Дәріс 1 Қазіргі жағдайдағы білім берудің басымдылық рөлі Жоспары: Заманауи мәдениеттегі білім берудің орны мен рөлі. Білімнің әлеуметтік мәні. «Білім берудің»

Ақыл-ой тәрбиесінің маңызды міндеті

жүктеу 202,17 Kb. бет 38/60 Дата 12.07.2023 өлшемі 202,17 Kb. #43124

Ақыл-ой тәрбиесінің маңызды міндеті - оқушыларға табиғат пен ңоғам дамуының заңдарын меңгертетін ғылыми дүниетанымдықалыптастыру. Ақыл-ой тәрбиесінің құралдары. Ақыл-ой тәрбиесінің ең басты қүралы - оқыту. "Дамыта оқыту" ережелеріне сүйеніп жасалған оқу бағдарламалары оқушыларды ақыл-ой жұмысына үйретеді. Ақыл-ой тәрбиесін беру жолдарын Л.С.Выготский, JI .В.Занков, т.б. терең зерттеді. Л.В.Занков оқушының аңыл-ойын өсіру үшін білімді бере берудің жеткіліксіздігін, аңыл-ой жұмысының тәсілдеріне үйрету керектігін дәлелдеді. Д.Б.Эльконин ақыл-ойды білімнің мазмүны дамытатынын дәлелдеп, оған анықтама, фактілерді енгізумен шектелмей, оңушы өзі білім алатын таным қызметін үйымдастыру үшін сабақты мәселелі пікірталас әдісімен өткізуді ұсынды. Л.В.Занков және оның ізбасарлары ұсынған дамыта оқыту принциптері: - бағдарламаны тез қарқынмен оқып, окушыларға жаңа білімдерді бере беру. Ең бастысы - танымның үздіксіздігі және жүйелілігі. - бастауыш сыныптардағы теориялық білімнің жетекші рөлі. Оқушылар таным, аңыл-ой жұмысымен айналысып, бақылаулары арңылы ұғым, анықтама шығарып, білімдерін тәжірибеде қолданады. Мысалы, абстрактылық алгебралық операциялар тәжірибелік жұмыстар үшін қолданылады. Зиялылық іскерліктерді қалыптастыруға көмектесетін тапсырмалардың негізгі түрлері: оқушының дербестігін, индуктивтік ойлауын дамытатын зерттеу сипатындагы тапсырмалар: бақылау, эксперимент жүргізу, саяхаттар, экспедициялар, ауылшаруашылық тәжірибелік жұмыстар, приборларды құрастыру, сурет бойынша сөйлем құрастыру, шығарма, рефераттар жазу, сурет салу, т.б. логикалық және жинақтай ойлау іскерлігін дамытатын салыстыруға берілетін тапсырмалар: шығарма кейіпкерлерін, геометриялық фигураларды, оқиғаларды салыстыру, ойлау әрекеттерін реттеуге бағытталған ақыл-ойдың алгоритмдік түрін дамытатын тапсырмалар: оқиғаны жоспар бойынша баяндау, суретті үлгіге қарап сипаттау, есепті шығару жоспарын жасау, алгоритмдік нұсқамаларды пайдалану, оларды өз бетімен құрастыру, т.б., талдауға байланысты тапсырмалар: заттарды, құбылыстарды топқа бөлу. Ақыл-ой тәрбиесі мен ақыл ойды дамытуға арналған тапсырмаларды түрлендіріп, үйлестіріп берудің маңызы зор. Мүғалім осы талап түрғысынан оқушы тұлғасын қалыптастырғысы келсе, өзі бұл тұрғыдан жоғары болуы тиіс. Ақыл-ой тәрбиесінің міндеттерін шешу мүғалімнің біліміне, жалпы және әдістемелік мәдениетіне, өзінің танымдық күшінің дамуына байланысты екендігі сөзсіз. Оқушыларды белсенді танымдың іс-өрекетке тарту, түрлі тапсырмаларды пайдалану, оңытуды дұрыс ұйымдастыру, олардың жалпы дамуын және рухани қажеттерінің өсуін қамтамасыз етеді. Оқушылардың іс-әрекетін ұйымдастыруда ақыл-ой еңбегінің мәдениетін қалыптастыру айрықша орын алады. Оқу еңбегінің мәдениеті оқушылардың аңыл-ой іс-әрекетінің сапасын сипаттайды. Еңбектену мәдениеті - бұл оқу еңбегін дұрыс жоспарлау және тиімді ұйымдастыру, оқу ережесін сақтау, жұмыс орнын және қажетті материалдарды реттеу, оқу құралдарын пайдалана білу. Ақыл-ой жүмысының дұрыс ұйымдастырылған ырғағы демалыс пен еңбек түрлерінің ретпен жүргізіліп отыруын қажет ете- ді. Оқушы осылардың бәрін біріздік пен жүйелі түрде басшылыққа алып отырса, оқу еңбегінің тиімділігі артады. Ғылыми және әдеби кітаптармен жүмыс істегенде оқушылардың ақыл-ой мәдениеті байқалады. Оқушыларды жүмыс істеуге дағдыландыру үшін оларды кітаппен жүмыс істеудің көптеген тәсілдеріне үйрету қажет. Олар: кітап мазмұнын ұтымды пайдалану, мәтіннің түсініксіз жерлерін бөлу, мәтінге сұрақтар қою, оларға жауап қайыру, жүмысты жоспарлау, конспектілеу, қысқаша желісін дайындау, т.б. Жүмыс барысында жинақы болу, қиыншылықты жеңу, ақыл-ой қабілетін дамыту, естің әр түрлі нысандарын пайдалану - тұлғаның өзін-өзі ұстай білуіне және жан-жақты сауаттылығына байланысты. жүктеу 202,17 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз