C. М. Бахишева Педагогикалық жобалау: теориясы мен технологиясы ОҚулық

 
330 
E.
 
Кӛрнекі құрал 
99.
 
Жобаны SWOT- талдауда қандай  берілген   
сапаларының  қайсысы қарастырылмайды? 
A.
 
стратегиясы 
B.
 
мықты жақтары 
C.
 
әлсіз жақтары 
D.
 
қауіпті жақтары 
E.
 
мүмкіндіктері 
100.
 
Кімнің еңбектерінде жобалау әдісінің негізі 
қаланып,  оның  «тәжірибе»  ҧғымы  арқылы 
таратылғаны белгілі? 
A.
 
Генисаретский О. И. 
B.
 
Новиков А. М. 
C.
 
Маркузе Г. 
D.
 
Алексеев  Н. Г. 
E.
 
Д. Дьюи 
                                                  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
331 
Тест сҧрақтарының дҧрыс жауаптары 
 
(Оқулықтың 297-328 беттеріндегі сұрақтар бойынша) 
 
 
№ 
жауабы  № 
жауабы  №  Жауабы 
№ 
жауабы 
№ 
Жауабы 
1.
 
  А 
23 
C 
45 
D 
67 
C 
89 
A 
2.
 
  А 
24 
D 
46 
B 
68 
D 
90 
C 
3.
 
  D 
25 
E 
47 
A 
69 
A 
91 
C 
4.
 
  C 
26 
A 
48 
C 
70 
A 
92 
C 
5.
 
  C 
27 
A 
49 
D 
71 
D 
93 
A 
6.
 
  A 
28 
B 
50 
E 
72 
C 
94 
B 
7.
 
  C 
29 
C 
51 
A 
73 
A 
95 
C 
8.
 
  D 
30 
A 
52 
A 
74 
B 
96 
A 
9.
 
  E 
31 
A 
53 
C 
75 
C 
97 
C 
10.
 
  A 
32 
B 
54 
A 
76 
A 
98 
D 
11.
 
  D 
33 
A 
55 
B 
77 
B 
99 
A 
12.
 
  E 
34 
B 
56 
C 
78 
D 
100 
E 
13.
 
  A 
35 
C 
57 
A 
79 
A 
 
 
14.
 
  C 
36 
E 
58 
B 
80 
A 
 
 
15.
 
  C 
37 
A 
59 
C 
81 
B 
 
 
16.
 
  A 
   38 
E 
60 
D 
82 
C 
 
 
17.
 
  D 
39 
D 
61 
A 
83 
A 
 
 
18.
 
  A 
40 
C 
62 
A 
84 
A 
 
 
19.
 
  D 
41 
A 
63 
A 
85 
B 
 
 
20.
 
  B 
42 
A 
64 
D 
86 
C 
 
 
21.
 
  A 
43 
A 
65 
A 
87 
D 
 
 
22.
 
  B 
44 
D 
66 
D 
88 
B 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
   
 
 
 
 
 

 
332 
ҚОСЫМША 1
 
 
Білім 
беру 
ҧйымдарын 
дамытуға 
арналған 
жобаларды бағалау әдістемелері 
Зерттеудің  нәтижелері  тӛмендегі  кӛрсеткіштер  мен 
ӛлшемдер    арқылы  бағаланады. 
  Біріншіден,
  педагогтар  мен 
түрлі деңгейлердегі педагогикалық жүйе басқарушыларының 
жоба  жетекшілері  ретіндегі  құзыреттіктерінің  кӛрсеткіштері 
алынады, олар: 
Педагогикалық  жүйелерді  дамытуға  негіз  болатын 
инновациялық жобалау стратегиясын құрастыра білуі; 
Мақсаттық-бағдарлы 
жобалаудың 
тұтас 
циклін 
ұйымдастыра білуі; 
Жобалардың тиімділігін бағалай білу құзыреттіліктері; 
Одан әрі аталған сапалардың қалыптасқандығын қандай 
кӛрсеткіштер  арқылы  бағалауға  болатыны  анықталды.  Ол 
проблемалық мәселе бойынша  құрастырған жобалары және 
оларды бағалау қӛрсеткіштері. 
«SMARТ -  талдау» әдістемесін  пайдалану 
       Қатысушылардың аталған бағыттарда ұсынған жобалары 
мен  олардың  тиімділігін  анықтайтын  кӛрсеткіштер  ретінде 
«SMARТ-талдау»  әдістемесі  пайдаланылды  (Кесте  14), 
(Specific  - 
ӛзектілігі  айқындалуы,  нақтылығы;
  Measurable  - 
ӛлшеуге болатындығы;
  - Achievable – 
қолжетімдігі
;
 Related 
–
  шынайылығы; 
  Times-bound  - 
уақыт  шектеулерінің 
белгіленуі): 
 
