Білім алушы үшін анықтамалық- жолсілтеме

Студенттік өзін-өзі басқару Кеңесі университеттің студенттік кәсіподақ комитетімен бірлесе отырып, топтар мен Студенттер Кеңесі жиналыстарының шешімі негізінде студенттік жатақханалар тұрғындарының контингентін қалыптастырады.

Тамыз айында студенттік кәсіподақ комитеті өзін-өзі басқару Кеңесі жасаған жатақханалардағы курс бойынша орналасу тобын бекітеді. Тамыз айының соңынан бастап әрбір курста жатақханалардағы орындарды бөлу жөнінде комиссиялар жұмыс істейді.

Бірінші курс студенттерін жатақханаларға орналастыру 1-қыркүйекке дейін жүргізіледі және орын алуға ниет білдірушілерге беріледі.

Жатақханалардағы орналастыру аяқталғаннан кейін, бірінші қазаннан бастап бөлмелерді төлқұжаттандыру жүргізіледі. Әрбір бөлменің төлқұжаты Студенттік Кенесте сақталады, оған тұрғындардың аты-жөні енгізіліп, бөлмедегі студенттердің материалдық жауапкершілігіндегі барлық инвентарлар белгіленеді.

Мұндай тәртіп жатақханалардағы мүліктердің сақталуына, қоғамдық бақылау жүргізуге мүмкіндік береді. Бөлме төлқұжаттарына жыл бойына тұрғындарға жасалған ескертпелер енгізіледі. Мамыр-маусым айларында бөлмелерге аттестациялау өткізіледі, онда берілген ескертпелер негізінде студенттердің жыл бойына атқарған қоғамдық жұмыстарына қарай оларға келесі оқу жылында жатақхана беру жөнінде шешім шығарылады.

• 
  Жатақхананы пайдалану ережелерін қатаң сақтауға;
  
• 
  Өзіне бекітілген және жатақхана мүлкінің сақталуын қамтамасыз етуге;
  
• 
  Жатақханада өткізілген мәдени іс-шараларға қатысуға;
  
• 
  Жатақхана маңында жүргізілетін тазалық жұмыстарына қатысуға;
  
• 
  Өзінің тұрып жатқан кіре берісі мен қабатының, бөлмесі мен тұрмыстық орындарының тазалығын сақтауға;
  
• 
  Кезекшілік кестесі бойынша уақытылы шығуға;
  
• 
  Жатақхана тұрғындарына басқа бөлмеге, ал кезекші оқытушыларға жазғы мезгілде сағат 23.00-ден кейін, қысқы мезгілде 22.00-ден кейін тұрғынның рұқсатынсыз бөлмеге кіруге болмайды;
  
• 
  2008 жылдың 04 желтоқсанының №6959–а бұйрығына сәйкес студенттік жатақханаларға бөгде кісілердің, яғни (ата-ана, туыстары, достары, таныстары, тағы басқа) кіруіне тыйым салынады.
  
• 
  Оқу жылының аяғында әр студент өзінің бөлмесін, әр қабаттың старостасы қабаттың дәлізін және санузельдерді жөндеуден өткізіп, тапсыруға;
  
• 
  Күзетшіге рұқсат қағазын көрсетуге;
  
• 
  Студенттік кеңеспен, оның төрайымымен тікелей байланыс жасауға.
  

• 
  Жатақхана кеңесінің төрағасын сайлауға (студенттер кеңесі) және оның құрамын сайлауға, сайлануға;
  
• 
  Жатақхананың қоғамдық өміріне белсене қатысқаны үшін студенттер кәсіподақ комитетінің алғысымен марапатталуға;
  
• 
  Ата –анасы , туыстары келген жағдайда тиісті құжаттармен демалыс бөлмесінде жүздесуге;
  
• 
  Танымайтын бөтен адамдар есік қаққанда, жанында студенттер кеңесінің төрағасы немесе старостасы болмаған жағдайда есікті ашпауға;
  

• 
  Бір бөлмеден екінші бөлмеге өз бетінше орналасуға;
  
• 
  Тұрғын бөлмелерде электр және оттан қауіпті приборларды пайдалануға;
  
• 
  Бөтен адамды түнеуге қалдыруға;
  
• 
  Жатақханаға ішкілік ішкен күйде келуге, бөлмеде спиртті ішімдіктерді ішуге және сақтауға;
  
• 
  Жатақханада темекі шегуге;
  
• 
  Терезеден қоқыс төгуге;
  
• 
  Сағат 23.00-ден кейін радиоқабылдағыш, магнитофон, телевизор дауысын бөлмеден тысқары естілетіндей күшейте қосуға;
  
• 
  Жатақханаға қысқы маусымға орай сағат 22-00-ден кейін кіруге.
  

• 
  Ескерту;
  
• 
  Сөгіс;
  
• 
  Қатаң сөгіс;
  

Жатақхана тұрғыны ішкі ережелерді, өзіне жүктелген міндеттерді себепсіз орындамаса, егер бұрын да оған ескертулер қолданылған болса, тәртіп жөніндегі шара ретінде жатақханадан шығару ережесі қолданылады.

Жаза қолданғанға дейін жатақхана тәртібін бұзушыдан түсініктеме талап етіледі. Әкімшілік шараны жағымсыз әрекет ашылғаннан кейін 1 аптадан кешіктірмей қолданылуы тиіс. Жатақахана тәртібін бұзғаны жөніндегі жаза әкімшілік шешімі түрінде шығарылады.

Жатақхана тұрғындарының асханада сақтауға міндетті ережелері:

- Асханада тазалық ережелерін сақтау.

- Асты ұқыпты әзірлеу.

- Асты кезекпен әзірлеу

Асты әзірлеу барысында өзгелерге кедергі келтірмеу және техникалық қауіпсіздік ережелерін қатаң сақтау.

Асты ішіп болғаннан кейін орнын тазалап кету.

Асханада кезекшілік кестесі бойынша тазалық күнін жүргізіп тұру.

Тұрғындар жатақхана асханасындағы ережелерді сақтамаған жағдайда студенттік кеңестің шешімімен жатақханадан шығарылады.

Жастар ісі жөніндегі комитет - мемлекеттік жастар саясатын жүзеге асыру саласындағы Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің құрылымдық бөлімшесі болып табылады.

Студенттік өзін-өзі басқару - университеттегі оқу-тәрбие үрдісінің жалпы басқару жүйесінің элементі және студенттердің өздерінің қоғамдық пікірін зерттеу негізінде мүдделерін, қажеттіліктерін барынша ескеруді көздейді.

Жастар ісі жөніндегі комитетінің мақсаты:

- «Қазақстан Республикасының мемлекеттік жастар саясаты» туралы заңын орындау;

- Университет жастары мен студенттерінің өзін-өзі басқаруын жан-жақты дамыту;

- Жатақханаларда тұратын студенттердің азаматтық рөлі мен жауапкершілігін дамыту;

- Студенттік жастардың отансүйгіштік рухын үйлесімді дамыту;

- Қоғам игілігіне студенттердің тұлғалық және интеллектуалдық, потенциалдық мүмкіндіктерін дамытуға жағдай жасау.

Жастар ісі жөніндегі комитетінің функциялары:

- студенттердің мүдделерін қолдау және қорғау, оқу процесінің тиімділігін жоғарылату;

- белсенді өмірлік және азаматтық позицияны құруға көмектесу;

- студенттердің әр түрлі қажеттіліктерін толығымен қанағаттандыру үшін қызығушылықтары бойынша ұйымдар құру және жүргізуді ұйымдастыру;

- студенттік және жатақхана өмірін жарқын және бай өткізуге арналған мәдени-көпшілік іс-шараларды ұйымдастыру (спорт саласында ойындар, түрлі тақырыптар бойынша пікір-таластар, ойын-сауық кештері);

- оқу үрдісін басқаруда студенттердің қатысуын арттыру;

- ЖОО-да білім беру сапасы бойынша ескертулер мен ұсыныстар үшін ашық саясатты енгізу;

- студенттердің білім беру траекториясын құруға толық қатысуы;

- студенттердің ғылыми-зерттеу бағытта жұмыс жасауына жәрдемдесу, студенттерді ғылымға баулу, түрлі ғылыми жобаларға, конференцияларға, студент бизнес инкубаторларға, дөңгелек үстелдерге қатысуға шақыру, студенттің өмірін ғылым саласы бойынша қызықты, жан-жақты етіп өткізу.

Жастар комитетінің құрамында 15 жастар ұйымдары жұмыс жасайды:

1. Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің білім алушылардың үлгеріміне ағымдық бақылау, аралық, midterm және қорытынды аттестаттау өткізудің ережесі (Ереже) білім алушылардың үлгеріміне ағымдық бақылаудың, оларды аралық, midterm және қорытынды аттестаттаудың тәртібін айқындайды.

