Дәріс – 15 сағат Практикалық сабақ – 15 сағат соөЖ – 30 сағат
жүктеу 0,79 Mb.
|
- Навигация по данной странице:
- Курс – 2
|
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті «Бекітемін» Институт директоры _______________ М.М.Нагимова қолы аты-жөні «__»__________ 2010ж. «Мәдениет және өнер» институты «Вокал және аспаптық өнер» кафедрасы мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын студенттерге арналған
Курс – 2Семестр –3,4Кредит саны -2 Дәріс – 15 сағат Практикалық сабақ – 15 сағат СОӨЖ – 30 сағат СӨЖ – 30 сағат Барлығы – 90 сағат Орал 2010 ж. Пәннің оқу әдістемелік-кешені __Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының __Алматы, 2006ж.________________________________ (типтік бағдарлама атауы, қаласы, жылы) типтік бағдарлама негізінде құрастырылған. Құрастырушы(лар): Оқытушы ШакеноваА.Н.____________ (аты-жөні, лауазымы, ғылыми дәрежесі) “__“ _қыркүйек 2010 ж. № 1 хаттама Кафедра меңгерушісі: _Бабенко О.А.___________________ ________________ (аты-жөні) (қолы )
Мәдениет және өнер_институттың оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында қарастырылды. “ _“ қыркүйек 2010 ж. № 1 хаттама Мәдениет және өнер_институттың оқу-әдістемелік кеңесінің төрағасы __Өтегенов И.Ө. (аты-жөні) (қолы ) 1. Пәннің оқу әдістемелік-кешені __Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының __Алматы 2003ж.__ типтік бағдарлама негізінде құрастырылған.
Офис: «Вокал және аспаптық өнер» кафедрасы Жұмыс мекен – жайы: Достық,162 Жұмыс телефоны: 51-27-39 E – mail:
Кредит саны-2 Өту орны: № 4 оқу ғимараты, сабақ кестесі бойынша
Кіріспе Пән бойынша мағлұмат беріледі: -пәннің мақсаты мен міндеттері, -пререквизиттер (білім,дағдыларға негізделу үшін міндетті түрде алдын-ала оқылуы тиіс пәндер), -постреквизиттер (пән соңында алатын білімі, дағдылар тізімі), -оқыту әдістемесі.
Пәнді оқыту барысындағы оқытушының негізгі міндеттері: Мамандық дәрістері бойынша жүргізілетін басқа пәндермен бірге студенттерге кәсібибілім беріп, шығармашылыққа сана сезіммен қарауды, музыка мәдениетіндегі қазақ ұлт аспаптар өнеріне сүйіспеншілік сезімін оятып, дамыту. Музыканттардың көркемдік және техника шеберлігінің өсуіне көмектесу. Орындаушылық өнердің әртүрлі бағытта дамып келе жатқан алуан түрлі бағыттарынескере келе, студенттер санасына өзіндік көзқрас, орындаушылық мәнерді қалыптастырып, өз бетімен жұмыс істеуге баулу. Оқытушы өзінің әр сабағын халық аспаптарындағы орындаушылық тарих, әдістеме, өнер тарихы, көркем әдебиеті пәндерімен ұштастыра келе өз жоспарында студенттің жеке қабілеті мен мүмкіншіліктерін әрдайым ескеріп отыру жөн. Ежелден қалыптасқан дәстүрлі өнердің озық үлгілерін ұсынып, студенттердің кәсіби шеберлігін дамыту. Арнайы пәндерді оқыту әдістемесін жан –жақты ашып, әдіс – тәсілдерін іздестіре отырып, дамыту жолдары. Пререквизиттер: «Арнайы пәндерді оқыту әдістемесі» пәні «Орындаушылық өнер тарихы» және гуманитарлық «Педагогика» мен «Психология» пәндеріен тығыз байланысты. Оқыту әдістемесі: Оқыту негізгі оқу материалдары қамтылған дәрістер мен практикалық сабақтар негізінде жүргізіледі және алынған практикалық дағдылар,түсініктер бекітіліп отырады. Студенттердің білімін бақылау үй тапсырмаларын тексеру, электрондық оқулық т.б. оқу құралдарында берілген тестілерді орындау, ауызша сұрау, жеке семестрлік тапсырмалар арқылы жүзеге асады. Сабақ мазмұны мен кестесі Сабақтың кез- келген түріне қолданылатын материалдардың тізімі мен атауы көрсетілген «техникалық оқу құралдары» (немесе демонстрациялық және қосалқы материалдар) деген бөлім енгізуге болады. Мысал ретінде 1.2 бөліміндегідей аптасына 1 кредит- сағат көрсетілген.