Кесте    14    −  Жобаларды    бағалаудың  «SMARТ  -  
талдау» картасы үлгісі 
 
Ӛлшемі 
Кӛрсеткіштері
 
Сәйкестігін 
бағалау(  3– 1  
балл аралығы)
 
1 
2 
3 
Ӛзектілігі 
Жобалау қызметі ұйымның 
жұмысындағы белгілі бір 
қиындықтар туғызып отырған 
проблемаларды анықтап, оны тиімді 
шешуге бағытталған болуы тиіс. 
Басым бағыттарды айқындау, талдау 
жасау арқылы негіздеу және шешу 
Ескерту:  
Әрбір кӛрсеткіш 
бағаланады. 
Толық сәйкес – 3 
балл, ішінара 
сәйкес– 2 балл, 
сәйкес емес– 1
  
 

 
333 
жолдарын ұсыну, жобалау 
қызметінін маңызды мәселеге 
бағытталғанын кӛрсетеді.
 
балл
.
 
Ӛлшемдері 
болуы 
Жобалау қызметінің нәтижесі  
қалыптасқан жағдайды ӛзгертетін, 
не жетілдіретін болуы керек. Ол 
үшін алдын ала анықтау алуды 
қажет ететін сұрақтар: 1) жобалау 
қызметінің қандай кӛрсеткіштері 
нәтижелер деп есептеледі; 2) оларды 
қандай параметрлер арқылы 
ӛлшеуге болады және олар немен 
ӛлшенеді?
 
 
Қолжетімдігі
 
Жобалау  қызметінің  қолжетімдігі 
стратегиясын 
жүзеге 
асыру 
барысында 
оның 
күтілетін 
нәтижелерінің алдын ала анықталуы 
және  оны  орындау  жолдары  мен 
механизмдерінің  нақты  кезеңдері 
мен 
алгоритмінің 
жасалуынан 
белгілі болады. 
 
Шынайылы-ғы
 
Жобалау  қызметі  жүйенің  ішкі 
қажеттігі 
және 
сыртқы 
орта 
талаптарына  сәйкестігі,  оны  іске 
асыратын  лайықты  адамдар  тобы 
белгіленуі,  жобалаудың  мазмұны 
мен 
технологиясы, 
қажетті 
ресурстары 
анықталуы. 
Осы 
әрекеттердің  болуы  жобалаудың 
шын  мәнінде  жүзеге  асырылуына 
мүмкіндік жасайды. 
 
Уақыт 
шектеулері-нің 
белгіленуі
 
Бұл  жобалау  қызметінің  басталу 
және  аяқталу  мерзімдерін,  орындау 
барысындағы  аралық  кезеңдерді 
және әрбір аралық кезеңнің мақсаты 
мен    күтілетін  нәтижелерінің  нақты 
белгіленуінен кӛрінеді. 
 
Күтілетін 
кедергілер 
дәрежесінің 
анықталуы 
Жобалау қызметі барысында осыған  
ұқсас    тәжірибелерді  зерттеу  және 
талдау  арқылы  алдын  ала  болжау 
әрекеттеріне  сүйене  отырып,  болуы 
мүмкін 
кедергілер 
мен 
қиындықтардың, 
одан 
шығатын 
жолдардың алдын ала белгіленуі. 
 
Жалпы бағасы 
 
 
    

 
334 
Бұл кӛрсеткіштер нәтижесі тӛмендегі бағалар бойынша 
анықталады:  толық сәйкес – 3 балл, ішінара сәйкес – 2 балл, 
сәйкес  емес  –  1  балл.    Жобаның  сәйкестік  формуласы:    К  = 
Кф : Км. 
Ондағы белгілер: 
К –  Жобаның  талаптарға сәйкестігі; 
Кф  –  факт  бойынша  жобаның  жинаған    жалпы  балл 
саны; 
Км –максималдық мүмкін балл саны. 
Бұл  деңгейді  бағалауда  тӛмендегі    кӛрсеткіштері 
пайдаланылады: 
ӛте тӛмен –  К < 0,45; 
тӛмен– 0,45 < К < 0,65; 
жеткілікті– 0,65 < К < 0,85; 
қажетті    – К > 0,85. 
Қосымша  бағалау  кӛрсеткіші  ретінде  жасалған 
жобаның  ӛміршеңдігін
  анықтау  алынды.
 
