40
15-
сурет. Респонденттердің дәрігерге қаралмау себептері
Дереккөзі: жастар көші-қоны бойынша деректер қоры
Білім беру қызметтеріне қол жеткізуі
Білім беру қызметтеріне қол жеткізуге қатысты сауалға респонденттердің 70,6 %-ы білім
алуға қол жеткізе алатынын, ал 29,4%-ы – қол жеткізе алмайтынын атады.
Білім алуға қол жеткізген 706 жас көшіп -қонушының 280-і жоғары оқу орнын не
колледжді бітірген, 217-нің оқуын ата-анасы не туыстары т
өлеуде,
164-
і бюджеттік
қаражаттар (гранттар) есебінен оқ иды 20-ы сырттай оқиды және оқуының ақшасын өзі
төлейді. 17 респондент гранттарды өзге көздерден алып отыр: Американың Орталық
Азиялық білім беру қоры (US-CAEF), Татишев атындағы қор, Сауд Орталығы, сондай-ақ
Назарбаев атындағы гранттар. 8 жас көшіп-қонушы өзге қаражат есебінен оқиды.
16-
сурет. Білім беру қызметтеріне қол жеткізуі
Дереккөзі: жастар көші-қоны бойынша деректер қоры
Теріс жауап берген респонденттер білім алу қызметтерінің қол жеткізе алмайтынын төмен
табыс деңгейімен түсіндірді (75,9% - «оқуды менің және жан-ұямның қалтасы
көтермейді» ), 10,2%-ы білім алудың қажеттігін көріп отырған жоқ, көшіп-қонушылардың
4,8%-
ның оқуға уақыты жоқ, 3,8%-ы қаражаттың болмауына байланысты о
қуын
тоқтатқан, 1,4%-ы денсаулық жағдайына байланысты оқи алмайды , ал 3,8%-ы «қажетті
білім деңгейі жоқ» деп санайды.
47,4%
41,0%
4,9%
4,1%
4,1%
1,6%
ауырмаған
Өз бетінше емделуді жөн көреді
туған қаламда емделемін
тіркелмеген
Ақылы емханаға қаралуға ақшасы жоқ
Емхана тұрғылықты жерінен алыс
орналасқан
39,7%
30,7%
23,2%
2,8%
2,4%
1,2%
ЖОО, колледж,
техникум бітірген
Оқуының ақысын
ата-анасы, туыстары
төлеуде
бюджеттік грант
Сырттай оқиды және
оқуының ақшасын
өзі төлейді
өзге дереккөзден
берілген гранттар
басқасы
41
17-
сурет. Білім алу қызметтеріне қол жеткізе алмау себептері
Дереккөзі: жастар көші-қоны бойынша деректер қоры
Мұнда «білім алудың қажеттігін көріп отырған жоқпын » жауабына берілген жауаптың
бірі келтірілген.
24
жастағы бойжеткен Жамбыл облысының Мойынқұм ауылынан келген, сатушы болып
істейді. «Менің бірнеше құрбым ақылы негізде оқыды, жоғарғы оқу орнын аяқтағаннан
кейін жұмыс таба алмады . Біраз уақыт ешнәрсемен айналыспай жүрді . Мамандығы
бойынша тәжірибесі болмаса жұмысқа алмайды . Алған жағдайдың өзінде «сынақ
мерзіміне» алады және 6 ай тегін жұмыс істетіп алып жұмыстан шығарып тастайды
–
сен керек емессің. Нәтижесінде, олардың барлығы сатушы болып орналасты».
Қаржылық қызметтерге қол жеткізу
«
Сіз үшін қаржылық қызметтер (ссуда немесе несие алу, денсаулығын не меншік мүлкін
сақтандыру тәрізді) мүмкін бе?» сауалына респонденттердің 23,2%-ы «ия» деп, 76,8%-ы
«жоқ» деп жауап берді.
Респонденттердің 12,4%-ы шағын несиелер алған, 12,5%-ы ресми қаржылық қызметтерді
пайдаланған (көпшілік жауап). Респонденттер шағын несиені әкесі не жұбайы алған
жағдайларда да «ия» деп жауап беріп отырған.
28
жастағы әйел, тұрмыста, қызы 8 айда. Өскеменнен келген. Өзінің отбасына тиесілі
жеміс-көкөніс дүкенінде сатушы болып жұмыс істейді. Жеке кәсіпкер куәлігі әкесінің
атына рәсімделген, соның атына несие алынып қазіргі уақытта сол өтелуде. Отбасымен
жабылып жүріп Алматының шетіне үй салған. Респондент Өскемен қ. университеттің
физика-математика факультетін бітірген, жекеменшік мектепте м
ұғалім болып
істеген. Азғана жалақыға өмір сүру қиын болды, сол себептен жұмысты тастап әкесіне
көмектесуге тура келді.
«
Сіздің банкіде есепшотыңыз бар ма?» деген сұраққа респонденттердің 43,0%-ы «ия», ал
57,0%-
ы «жоқ»деп жауап берді.
Банкілік есепшот пен ж
ұмыспен қамтылу
арасында байланыс бар. Жалданбалы
жұмыскерлер мен студенттер банкілік қызметтерді алушылардың басым бөлігін құрайды.
Банкіде есепшоты бар респонденттердің 65,3%-ы студенттер, ал 32,3%-ы–жалданбалы
75,9%
10,2%
4,8%
3,9%
1,4%
3,8%
мұны отбасымның қалтасы көтермейді
мұның қажеттігін көрмейді
оқуға уақыты жоқ, отбасы
қаражаттың болмауына байланысты
оқуын тоқтатқан
денсаулық жағдайына байланысты оқи
алмайды
қажетті білім деңгейі жоқ
42
жұмыскерлер (5-кесте). Мұны еңбекақы мен стипендиялардың карталық есепшоттарға
аударылып отыратындығымен түсіндіру керекі.
5-
кесте. Респонденттің жұмыспен қамтылу түрі мен банкіде есепшоты болуыны
ң
өзара байланысы
Сіздің банкіде есепшотыңыз бар ма?
ия
жоқ
Жиыны
Өз-өзін жұмыспен
қамтушы
59
110
169
Кәсіпкер
22
16
38
Бюджеттік
қызметкер
14
8
22
Жалданбалы
жұмысшы
139
308
447
Ақысы
төленбейтін үй
қызметкері
15
22
37
Жұмыссыз
19
40
59
Оқушы/студент
281
147
428
Декретте
3
3
6
Үй шаруасындағы
әйел
2
11
13
Жиыны
430
570
1 000
Дереккөзі: жастар көші-қоны бойынша деректер қоры
«
Сіздің неліктен банкте есепшотыңыз жоқ?» деген сұраққа (жауаптың бірнеше түрін
таңдауға болатын) респонденттердің 78,3%-ы «маған банкте есепшот ашудың қажеті жоқ»
деп, 15,1% – «менің банктегі есепшотқа салатын ақшам жоқ», 2,5% – «мен банктерге
сенбеймін» деп жауап берді, қалған респонденттер өзге себептерді атады (18-сур.).
18-
сурет. Қаржылық қызметтерге қол жеткізе алмау себептері
Дереккөзі: жастар көші-қоны бойынша деректер қоры
Қорытынды
Балалары бар жас көшіп -қонушылардың 83,5%-ы бала бақшаға баланы орналастыру
мүмкіндігі аз екенін атап көрсетті. Респонденттердің басым бөлігінің электрқуаты, су
құбыры, қоғамдық көлік пен нарық қызметтеріне қол жеткізе алмайды. Баласын бала-
бақшаға орналастыра алған респонденттердің 16,5%-ның басым көпшілігі бала-
бақшалардың меңгерушілеріне пара беруден бастап тіркелу құжатын сатып алуға дейін
заңсыз әрекеттерге баруға мәжбүр болған.
0,4%
2,5%
0,4%
78,3%
15,1%
0,7%
0,7%
1,8%
Менің үйімнің және жұмыс орнымның
жанында бірде-бір банк жоқ
Мен банкілерге сенбеймін
Банкіден есепшот ашу рәсімі
тым қиын болып келеді
маған банкілік есепшот қажет емес
менің банкілік есепшотқа салатын ақшам жоқ
менің бұрында банкілермен байланысты
жағымсыз тәжірибем болды
Менің банкіден есепшот ашу үшін
қажетті құжаттарым жоқ
басқасы
Достарыңызбен бөлісу: | 