№1 дәріс Тақырып ; Кіріспе сабақ. Бірінші әдістемелік еңбектердің пайда болуы. Практикалық сабақ мазмұны ; Домбырашылар мен қобызшылардың партиясын талдау. Әдебиет; А. Жайымов,Б.Ысқақов,С.Бүркітов «Домбыра үйрену мектебі» «Өнер» Алматы-1992 ж. 1- кредит сағат Тақырып: А.Жұбанов «Би күйі» Практикалық сабақ мазмұны : Әдебиет: ; А. Жайымов,Б.Ысқақов,С.Бүркітов «Домбыра үйрену мектебі» «Өнер» Алматы-1992 ж. 1.ОЖСӨЖ мазмұны : Автор тыңдаушы мен орындаушы арасынан өз ойын ұқса, керісінше орындаушы шығарма болмысын толық жеткізе алса – онда ол жоғары деңгейде болғаны. Себебі әр шығармада автордың өскен ортасы, заманы, стилі, ойы, әдістемелік қыр-сырлары, екпіні, ырғағы, музыкалық тілі сан-салалы екені даусыз. Орындаушы өзінен еш нәрсе қоспайды деу қате түсінік, кейде ол автор ойынан да үздік шығып жатады. Бұл автор ойын өз өн бойынан өткізе білгендігі, әдіс тәсілінің кең, білімінің тереңдігін көрсетеді, өзінше үн қосады, өзгеріс енгізеді, өз қолтаңбасын түсіреді. Орындаушылық деңгей осы қолтаңбамен өлшенеді. 2.ОЖСӨЖДомбыра үйрету әдісі арнайы пән ретінде 1980 жылдардан бастап оқытыла бастады. Домбыра өнерінің , оны үйрену , үйретудің ұзақ ғұмырнамалық тарихы бар. Ол сонадан жеткен дәстүрлі құйма – құлақ әдісі. СӨЖ Домбыраны сан жүйесімен үйрету. Есте сақтау қабілеті төмен үйренушіге тиімді әдіс. Бұл тез үйренумен қатар нота сауатын қажетсінбейтін домбырашыға арналады. Құйма – құлақ – бұл дәстүрлі күй үйрету мектебі. СӨЖ Құйма – құлақ әдісінің ғасырлық тарихы бар. Ол заманда да, қазірде күй ғұмыр боп өскен ауыл баласы құлақпен қабылдаған , қолын қойып ешкім үйретпеген. Кәсіби, нота сауаты. Домбырашы мамандығын қалаған студенттің үйрену жолы. 2-апта 1-кредит сағат №2 дәріс Тақырып:Музыкалық қабілеттер; есту қабілеті, ырғақ , жад. Практикалық сабақ мазмұны : Алғашқы үйрету кезеңдеріндегі басты назарда ұстайтын қағидалар; ер және қыз балалардың отырысындағы айырмашылықтар, музыкалық танымы, бұрын аспаппен таныстығы, керекті оқу құралдары, оңтайлы аспап, орындық , оқу құжаттары. (қарастырылатын мәселелер) Әдебиет: Т.Мерғалиев, С. Бүркіт, О. Дүйсен « Қазақ күйлерінің тарихы»,Алматы-2000ж. 1- кредит сағат № 2 практикалық сабақ Тақырып: Қазақтың халық әні «Сәулем-ай» Практикалық сабақ мазмұны : Студенттің денесін отырған кезде тіке, табиғи қалыпта ұстауы, қол саусақтарының шашырамауын қадағалау керек. Аспап құрылымымен , күтімімен танысу. отырыс,оң қол мен сол қол қойылымымен жаттығу, қағыспен жаттығу, күйді орындап жаттығу Студенттің денесін отырған кезде тіке, табиғи қалыпта ұстауы, қол саусақтарының шашырамауын қадағалау керек.. Әдебиет: ; А. Жайымов,Б.Ысқақов,С.Бүркітов «Домбыра үйрену мектебі» «Өнер» Алматы-1992 ж. 1.