Оның  мәнісі  жоба 
жетекшілерінің  алдына  қойылған  міндеттерді  орындап, 
жобаны  жасағаннан  кейінгі  жағдайын  анықтау  болып 
табылады. Бұл жоба әрі қарай жалғасуы мүмкін бе, ол үшін 
қандай  ресурстар  бар,  қандай  ресурстар  қажет?  Қандай 
бағыттарда  жалғасын  таба  алады?  Жобалаудың  қателіктері 
мен  тәуекелдері  талдана  ма?  Міне,  осындай  талдаулардың 
болуы жобаның ӛміршеңдігін кӛрсетеді. 
Сонымен қатар,
 
бұл кӛрсеткіштер жоба жетекшілерінің 
жобалауды 
ұйымдастыру 
әдістемесін 
қаншалықты 
меңгергенін  жасаған    жобаларына  қарап  бағалауды  ғана 
кӛздейді,  сондықтан  оны  жоба  жетекшілерінің  алған 
білімдерінің нәтижелері деп қана қарастыру қажет. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
335 
ҚОСЫМША 2 
Жобалау әрекетін  сипаттайтын түсініктер  
Проблема 
Іс-әрекеттің негізі (адамдар, олардың арасындағы қарым-
қатынас, пәндер, күнделікті және т.б.) 
Проблеманы суреттеу 
Адамдардың қарым-қатынасы, пәндер және т.б. 
Проблеманы талдау  Жағдайларды  бӛліп, әрқайсысын  мұқият қарастыру  
 
Проблеманың  себебі 
Жағдайдың жалпылама сипаттамасы (субъект үшін 
маңызды тұрғысынан)    
Мүдделілер 
Адамдар, топтар немесе ұйымдар олар жағдайдың 
ӛзгеруін(+) немесе ӛзгермеуін қалайды(-)  
 
Ықпалы 
Мәселеге қатысты мақсатқа бағытталған адамдардың 
әрекеті 
Негізгі  проблема 
Екі түрлі жағдайдың қарама-қайшылығы 
Қайшылықтар 
Құбылыс, баға, мәлімет, т.б. бір-біріне сәйкессіздігі 
Мәселені талдау 
Мәселенің пайда болуын анықтау және оны жоюдың 
жолы 
Проблеманы 
шешудің басқа да 
жолдары 
Қалыптасқан жағдайды ӛзгертудің  түрлі бағыттары 
 
Мақсат 
Күтілетін түпкілікті нәтиже 
Жобаның нәтижесі 
Қалыптасқан  жағдайдың  ӛзгеруі 
Кӛрсеткіштер 
Жоспарланған нәтижеден кӛрінеді 
Тәуекел 
Алынған нәтижелердің  кейбіреуі жағымды нәтиже 
бермейді 
Тәуекелді талдау 
Жобалауға ықтималды түрде ықпал ету жағдайлары 
Тәуекелді жоспарлау  Оларды болдырмау  жоспары  
 
Тәуекелді болдырмау 
жоспары 
Альтернативті іс - әрекет жоспары, ол ӛз кезегінде 
нәтижені алуға септігін тигізеді 
Міндеттер 
Ағымдық нәтижелерді  белгілеу (қалыптасқан  жағдайды 
ӛзгерту), олар мақсатқа жету үшін жүзеге асырылуы тиіс 
 
Технология 
Барлық тәсілдерді  жоспарлау бірнеше жағдайларда 
бірдей нәтижеге әкеледі 
Қадамдар 
Уақыт ӛтсе де ӛзгермейтін әрекеттер 
Жоспар 
Тәсілдерді  қолданудағы бірізділік 
Ресурстар 
Нақты мәселені шешудегі қолданылатын ресурстар 
 
Ӛнім 
Адамдардың еңбегі нәтижесінде пайда болатын нәтиже   
 
Ӛлшемдер 
Ӛзгерістердің  деңгейін анықтайтын   кӛзқарастар 
 
 

 
336 

жүктеу 2,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: