Д.Қ. Естаева «Ӛнеркәсіптік қауіпсіздікті техникалық реттеу» Оқу-әдістемелік құрал Жезқазған 2020 2

36 
1. Техникалық реттеудің мемлекеттік жҥйелері 
 
Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі Қазақстан Республикасындағы 
жалпы экономикалық мәселелердің және дүниежүзілік сауда ұйымына кіру 
процесінің маңызды құрамдас бӛлігі болып табылады. 
Біріншіден
, шетелдік инвестициялар ағынының банк жүйесін 
дамытуға және әлемдік экономикаға ықпалдасу процесін кеңейтуге 
ұлғаюы мүмкін. 
Екіншіден
, тұтынушылар үшін үлкен артықшылық, олар тӛмен сапалы 
тамақ ӛнімдерімен және отандық ӛндіріс тауарларымен кездеспек. 
Үшіншіден
, тауарлары қазір халықаралық стандарттарға сай келетін 
жергілікті ӛндірушілер ӛз тауарларының сапасын арттыруға ұмтылып қана 
қоймай, халықаралық нарыққа шығуға нақты мүмкіндік алады. 
Бүгінгі таңда біздің міндетіміз әзірленіп жатқан техникалық 
регламенттердің талаптарын халықаралық талаптармен, осы саладағы 
экономикалық дамыған шет елдердің заңнамасымен барынша үйлестіру - 
бұл ӛнімді еркін жылжыту және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін 
жалғыз дұрыс жол. 
1. Техникалық реттеудің негізгі мақсаттары: 
1) Міндетті регламенттеу саласында: 

ӛнімнің, процестердің адам ӛмірі мен денсаулығы және 
қоршаған орта, оның ішінде ӛсімдіктер мен жануарлар әлемі үшін 
қауіпсіздігін қамтамасыз ету; 

ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету; 

ӛнімнің, қызметтің қауіпсіздігі мен сапасына қатысты 
тұтынушыларды жаңылыстыратын әрекеттердің алдын алу 

саудадағы техникалық кедергілерді жою
2) стандарттау саласында: 

отандық ӛнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру; 

табиғи және энергетикалық ресурстарды үнемдеу. 
2. Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі мынадай негізгі 
міндеттерді шешуге тиіс
: 
- халықаралық талаптарға сәйкес келетін техникалық реттеу 
саласындағы заңнаманы құру және дамыту; 
- ӛнімнің қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз ету мәселелерінде 
мемлекет пен бизнестің ӛкілеттіктері мен жауапкершілігін бӛлу; 
- бизнеске артық әкімшілік қысымды алу; 
- зиян келтіру қатерінің болуын ескере отырып, мемлекет пен 
тұтынушылар мүддесінде ӛнімнің қауіпсіздігі мен сапасы бойынша және 
ӛнімнің осы талаптарға сәйкестігін растау бойынша талаптардың оңтайлы 
номенклатурасын белгілеу; 

37 
- шикізатқа, материалдарға және дайын ӛнімге қойылатын 
талаптардың кешенділігін қамтамасыз ету; 
-ӛнімді каталогтау және штрих кодтау, техникалық-экономикалық 
ақпаратты жіктеу және кодтау жүйелерін жетілдіру; 
- 
Қазақстан Республикасы қол қойған мемлекеттік және 
мемлекетаралық әлеуметтік-экономикалық және ғылыми-техникалық 
бағдарламаларды 
(жобаларды), 
халықаралық 
бағдарламаларды 
нормативтік қамтамасыз ету; 
- осы салада сәйкестікті растау және аккредиттеу саласында 
жұмыстарды жүргізудің бірыңғай тәртібін белгілеу; 
- 
бәсекеге қабілеттілікті арттыру мақсатында халықаралық 
стандарттарға кӛшу 
ӛнімдер мен қызметтер; 
- Техникалық реттеу саласындағы заңнаманың міндетті талаптарының 
сақталуын мемлекеттік және бақылау нысандарын белгілеу; 
- стандарттар мен ӛнімдерді жоспарлау және әзірлеу процестеріне 
ақпараттық технологияларды жетілдіру және енгізу, техникалық реттеу 
саласында ақпараттық және нормативтік қамтамасыз ету. 
Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің құрылымы: 
1) Қазақстан Республикасының Үкіметі; 
2) уәкілетті орган; 
3) ӛз құзыреті шегінде мемлекеттік органдар 
4) аккредиттеу жӛніндегі орган; 
5) мемлекеттік органдар жанындағы техникалық реттеу саласындағы 
сарапшылық кеңестер; 
6) 
саудадағы 
техникалық 
кедергілер, 
санитарлық 
және 
фитосанитарлық шаралар жӛніндегі ақпараттық орталық; 
7) стандарттау жӛніндегі техникалық комитеттер; 
8) сәйкестікті растау жӛніндегі органдар, сынақ зертханалары 
(орталықтар); 
9) сәйкестікті растау, тауар шығарылған елді айқындау және 
аккредиттеу жӛніндегі сарапшы-аудиторлар; 
10) Техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілердің 
және стандарттардың мемлекеттік қоры. 
Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің құрылымын 2-суретке 
сәйкес құрайды. 