ОЖСӨЖ Аппликатураның музыканың стилімен, сипатымен, орындау үлгісімен, тембрмен, динамикамен, баса айтумен, тербелумен байланысы. 2.ОЖСӨЖ отырыс,оң қол мен сол қол қойылымымен жаттығу, қағыспен жаттығу, күйді орындап жаттығу Студенттің денесін отырған кезде тіке, табиғи қалыпта ұстауы, қол саусақтарының шашырамауын қадағалау керек. СӨЖ Әнді жаттау кезінде, әуеннің дұрыс орындалуын мұқият қадағалау міндетін атқара отырып, бірнеше рет орындау.Қателіктер көрініс бере қалған жағдайда оларды дереу түзету қажет. Әнді жаттаудың шапшаңдығы мен реттілігінің оны игеру үшін қисынды болуын қадағалап отыру СӨЖ Әннің халықтық негіздегі интонациялық байлығы мен поэтикалық әсемдігі бірден құлаққа жылы тиеді. Сондықтан да болар, кіршіксіз махаббатты баяндайтын бұл ән арада бірнеше ондаған жылдар өтсе де, бұрынғы күйіндегідей қабылданады. 3-апта 1-кредит сағат №3 дәріс Тақырып:Қабылдау байқауларын өткізу әдістемесі. Практикалық сабақ мазмұны : нақышы ,әдісі,орындалу ерекшелігі. (қарастырылатын мәселелер) Әдебиет: Т.Мерғалиев, С. Бүркіт, О. Дүйсен « Қазақ күйлерінің тарихы»,Алматы-2000ж. 1- кредит сағат № 3 практикалық сабақ Тақырып: Қазақтың халық әні «Сәулем-ай» Практикалық сабақ мазмұны : Әннің халықтық негіздегі интонациялық байлығы мен поэтикалық әсемдігі бірден құлаққа жылы тиеді. Сондықтан да болар, кіршіксіз махаббатты баяндайтын бұл ән арада бірнеше ондаған жылдар өтсе де, бұрынғы күйіндегідей қабылданады. Әдебиет: ; А. Жайымов,Б.Ысқақов,С.Бүркітов «Домбыра үйрену мектебі» «Өнер» Алматы-1992 ж. 1.ОЖСӨЖ Әннің халықтық негіздегі интонациялық байлығы мен поэтикалық әсемдігі бірден құлаққа жылы тиеді. Сондықтан да болар, кіршіксіз махаббатты баяндайтын бұл ән арада бірнеше ондаған жылдар өтсе де, бұрынғы күйіндегідей қабылданады. 2.ОЖСӨЖ Қазақ музыкасының, оның аясындағы кез келген тарихи оқиға немесе сол тарихи оқиға туралы пайымдаулардың бәрі де, өткен өмірге қатысты болып келеді. Қазіргі деген әрекет – тірліктің бәрі де сол сәттен бастап өткенге айналып үлгереді. Өткен өмірді еске алу, тарих туралы ойлау, адам қоғамы бар жерден басталады. СӨЖ Әнді жаттау мен орындаудың бүкіл үрдісін жұмыстардың әрқилы тәсілдері мен әдістерін құрастыру.Әнді жаттау үрдісі негізінен өнімді әдістің – осы туындының әр сөз орамын қалай айту және қалай айтпау керектігін тұрақты көрсетіп тұру. СӨЖ Әннің ішкі құрылысы да өзгеше. Мұнда әуендік даму заңдылығының да мол элементтері баршылық. Әннің қайырмасында өзгеше, әсерлі айтылған мұң бар. Кенен Әзірбаевтің әндерінің қайырмаларында жеке буын, сөздерді қайталап аарқылы әннің әуендік әсерін күшейтушілік айқын байқалады. 4-апта 1-кредит сағат №4 дәріс Тақырып: Домбыра, қобыз аспабында ойнаған кездегі сол қолдың қойылуы. Практикалық сабақ мазмұны : нақышы ,әдісі,орындалу ерекшелігі. (қарастырылатын мәселелер) Әдебиет: Т.Мерғалиев, С. Бүркіт, О. Дүйсен « Қазақ күйлерінің тарихы»,Алматы-2000ж. 1- кредит сағат №4 практикалық сабақ Тақырып:С. Әбдінұров «Бәйтерек» Практикалық сабақ мазмұны : Мұнда әуендік даму заңдылығының да мол элементтері баршылық. Әннің қайырмасында өзгеше, әсерлі айтылған мұң бар. Кенен Әзірбаевтің әндерінің қайырмаларында жеке буын, сөздерді қайталап аарқылы әннің әуендік әсерін күшейтушілік айқын байқалады. Әдебиет :Ғ. Шілдебаева «Назерке» қобызшылар ансамбліне арналған жинақ Астана, 2005 1.ОЖСӨЖ мазмұны : Автор тыңдаушы мен орындаушы арасынан өз ойын ұқса, керісінше орындаушы шығарма болмысын толық жеткізе алса – онда ол жоғары деңгейде болғаны. Себебі әр шығармада автордың өскен ортасы, заманы, стилі, ойы, әдістемелік қыр-сырлары, екпіні, ырғағы, музыкалық тілі сан-салалы екені даусыз. Орындаушы өзінен еш нәрсе қоспайды деу қате түсінік, кейде ол автор ойынан да үздік шығып жатады. Бұл автор ойын өз өн бойынан өткізе білгендігі, әдіс тәсілінің кең, білімінің тереңдігін көрсетеді, өзінше үн қосады, өзгеріс енгізеді, өз қолтаңбасын түсіреді. Орындаушылық деңгей осы қолтаңбамен өлшенеді. 2.ОЖСӨЖ отырыс,оң қол мен сол қол қойылымымен жаттығу, қағыспен жаттығу, күйді орындап жаттығу Студенттің денесін отырған кезде тіке, табиғи қалыпта ұстауы, қол саусақтарының шашырамауын қадағалау керек. СӨЖ Студентті үйрету бағытын анықтау – нота сауаты қолдан алу. Себебі есте сақтау , есту , таза дыбыс мәдениетін қалыптастыру , қабылдауы тез студенттерге қолдан үйренген тиімді. Бүгін үйренгенін келесіде ұмытып отырған студентке сан жүйесінен , нота сауатынан қолайлысы жоқ. СӨЖ. Бірақ қысқа қысқа әуендерді , қарапайым қимыл , қағыстардан бұлармен де жеміске жетуге болады. Бастапқы сабақтарда үйге көп тапсырма берілмейді , кластағы сабақты да бірнеше бөліммен өткізген дұрыс. 5 апта 1 кредит сағат №5 дәріс Тақырып : Домбырада , қобызда оң қолдың қойылымы. Практикалық сабақ мазмұны : нақышы ,әдісі,орындалу ерекшелігі. Әдебиет: Т.Мерғалиев, С. Бүркіт, О. Дүйсен « Қазақ күйлерінің тарихы»,Алматы-2000ж. 1- кредит сағат №5 практикалық сабақ Тақырып: Е.Брусиловский «Желдірме» Практикалық сабақ мазмұны : Әдебиет :Ғ. Шілдебаева «Назерке» қобызшылар ансамбліне арналған жинақ Астана, 2005 1.ОЖСӨЖ мазмұны : Автор тыңдаушы мен орындаушы арасынан өз ойын ұқса, керісінше орындаушы шығарма болмысын толық жеткізе алса – онда ол жоғары деңгейде болғаны. Себебі әр шығармада автордың өскен ортасы, заманы, стилі, ойы, әдістемелік қыр-сырлары, екпіні, ырғағы, музыкалық тілі сан-салалы екені даусыз. Орындаушы өзінен еш нәрсе қоспайды деу қате түсінік, кейде ол автор ойынан да үздік шығып жатады. 