Дениеті мен білімін

Атақты тәпсір ғұламаларынан

жүктеу 5,28 Mb.

Pdf просмотр

бет	143/209
Дата	09.10.2023
өлшемі	5,28 Mb.
	#43715

1 ... 139 140 141 142 143 144 145 146 ... 209

Дін мен діл

2. Фиқһ ғалымдарынан

1. Атақты тәпсір ғұ ламаларынан:
Әс-Сәғалиби:
«Рақымның
қайнар
көзінің
(Мұхаммедтің) құрметі үшін»
деп тәуассул жасаған.
(тәфсирус-Сәғалиби, 4/458), Атақты муфассир әл-
Қуртуби:
«Мұхаммед және оның отбасының хаққы
үшін»
деп тәуассул жасаған. (Тәфсирул-Қуртуби, 8/240).
Тәуассулдің шариғатқа қайшы емес екенін білдірген
тәфсір ғұламаларының қатарына Абдур-Рахман ибн Зайд,
Ән-Насафи, Әр-Рази сынды ғалымдардың атын қоса
атауға болады.
2. Фиқһ ғалымдарынан:
Ханбали, Шафиғи, Мәлики мәзһабының ғалымдары
тәуассулды дұрыстығын білдірген. Тіпті кейбіреуі іс
жүзінде жасағандықтары белгілі. Ал ханафи мәзһабынан
Әбу Юсуф, әл-Кәмал ибн Һумам, Ибн Абидин, Мулла
Алиул-Қари сынды танымал мүжтаһид ғалымдардың
есімін атауға болады.
Кісінің қадір-құрметіне тәуассул жасауға болмайды
дейтіндер Әбу Ханифаның:
«Пәленшенің хаққы үшін деп
дұға етуді хош көрмеймін»
деген сөзін негізге алып, Әбу
Ханифа кісінің құрметіне тәуассул жасауға қарсы шыққан
дегенді алға тартып жүр. Алайда Әбу Ханифа кісінің
құрметіне жасалатын жалпы тәуассулді емес,
«хақысы
үшін»
деген сөзбен тәуассул жасауды ғана мәкрүһ санаған.
«Мәкрүһ»
деген үкімнің өзі харамдықты білдірмейтіні
белгілі. Әбу Ханифа бұл сөзін кісінің істеген қандай
да бір салиқалы ісі үшін Алла Тағала оған сауап беру
-

195
Дін мен Діл
ге мәжбүр деген Мұғтазила ағымының алдын алу үшін
«садду зәриға»
негізінде айтқан болатын. Ал бірақ Имам
Ағзамның
«Пәленшенің құрметіне»
деп тәуассул жасау-
ға қарсы шыққандығын мәзһабындағы ешбір ғалым
жеткізбеген. Керісінше ханафи мәзһабының мұхаддис
һәм фақиһ ғалымы Мулла Алиул-Қари
«хақысы үшін»
деген сөздің уәжіптік мағынасында айтылған жағдайда
ғана мәкрүһ болатындығын білдірген. Өйткені уәжіптік
немесе мәжбүрлік мағынасында Алла Тағалаға ешкімнің
хақысы жоқ. Ал бірақ құрмет мағынасында қолданылған
жағдайда, мұның тәуассул түрінен болатындығын
айтқан...»
247
.
Ал Әбу Ханифаның негізгі шәкірттерінің бірі
мүжтаһид Әбу Юсуф
«Пайғамбарлардың немесе
Қағбаның хаққы (хақысы) үшін»
деп дұға жасауға бола
-
ды деген
248
.

жүктеу 5,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 139 140 141 142 143 144 145 146 ... 209