38 
Сурет 2. Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің құрылымы 
Қазақстан Республикасының Үкіметі құқықтық реформаны және 
техникалық реттеу жүйесін қалыптастыруды қамтамасыз етеді. 
Қазақстан Республикасы Үкіметінің техникалық реттеу саласындағы 
құзыретіне: техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі 
бағыттарын әзірлеу; техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесін 
қалыптастыру; техникалық реттеу саласындағы құқықтық реформаны 
қамтамасыз ету; техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесін дамыту 
бағдарламасын бекіту; қорғау технологияларын қолдану қағидаларын және 
міндетті қорғауға жататын құжаттар мен объектілердің тізбесін бекіту 
жатады; 
техникалық-экономикалық 
ақпарат 
жіктеуіштерінің 
депозитарийін құру және жүргізу қағидаларын бекіту; ӛнімнің, 
кӛрсетілетін қызметтің, процестердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету 
мүддесінде консультациялық-кеңесші органдар құру; ӛз құзыреті шегінде 
техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілерді 
қабылдау, ӛзгерістер және толықтырулар енгізу, жою; сәйкестікті растау 
жӛніндегі органдар мен зертханаларды аккредиттеу тәртібін белгілеу; 
Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және 
Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген ӛзге де 
функцияларды орындау.
 
 
Мемлекеттік 
органдар 
Қазақстан 
Республикасының 
Үкіметі
Саудадағы техникалық 
кедергілер, санитарлық 
және фитосанитарлық 
шаралар бойынша 
ақпараттық орталық 
Техникалық 
реттеу бойынша 
сарапшы
кеңестер
Сәйкестікті растау 
және аккредиттеу 
жӛніндегі 
сарапшы-
аудиторлар
Техникалық реттеу 
жӛніндегі уәкілетті 
орган-стандарттау 
жӛніндегі Ұлттық 
орган
Стандартизация 
жӛніндегі 
техникалық 
комитеттер 
Аккредитация жӛніндегі 
Ұлттық орган
Сәйкестікті растау 
жӛніндегі органдар, 
зертханалар
Техникалық 
регламенттер мен 
стандарттардың 
мемлекеттік қоры

39 
Техникалық реттеу саласында мемлекеттік органдар:
- 
техникалық регламенттерді әзірлеу бойынша жұмыстарды 
ұйымдастыру және ғылыми-техникалық регламенттерді және олармен 
ӛзара байланысты стандарттарды талдау;
- техникалық регламенттерді бекіту, жою, тоқтата тұру, сондай-ақ 
уәкілетті органмен келісім бойынша олардың құзыретіне кіретін мәселелер 
бойынша техникалық регламенттерге ӛзгерістер енгізу;
- 
стандарттау бойынша техникалық регламенттерді немесе 
ӛзгерістерді, 
толықтыруларды 
әзірлеу, 
нормативтік 
құжаттарды 
ӛзектендіру және біріздендіру туралы ұсыныстарды белгіленген тәртіппен 
уәкілетті органға дайындау және енгізу;
- регламенттер жобаларын әзірлеу үшін сараптамалық кеңестер құру;
- ӛз құзыретіне кіретін мәселелер бойынша техникалық регламенттер, 
стандарттар және ӛзге де құжаттар қорларын жүргізу;
- регламенттер талаптарының орындалуын мемлекеттік бақылау және 
техникалық регламенттерді, оның ішінде Кеден одағын іске асыру 
жӛніндегі іс-шараларды әзірлеу;
- стандарттар мен ӛзге де құжаттарды әзірлеу жӛніндегі жоспарларды 
дайындау және іске асыру және оларды халықаралық нормалар мен 
талаптармен үйлестіру; 
- стандарттау жӛніндегі техникалық комитеттерді, сәйкестікті растау 
жӛніндегі органдарды және сәйкестікті міндетті растауға жататын ӛнімдер 
жӛніндегі зертханаларды құру жӛнінде ұсыныстар дайындау;
- үкіметтік емес стандарттарды және олардың негізінде ұлттық 
стандарттарды әзірлеуге қатысу. 
Техникалық регламенттердің жобаларын әзірлеу үшін мемлекеттік 
органдар жанынан белгілі бір құрамдар мен ережелердің сараптамалық 
кеңестері құрылады. 

жүктеу 1,03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: