Дениеті мен білімін

жүктеу 5,28 Mb.

Pdf просмотр

бет	203/209
Дата	09.10.2023
өлшемі	5,28 Mb.
	#43715

1 ... 199 200 201 202 203 204 205 206 ... 209

Дін мен діл

Дін мен Діл
тарихта ешбір ислам әлемінде кең ауқымда қолдау
таппаған. Оның үстіне қазақ елінің әдет-ғұрпы мен
болмысы хадистермен біте қайнасып, санасына сіңіп,
тамырына тарап кеткен. Қазақтың көптеген мақал-
мәтелдер мазмұнына да көз жүгіртсек, қайнарының
пайғамбарымыздың хадистеріне барып тірелетініне куә
боламыз
333
.
Басқа мұсылман халықтар секілді қазақ даласында
да пайғамбар сөздері мен сүннетіне деген құрмет пен
қастерлеу ерекше орынға ие. Қожа Ахмет Йассауи баба
-
мыз:
«Үмбет болсаң, Мұстафаға ерер болғыл,
Айтқандарын жан-тәніңмен сен де алғыл...
Сүннеттерін бекем тұтып, үмбет болғыл,
Күндіз түні мадақ айтып, ұлпат бол», – деп,
мұсылмандарды Мұхаммед (с.а.у.) пайғамбардың артына
еруге, айтқан хадистеріне сеніп, сүннеттерін бекем тұтуға
шақырған.
Қазақ халқының хадиске деген құрметін Абайдың:
«Аят, хадис емес қой,
Күпір болдың демес қой,
Қанша қарсы келсеңіз»
334
, – деген өлең жолдары
-
нан да байқауға болады. Абай бұл жыр жолдарында аят
пен хадиске қарсы келудің күпірлік екенін, ал одан өзге
ойларды еркін айтуға болатындығын жеткізген. Абайдың
басқа бір өлеңінде:
«Әуелі аят, хадис – сөздің басы,
Қосарлы бәйіт сымал келді арасы.
Қисынымен қызықты болмаса сөз,
333
Кеңірек мағлұмат үшін қараңыз: Шәмшат Әділбаева, Сүннет-
салтымыз, хадис-ғұрпымыз,
«Көкжиек»
баспасы, 2009 ж.
334
Абай Құнанбаев, Қалың елім, қазағым, 32-бет.
«Атамұра»
баспасы, 2002 ж.

273
Дін мен Діл
Неге айтсын пайғамбар мен оны Алласы»
335
, – деп
Құран аяты мен пайғамбар хадисінің сөздердің ішіндегі
ең қастерлісі екенін әрі олардың қисынмен қиысатынан
жеткізген.
Ал Ақмолла ақын:
«Жарар еді өзімізді қарасақ біз,
Ғылымның керегіне жарасақ біз.
Ғылымды ғибадатқа ат қылып мініп,
Көбірек тәпсір, хадис қарасақ біз», – деп хадистерді
оқуға, ғылым үйренуге шақырған.
Сөз соңы ғасырлар бойы қалыптасып, халқымыздың
жүрегіне бекіген сүннетке деген шынайы сенім мен
құрметтің мұндай тамыры жоқ таяз тұжырымдармен
шайқалмасы анық.
335
Абай Құнанбаев, Қалың елім, қазағым, 48-бет.
«Атамұра»
баспасы, 2002 ж.

275

жүктеу 5,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 199 200 201 202 203 204 205 206 ... 209