2.ОЖСӨЖ Шығарманы музыкалық көркемдік тұрғысынан үйрету үшін бірден оның нотасын толық саралау қиын жерлерін барынша игеру, автордың ойын, шығарманың мазмұнын дұрыс түсіне білуге тырысқан жөн. СӨЖ Шығарма мазмұнына байланысты орындау әдістерін талдау, дамыту деген сөз. СӨЖ Бұл автор ойын өз өн бойынан өткізе білгендігі, әдіс тәсілінің кең, білімінің тереңдігін көрсетеді, өзінше үн қосады, өзгеріс енгізеді, өз қолтаңбасын түсіреді. Орындаушылық деңгей осы қолтаңбамен өлшенеді. 6 апта 1 кредит сағат №6 дәріс Тақырып : Оң қолды аспапқа қою ерекшеліктері. Практикалық сабақ мазмұны : нақышы ,әдісі,орындалу ерекшелігі. Әдебиет: Т.Мерғалиев, С. Бүркіт, О. Дүйсен « Қазақ күйлерінің тарихы»,Алматы-2000ж. 1-кредит сағат №6 практикалық сабақ Тақырып : Абай «Көзімнің қарасы» Практикалық сабақ мазмұны : Ән өнеріндегі оң қол қағыстарының дәстүрлі атаулары. Домбырашылық өнердегі сол қолдың саусақ кестесінің аймақ аралық ерекшеліктері. Әдебиет: Т.Мерғалиев, С.Бүркіт, О.Дүйсен «Қазақ күйлерінің тарихы» Алматы-2000ж 1.ОЖСӨЖ мазмұны : А.Глазунов «Легкая соната А.Глазуновтың өмір сүрген дәуірі. 2.ОЖСӨЖ: Бұл әнді қазақтың терме сарындас әуендердің барынша дамыған жаңа түрі деуге болады.Композитордың еңбегі қазақтың ән творчествосының дамуына маңызды үлес қосылды. СӨЖ: Романс – поэзия мен терең сазды, бейнелі әуен үндестігінен туған өзіндік стилі, музыкалық көркемдік шиеленісі, формалық музыкалық драматургиялық ерекшелігі бар, түрлі мазмұнмен дараланатын жаңа жанр. СӨЖ: Әннің халықтық негіздегі интонациялық байлығы мен поэтикалық әсемдігі бірден құлаққа жылы тиеді. Сондықтан да болар, кіршіксіз махаббатты баяндайтын бұл ән арада бірнеше ондаған жылдар өтсе де, бұрынғы күйіндегідей қабылданады. 7 апта 1 кредит сағат №7 дәріс Тақырып : Дауыс ырғағы. Практикалық сабақ мазмұны : Шығармадағы кездесетін ауыспалы өлшем, мөлшер, ырғақ белгілерін дұрыс орындау. Әннің тональдық ауысуларын көрсету. Әдебиет: Қ.Ахметұлы «Ансамбль» А., 2000ж 1-кредит сағат №7 практикалық сабақ Тақырып : Халық әні «Жаңа жылда» Практикалық сабақ мазмұны : Ән өнеріндегі оң қол қағыстарының дәстүрлі атаулары. Домбырашылық өнердегі сол қолдың саусақ кестесінің аймақ аралық ерекшеліктері. Әдебиет: Т.Мерғалиев, С.Бүркіт, О.Дүйсен «Қазақ күйлерінің тарихы» Алматы-2000ж 1.ОЖСӨЖ мазмұны : А.Глазунов «Легкая соната А.Глазуновтың өмір сүрген дәуірі. 2.ОЖСӨЖ Әннің ішкі құрылысы да өзгеше. Мұнда әуендік даму заңдылығының да мол элементтері баршылық. СӨЖ Әннің қайырмасында өзгеше, әсерлі айтылған мұң бар. СӨЖ; Кенен Әзірбаевтің әндерінің қайырмаларында жеке буын, сөздерді қайталап аарқылы әннің әуендік әсерін күшейтушілік айқын байқалады. 8 апта 1 кредит сағат №8 дәріс Тақырып : Қ. Мұхитов -домбыра мектебін үйрену туралы Практикалық сабақ мазмұны : Шығармадағы кездесетін ауыспалы өлшем, мөлшер, ырғақ белгілерін дұрыс орындау. Әннің тональдық ауысуларын көрсету. Әдебиет: Қ.Ахметұлы «Ансамбль» А., 2000ж 1-кредит сағат №8 практикалық сабақ Тақырып : М.Әубәкіров «Фантазия» Практикалық сабақ мазмұны : Төкпе күйдегі буындар мен кіші сағаны меңгеру үшін әуелі ашық ішектердегі ( ре-соль ) дыбыстардан басталатын күйлерді үйрену. Әдебиет: А. Жайымов,Б.Ысқақов,С.Бүркітов «Домбыра үйрену мектебі» «Өнер» Алматы-1992 ж. 1.ОЖСӨЖ мазмұны : Төкпе күйдегі буындар мен кіші сағаны меңгеру үшін әуелі ашық ішектердегі ( ре-соль ) дыбыстардан басталатын күйлерді үйрену. 2.ОЖСӨЖ : Жаттау кезінде, әуеннің дұрыс орындалуын мұқият қадағалау міндетін атқара отырып, бірнеше рет орындау.Қателіктер көрініс бере қалған жағдайда оларды дереу түзету қажет. СӨЖ: Шығарманы жаттаудың шапшаңдығы мен реттілігінің оны игеру үшін қисынды болуын қадағалап отыру СӨЖ: Міндетті түрде шығарма жөнінде мағлұмат беру. Яғни шығарманың жанры, стилі, композитор қақында түсініктеме; өмірі, өмір сүрген уақыты шығарманың қағидасы. 9 апта 1 кредит сағат №9 дәріс Тақырып : Динамика және музыкалық мәнерлілік. Практикалық сабақ мазмұны : орташа, би екпінінде ойналады. Әдебиет: К. Сахарбаева «Атырау ән – күй мұхиты» Алматы «Дайк-Пресс»,2001ж. 1-кредит сағат №9 практикалық сабақ Тақырып : М. Қойшыбаев «Тойбастар» Практикалық сабақ мазмұны : Төкпе күйдегі буындар мен кіші сағаны меңгеру үшін әуелі ашық ішектердегі ( ре-соль ) дыбыстардан басталатын күйлерді үйрену. Әдебиет: А. Жайымов,Б.Ысқақов,С.Бүркітов «Домбыра үйрену мектебі» «Өнер» Алматы-1992 ж. 1.ОЖСӨЖ мазмұны : Төкпе күйдегі буындар мен кіші сағаны меңгеру үшін әуелі ашық ішектердегі ( ре-соль ) дыбыстардан басталатын күйлерді үйрену. 2.ОЖСӨЖ: Пьесаны жаттаудың шапшаңдығы мен реттілігінің оны игеру үшін қисынды болуын қадағалап отыру. СӨЖ: Пьесаны мәнерлі түрде орынау, содан кейін мақамдық дәлсіздіктерін жөндей отырып, әннің шапшаңдығы менсипатына сай сөз орамдары бойынша бірге оқу. СӨЖ: әуеннің дұрыс орындалуын мұқият қадағалау міндетін атқара отырып, бірнеше рет орындау.Қателіктер көрініс бере қалған жағдайда оларды дереу түзету қажет. 10 апта 1 кредит сағат №10 дәріс Тақырып : Тербелу сипаттамасы: аппликатура, жиілілік , қозғалыс нысаны. Практикалық сабақ мазмұны : орташа, би екпінінде ойналады. Әдебиет: К. Сахарбаева «Атырау ән – күй мұхиты» Алматы «Дайк-Пресс»,2001ж. жүктеу 0,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау