрбие әдістерін жіктеу түрлерінің қайсы бірін алсақ та, олар негізінен жеке тұлғаның қалыптасуындағы оның мәні мен іс-әрекетін ұйымдастырудың маңыздылығына байланысты дәлелдейді.Сол себептен де тәрбие әдістерін топтастыру немесе жіктеу тәрбиенің мақсат пен міндеттері және мазмұнына байланысты анықталады.
Тәрбие әдістері-тәрбиеленушілердің өміріне,психологиялық-педагогикалық тұрғыдан санасына әсер етудің,іс-әрекетпен өзін-өзі тәрбиелеудің тәсілі.
Тәрбие әдістері жеке өзіндік әдістерге иеленеді:
әр әдістің ерекше ұйымдастыруды қажет етуі және өзіндік бағыттылығы;
жеке адамның психикалық ерекшеліктеріне байланыстылығы;
тәрбиелік міндеттерге қарай әр әдістің өзіндік объективтік мүмкіншіліктеріне қарай педагогикалық міндеттерді шешуі;
әдістердің жеке адамды тұтас тәрбиелеуіне бағытталуымен қатар,жеке тәрбиелік басты роль атқаруы.
Қоғамдық мінез-құлық тәжірибесін қалыптастыру- жағымды мінез-құлық тәжірибесін,жеке бастық қасиеттерін,сезімі мен жігерін дамытуға,білімдегі бірлікті,үлгілі дағдыларды,сенім мен мінез-құлықты қалыптастыруға бағытталған күнделікті оқыту үдерісі,іс-әрекеттер жиынтығы.Мінез-құлықты қалыптастыруда тәрбиешінің жеке бас үлгісімен қатар қоғамдық-әлеуметтік тәжірибелер басты роль атқарады.Сондықтан тәрбиелк ықпалдар барысында құнды,мазмұнды іс-әрекеттерді басшылыққа алу қажет.
Іс-әрекет пен мінез-құлықты ынталандыру әдістері - тәрбиеленушілерді озақ шығармашылық бастамаларға жұмылдыру үшін сырттан әсер ететін жағымды эмоцияларды туғызатын белсенді ынталандыру.Ынталандыру жеке адамға қоғамдық тараптан баға беру,оны материалдық және рухани қанағаттандыру арқылы жүзеге асады.
Достарыңызбен бөлісу: |