Дәріс 1 Қазіргі жағдайдағы білім берудің басымдылық рөлі Жоспары: Заманауи мәдениеттегі білім берудің орны мен рөлі. Білімнің әлеуметтік мәні. «Білім берудің»

жүктеу 202,17 Kb. бет 37/60 Дата 12.07.2023 өлшемі 202,17 Kb. #43124

Навигация по данной странице:

• Ақыл-ой тәрбиесінің мазмүны
• Ақыл-ой тәрбиесінің міндеттері
• Ақыл-ойдың түрлері

5.Ақыл-ой тәрбиесі дегеніміз - оқушылардың ақыл-ой ку¬пан, ойлауын дамыту және ақыл-ой еңбегі мәдениетін дарыту үшін мүғалімнің атқаратын мақсатты іс-қызметі. Ақыл-ой тәрбиесі білім ңорының жинақталуына, оқу-танымдық операцияларды меңгеруге тікелей ыңпал етеді. Адамның ақыл-ойы - барлың адамдарға тән адам миы қызметінің өнімі. Педагогтар және психологтар ойды және оның жеке түрлерін дамытуды ұсынады. Ақыл-ой тәрбиесінің мазмүны - оқушылардың аңыл-ой күшін дамыту: ақыл-ойдың даму деңгейі, адамның білімді жинақтай білу қабілеті, негізгі ойлау операцияларын меңгеруі, аңыл- ой іскерлігі. Ақылдың белгілі бір даму дәрежесін ақыл-ой күштері деп атайды. Ақыл-ой күштері адамды білім қорын жасауға, негізгі ойлау операцияларын жүзеге асыруға, зиялылық біліктілікті меңгеруге қабілетті етеді. Аңыл-ой тәрбиесінің міндеттері де осыдан шығады. Ақыл-ой тәрбиесінің міндеттері: ойлау іс-әрекетінің шарты болатын білім қорын жинақтау; ақыл- ой түрлерін дамыту; негізгі ойлау тәсілдерін меңгеру; зиялылық біліктерді қалыптастыру; дүниетанымды қалыптастыру. Оқушы нақты оқу материалын - фактілерді, оңиғаларды, символдарды, терминдерді, есімдерді, заңдарды, теоремаларды меңгеріп, білім қорын жинақтайды.Білім оны қолдану саласымен, қолдану әдістемесімен байланысты. Білім қорын меңгеруде баланың мақсатқа жетуге ұмтылуы, білімді ала білуі, ақыл-ой еңбегінің мәдениеті үлкен рөл атқарады. Мүғалім ақыл-ойды және оның жеке түрлерін дамытуға міндетті. Ақыл-ойдың түрлері: диалектикалың, логикалық, абстрактылық, категориялық, теориялық, индуктивтік, дедуктивтік, алгоритмдік, техникалық, өнімдік және репродуктивтік, жүйелілік. Диалектикалық ойлау - құбылыстардағы қарама-қайшылыңтардың бірлігін көру, даму бағыттарын аныңтау, жаңанық пайда болуын көру, құбылыстардың өзара байланысын, пайда болу себептерін табу. Логикалық ойлау - білімді өңдеудің логикалық тәсілдерімен байланысты. Талқылау, дәлелдеу, теріске шығару, қорытынды, болжам жасау тәсілдері байланыстарды табуға, жаңа білім алуға көмектесіп, білімді жүйеге келтіреді. Абстрактылы ойлау - адамға мәнсіз белгілерді көріп, жалпы және мәндіні белуге, абстрактылы ұғым қалыптастыруға көмектеседі. Категориялық ойлау - айырмашылықтары мен ұқсастыңтары негізінде үғымдарды топтарға біріктіру іскерлігі. Теориялық ойлау - білімнің ғылыми негіздерін, даму принциптерін түсініп, заңдылықтарды көріп, құбылыстар арасындағы мәнді байланыстарды түсіну іскерлігі. Индуктивтік ойлау - ойдың жекеден - жалпыға, фактілерден - қорытындыға қарай козғалысы. Дедуктивтік ойлау - ойдың жалпыдан - жекеге, қорытындыдан - фактілерге қарай қозғалысы. Алгоритмдік ойлау - нұсқауға, ережеге толықтай сүйеніп, міндеттерді бөліп, іс-әрекет стратегияларын анықтау. Ақыл-ойдың дамуы талдау (түтасты жөкө бөліктерге ойша белу), синтез (бөліктерді тұтасқа ойша біріктіру), салыстыру (ұқсастықтарды және айырмашылықтарды табу), жүйелеу (заттарды, құбылыстарды топтарға бөлу) сияқты негізгі ойлау тәсілдерін меңгеруге байланысты. Зиялылық біліктілік окушының сапалы білім алуына көмек- теседі. Оңу іскерліктері жалпы - барлың оқу пәндерінде қолданылатын және арнайы - белгілі бір білім саласынан білім алуға керекті іскерліктерге бөлінеді. Бүл іскерліктер оңу бағдарламасында жазылады. Жалпы (жалпыпедагогикалық) іскерліктер - оқи білу, тыңдау, өз ойын ауызша баяндау, жазу, кітаппен жүмыс істей білу. Қазіргі уақытта оқушының өз жүмысының қорытындысын шығара білу іскерлігіне үлкен маңыз берілуде. жүктеу 202,17 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз