ИС BestProfi©
39
1) базалық қҧзырет – ӛзін-ӛзі және жеке қызметін басқару қабілеттілігі, ӛзін-ӛзі
жігерлендіру және ӛзіндік ҧйымдастыруға бейімділігі;
2) біліктілік – алынған кәсіп пен мамандық бойынша қызметтің белгілі бір тҥрін
қҧзыретті орындау дайындығының деңгейі;
3) қҧзырет – білім, шеберлік, дағды, кәсіптік тәжірибенің бірлігі негізінде маманның
әрекет ету және белгілі бір кәсіптік міндеттер жиынтығын шешу қабілеттілігі;
4) оқу жоспарының моделі – техникалық және кәсіптік білім беру мазмҧнының негізгі
инварианттық қҧрылымдық компоненттерін сипаттайтын оқу жоспарын ҧсынудың нысаны;
5) модуль – білім беру бағдарламасының тәуелсіз, ӛзіндік жеткілікті және толық бӛлімі
немесе оқыту кезеңі;
6) модульдік оқыту – нақты кәсіптік қҧзыреттерді қалыптастыруға бағытталған
жекелеген ӛзара байланысты блоктар тҥріндегі материалдарды оқытуды қҧрылымдап
болжайтын оқыту жҥйесі;
7) оқытудың нормативтік мерзімі – нақты оқыту нысаны (кҥндізгі, кешкі, сырттай)
бойынша кәсіптік оқу бағдарламасын меңгеру мерзімі;
8) кәсіптер мен мамандықтардың тізбесі – оқытудың неғҧрлым жалпыланған
параметрлерін (мамандықтың бейіні, кәсіптік біліктілік деңгейі, базалық білім беруге
байланысты оқыту мерзімі) айқындайтын кәсіптер мен мамандықтардың жҥйеленген тізілімі;
9) кәсіптік оқу бағдарламасы – нақты кәсіп немесе мамандық бойынша меңгерілуі тиіс
білімнің, шеберлік пен дағдының мазмҧны мен кӛлемін айқындайтын қҧжат;
10) кәсіптік қҧзыреттілік – білім, шеберлік пен дағды, сондай-ақ кәсіптік қызметті
тиімді жҥзеге асыруға мҥмкіндік беретін жеке қасиеттер негізінде маманның кәсіптік
міндеттер жиынтығын шешу қабілеттілігі;
11) кәсіптік практика – кәсіптік білім берудің оқу процесінің ажырамайтын бӛлігі және
білікті техникалық және қызмет кӛрсету еңбегі жҧмыскерлерін еңбек қызметіне кәсіптік
даярлаудың тиімді нысаны;
12) оқу жҧмыс жоспары – білім беру ҧйымдарының басшылары бекітетін оқу пәндерінің
тізбесі мен кӛлемін, бірізділігін, қарқындылығын және оқытуды ҧйымдастырудың негізгі
нысандарын, білім алушының білімі мен шеберлігін бақылауды реттейтін және кәсіптік
даярлығын бағалауды регламенттейтін ҥлгілік оқу жоспарының негізінде орта білімнен
кейінгі білім беру ҧйымдары әзірлейтін қҧжат;
13) оқу жҧмыс бағдарламасы – білім беру ҧйымдарының басшылары бекітетін ҥлгілік
оқу бағдарламасы негізінде оқу жҧмыс жоспарының нақты пәні ҥшін орта білімнен кейінгі
білім беру ҧйымдары әзірлейтін қҧжат;
14) ҥлгілік оқу жоспары – орта білімнен кейінгі білім беру ҧйымдарында кәсіптер мен
мамандықтарға, оқыту мерзімдеріне қатысты оқу пәндерінің тізбесі мен кӛлемін
айқындайтын оқу жоспарының моделі негізінде әзірленетін қҧжат;
15) ҥлгілік оқу бағдарламасы – ҥлгілік оқу жоспарының нақты бір пән бойынша
меңгерілуге тиіс білім, шеберлік пен дағдының мазмҧны мен кӛлемін айқындайтын қҧжат;
16) цикл – білім берудің бір бағытындағы оқу пәндерінің жиынтығы.
3. Орта білімнен кейінгі білімі бар кадрларды даярлау осы стандартқа, сондай-ақ
мыналарға:
1) оқу-бағдарламалық қҧжаттарға -оқу жоспарының моделіне, ҥлгілік және оқу жҧмыс
жоспарлары мен бағдарламаларына жеке оқу жоспарларына;
2) кәсіптік оқу бағдарламаларына;
3) Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы уәкілетті органы бекіткен
нормативтік қҧжаттарға сәйкес жҥзеге асырылады.
2. Білім беру мазмұнына қойылатын талаптар
ИС BestProfi©
40
4. Орта білімнен кейінгі білім берудің кәсіптік оқу бағдарламаларының мазмҧны
мыналарды:
1) кәсіптік пәндерімен қатар жоғары білім берудің 1-2 курстарынын кәсіптік оқу
бағдарламаларымен интеграцияланған әлеуметтік-гуманитарлық және жаратылыстану
пәндерін оқуды;
2) оқыту аяқталғаннан кейін қызмет кӛрсету және басқару еңбегінің кіші маман
біліктілігін беруді кӛздейді.
5. Техникалық және кәсіптік білім беру бағдарламаларын әзірлеу мен іске асыруда:
1) кәсіптік оқу бағдарламасын меңгеруге бӛлінген оқу уақытының жиынтық кӛлемін
сақтаған кезде циклдар және пәндер ҥшін оқу уақытының кӛлемін 25% дейін ӛзгертуге;
2) оқытудың әртҥрлі технологияларын, оқу процесін ҧйымдастыру мен бақылаудың
нысандарын, әдістерін пайдалануға қҧқылы.
6. Орта білімнен кейінгі кәсіптік оқу бағдарламалары міндетті пәндермен қатар білім
беру ҧйымдары анықтайтын пәндерді, факультативтік сабақтар мен консультацияларды
қамтиды.
Консультациялар мен факультативтік сабақтар білім алушылардың жеке қабілеттері мен
сҧраныстарын қамтамасыз етуге бағытталған.
7. Орта білімнен кейінгі кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыру базалық жоғары,
техникалық және кәсіптік білімі бар, оқытылатын пән бейініне сәйкес және жҥйелі тҥрде
педагогикалық және әдістемелік қызметпен айналысатын инженерлік-педагогикалық
кадрлармен қамтамасыз етіледі.
8. Ӛндірістік оқыту мен кәсіптік практиканы ҧйымдастыру:
1) кәсіптік дағдыларды игеру мен бекіту бойынша оқу-ӛндірістік жҧмыстар;
2) кәсіптік практика (технологиялық, дипломалды).
Практиканың әрбір тҥрінің ҧзақтығы маманның біліктілігіне байланысты маманның
біліктілік сипаттамасына қойылатын талаптарға сәйкес анықталады.
Ӛндірістік оқыту оқу-ӛндірістік шеберханаларда, оқу шаруашылықтары мен оқу
полигондарында ӛндірістік оқыту шеберінің басшылығымен жҥзеге асырылады.
Кәсіптік практиканың мерзімдері мен мазмҧны оқу жҧмыс бағдарламаларымен және оқу
жҧмыс жоспарларымен айқындалады.
Практикадан ӛту кезінде білім алушыларға разряд, санат беріле отырып, жҧмысшы
біліктілігінің бір немесе бірнеше жақын мамандықтарды меңгеру кӛзделеді.
Кәсіптік даярлық (жалпы кәсіптік және арнайы пәндер бойынша зертханалық-
практикалық сабақтар, курстық және дипломдық жобалау, ӛндірістік оқыту, кәсіптік
практика). Кәсіптік практика міндетті оқытудың жалпы оқу уақыты кӛлемінің кемінде 40%-
ын қҧрауы тиіс.
Кәсіптік практика тиісті ҧйымдарда, шарт негізінде жҧмыс берушілер ҧсынатын дербес
жҧмыс орындарында ӛткізіледі және оқыту процесінде алынған білімді бекітуге,
практикалық дағдылар мен кәсіптік қҧзыреттерді меңгеруге бағытталған.
9. Орта білімнен кейінгі кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыруда оқу әдебиеттері мен
оқу-әдістемелік қҧралдардың кітапханалық қорының, оның ішінде: электрондық оқу
қҧралдары, аудио және бейне материалдар, әдістемелік кӛрнекі қҧралдар және пәндер,
кәсіптік практикалар, жазбаша-біліктілік жҧмыстары, дипломдық жобалар бойынша
ҧсынымдардың болуымен қамтамасыз етіледі.
10. Оқыту процесін материалдық-техникалық, оқу-әдістемелік қамтамасыз ету білім
беру саласындағы уәкілетті органмен белгіленген нормативтік талаптарға сәйкес болуы тиіс.