3. Білім алушылардың оқудағы жетістіктері әріптік балдық-рейтингтік жүйе бойынша білімді бақылау және бағалау негізінде мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына сәйкес анықталады, оны дәстүрлі бағалау шкаласына аудару 1-кестеге сәйкес жүргізіледі.

Кесте 1

Пән бойынша бағалау жүйесі

4. Білім алушылардың үлгеріміне ағымдық бақылау оқу пәнінің әр тақырыбы бойынша өткізіліп, дәрісханалық және дәрісханадан тыс сабақтардағы бақылауды қамтиды. Ағымдық бақылау бағасы (жіберу рейтингінің бағасы) дәрісханалық сабақтардағы және білім алушының өзіндік жұмысын тапсырудағы ағымдық бақылау мен аралық бақылау бағаларынан жинақталады.

5. Үлгерімнің ағымдық бақылауы кезінде білім алушылардың оқу жетістіктері, әрбір орындаған тапсырмалары (күнделікті сабақтардағы жауап, үй тапсырмаларын орындау, білім алушының өзіндік жұмысы, аралық бақылау) 100 балдық шкала бойынша бағаланып, ағымдық бақылаудың соңғы қорытындысы академиялық кезеңде алынған барлық бағалардың орта арифметикалық қосындысы ескеріле отырып есептеледі.

Осындай әдіс аралық және қорытынды аттестаттау кезеңінде білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау кезінде де қолданылады.

6. Аралық бақылау әрбір пән бойынша бір академиялық кезеңде екі рет өткізіледі.

7. Аралық аттестаттау, midterm оқу жұмыс жоспарына, академиялық күнтізбеге және мемлекеттік жалпыға міндетті жоғары білім беру стандарттары негізінде әзірленген кәсіптік оқу бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылады.

8. Білім алушылардың аралық аттестаттауын ұйымдастыру мен өткізу оқу процесінің тіркеуші офисіне жүктеледі.

9. Емтихандар кестеге сәйкес тапсырылады және пәннің барлық кәсіптік оқу бағдарламасы бойынша білім алушылардың оқу жетістіктерін тексеру түрі болып табылады және академиялық кезеңдегі оқу жетістіктерін бағалауды көздейді.

10. Сараланған (дифференциалдық) сынақтар білім алушылардың зертханалық және есептеу-графикалық тапсырмаларды, курстық жұмыстарды (жобаларды) ойдағыдай орындағандығын, сондай-ақ олардың бекітілген кәсіби оқу бағдарламасына сәйкес кәсіби практикадан өткендігін тексеру нысаны болып табылады.

Сараланған (дифференциалдық) сынақтар балдық-рейтингтік бағалау жүйесіне сәйкес қойылады және сол жұмыстарға тиісінше кредиттер саны берілген жағдайда көшіру балына есептеуде ескеріледі.

11. Білім алушылардың кәсіби  практикадан (оқу, оқу-танысу, педагогикалық, өндірістік т.б.) өтуі кезінде бағалануы сараланған (дифференциалдық) сынақ түрінде 100 балдық (100 пайыздық) бағалау жүйесіне сәйкес қойылады. Білім алушының практикада болу мерзіміндегі жұмысы 100 пайызға дейін, салмақтық үлесі 60%, практика есебін қорғауы 100 пайызға дейін, салмақтық үлесі 40% болып есептеледі.

Пән бойынша бақылау түрі тек курстық жұмысты (жобаны) қорғау болған жағдайда, білім алушының білімін бағалау сараланған (дифференциалдық) сынақ түрінде 100 балдық (100 пайыздық) бағалау жүйесіне сәйкес қойылады. Білім алушының курстық жұмысты (жобаны) орындауына 100 пайызға дейін, салмақтық үлесі 60%, курстық жұмысты (жобаны) қорғауы 100 пайызға дейін, салмақтық үлесі 40% болып есептеледі. Бұл жағдайда курстық жұмыстың (жобаның) бағасы мемлекеттік стипендияны, курстан курсқа көшіру балына есептеуде ескеріледі. Пән бойынша курстық жұмысты (жобаны) тапсыру беріліп, бірақ сол пәннен бақылау түрі емтихан болған жағдайда курстық жұмысты (жобаны) бағалау пән бойынша ағымдық бағалауға енгізіледі.

12. Кәсіби практиканың қорытындысы бойынша білім алушы жасалған жұмысы бойынша кафедраға жетекші және кеңесшімен тексерілген күнделік-есепті ұсынады және кафедра меңгерушісінің өкімімен құрылған комиссияға тапсырады.

Есепті қорғаудың нәтижесі №125 бұйрығымен бектіліген бағалау жүйесіне сәйкес бағаланады.

Есепте мамандығына байланысты атқарылған жұмысы, практика базасы туралы, қорытындылар мен ұсыныстар көрсетілу керек.

Есеппен қоса:

-мекеме мөрі және практика базасында тағайындалған жетекшінің қолымен бекітілген білім алушыға берілген пікірі;

-мекеме басшысымен бекітілген және мөр қойылған практиканың жұмыс жоспар-графигі;

-кәсіби практикадан өткен жөнінде күнделік-есеп;

-білім алушының практикаға келіп кеткен жөніндегі жолдама;

- өз бетінше орындаған жұмыстардың материалдары.

Практика мерзімі аяқталғаннан кейін және өндіріс орнынан бекітілген жетекшінің мініздемесі берілгенсоң, білім алушы практика есебін кафедрада бекітілген комиссияға қорғайды.

Практиканың қорытынды бағасы ведомостқа қойылады және ол оқу процесінің тіркеуші офисіне тапсырылады.

Практика қорытындысы GPA және курстан курсқа ауысуына әсер етеді.

13. Денсаулық жағдайына байланысты немесе басқа да бір дәлелді себептермен кәсіби практикадан өтпеген білім алушыға оқу ісі жөніндегі проректор-бірінші проректордың бұйрығымен практикадан қайтып өтуге мүмкіндік беріледі. Дәлелсіз себептермен практикадан өтпеген немесе «F қанағаттанарлықсыз» деген баға алған білім алушыға бұл академиялық берешек болып есептеледі және бұл жағдайда білім алушы келесі академиялық кезеңде теориялық білім алумен қатар немесе жазғы семестрде практикаға қайтадан жіберіледі.

14. Midterm –академиялық кезеңнің ортасында білім алушылардың білім деңгейін бақылау түрі. Midterm екі аралық бақылаудың ортасында 10-шы аптада өткізіледі.

15. Білім алушылардың оқу жетістіктерін және білімді игеру деігейін анықтау үшін аралық бақылау өткізіледі (Midterm). Қорытынды бақылаудың барлық түрлері жазбаша түрінде ұйымдастырылады (оқу жетістіктерін сырттай бағалаудың пәндерінен басқа).

Оқу жетістіктерін сырттай бағалаудың бекітілген пәндері бойынша 1, 2 аралық бақылау тест түрінде өткізіледі, ал емтихан және midterm жазбаша түрінде қабылданады. Midterm тапсырмаған білім алушы емтиханға жіберілмейді. Midterm 100-балдық жүйе бойынша бағаланады. БАОӨЖ-нан қойылған апталық бағалары емтиханда алған бағаға қосылады.

16. Midterm форматында өткізілетін аралық бақылауға пән оқытушысы кафедра меңгерушісімен бекітілген жазбаша тапсырмалардың жинағын дайындайды. Білім алушыларға арналған оқу бағдарламасында (sillabus) әдебиеттер тізімі, методикалық нұсқаулар, сұрақтар тізімі ұсынылады. Білім алушылардың midterm аралық бақылаудың жазбаша жауаптары факультет деканаттарында сақталады.

17. Емтихан сессиялары қысқы және жазғы болып бөлінеді. Сонымен қатар жазғы семестр уақытында қосымша емтихан сессиясы өткізілуі мүмкін.

18. Оқу жылы аяқталғаннан кейін емтихан сессиясының нәтижелері бойынша университет ректорының бұйрығымен білім алушылар курстан курсқа көшіріледі.

19. Емтихан сессиясының мезгілдігі және ұзақтығы университеттің Ғылыми Кеңесімен бекітілген академиялық күнтізбе және мамандықтың жұмыс оқу жоспарымен айқындалады.

20. Емтиханды өткізу үшін топқа дәріс бермейтін тиісті біліктілігі бар оқытушы-профессор құрамынан эксперттік комиссия құрылады.

Емтиханға оқу процесінің тіркеуші офисінің жазбаша рұқсатысыз емтиханға қатысы жоқ басқа қызметкерлерге кіруге болмайды.

21. Факультет деканының емтихан сессиясына жіберу туралы өкімінде білім алушының аты-жөні, курсы, мамандығы және академиялық тобы көрсетіледі.

Емтихандық сессияға жіберу екі кезеңнен тұрады:

1) бірінші кезеңде факультет деканының жалпы шешімімен оқу ақысын толық төлеген, пререквизиттер бойынша академиялық қарызы жоқ, академиялық демалыста немесе ұзақ мерзімді емделуде жоқ білім алушылардың сессияға жіберілуі жүзеге асырылады;

2) екінші кезеңде тиісті пән бойынша үлгерімнің ағымдық және аралық бақылау қорытындысымен анықталатын рейтинг бағасы негізінде емтиханға автоматты түрде жіберілу жүзеге асырылады. Аталған рұқсат беру емтихан ведомостарындағы әрбір білім алушының тегінің тұсына оқу процесін тіркеуші офисі тиісті белгі қоюымен орындалады.

Аталған пән бойынша жіберу рейтингісін алмаған білім алушылар қорытынды бақылауға (емтиханға) жіберілмейді.

Курстық жұмыстарын (жобаларын) тапсырмаған білім алушылар тиісті пән бойынша емтиханға жіберілмейді.

22. Оқу пәні бойынша аралық аттестаттау өткізу кезінде емтиханда алған бағасы мен академиялық кезең ішіндегі үлгерімнің ағымдық бақылаудағы бағалануының орташа балы есептеледі.

Емтиханда білім алушының үлгерімі білімді бағалаудың балдық-рейтингтік әріптік жүйесі бойынша бағаланады.

23. Оң баға (А-, А «өте жақсы», В-, В, В+ «жақсы», D, D+, С-, С, С+ «қанағаттанарлық») оқу пәні бойынша емтихан ведомосы мен білім алушының сынақ кітапшасына алынған кредиттер саны көрсетіліп жазылады. «Қанағаттанарлықсыз» F бағасы тек емтихан ведомосына ғана жазылады.

24. Әр пән бойынша емтихан аяқталған соң білім алушыға оның оқу жетістіктерінің бағасы болып табылатын қорытынды баға қойылады.

Пәннің қорытынды бағасының құрамына жіберу рейтингісінің бағасы (орташа рейтинг) мен қорытынды бақылау бағалары кіреді.

25. Үлгерімді ағымдық бақылаудың бағасы (жіберу рейтингісінің бағасы) пән бойынша қорытынды бағаның 60%-ын құрайды және емтихан бағасы пән бойынша қорытынды бағаның 40 %-ын құрайды.

26. Оң қорытынды баға тиісті пән бойынша белгіленген кредит санымен игерілген кредиттерді толықтыруға негіз болып, білім алушының транскриптіне жазылады.

27. Білім алушы қорытынды бақылаудан (емтиханнан) «қанағаттанарлықсыз» деген баға алған жағдайда пән бойынша қорытынды баға есептелмейді.

28. Қорытынды бақылауда қанағаттанарлық бағаны көтеру мақсатында қайта тапсыруға рұқсат етілмейді.

29. Факультет деканы кейбір жағдайларда (денсаулығына, отбасы жағдайына, қызметтік себептерге байланысты) білім алушыға емтиханды жеке кесте бойынша тапсыруға рұқсат бере алады.

Факультет деканы білім алушыға денсаулығына, сәбиінің дүниеге келуіне, жақын туыстарының қайтыс болуына, қызметтік немесе оқу іссапарында болуына байланысты жағдайларды растайтын анықтамалар тапсырған жағдайда емтиханды жеке кесте бойынша тапсыруына рұқсат береді.

30. Емтихандар ауызша, жазбаша немесе тест түрде өткізіледі.

31. Әрбір оқу пәні бойынша емтиханды өткізудің нысандары мен тәртібі ЖОО-ның Ғылыми кеңесінің шешімімен беріледі.

32. Барлық оқыту нысанына арналған емтихандар кестесін тіркеуші офисі факультет деканымен бірлесе жасайды.

Емтихандар кестесін бірінші проректор-оқу ісі жөніндегі проректор бекітеді. Сессия басталғанға дейін екі апта мерзімінен кешіктірмей емтихандар кестесі білім алушылар мен оқытушылар назарына жеткізіледі.

34. Қорытынды бақылау өткізу үшін оқу процесінің тіркеуші офисі тарапынан емтихан қабылдаушыға білім алушылардың академиялық кезеңде жинаған балдары мен жіберілу рейтингісі көрсетілген бағалары қойылған емтихан ведомосын береді.

36. Ағымдық бақылау бағасы (жіберу рейтингісінің бағасы) дәрісханалық сабақтардағы және білім алушының өзіндік жұмысын тапсырудағы (БАӨЖ-дағы) ағымдық бақылау мен аралық бақылау бағаларынан жинақталады. Бағалау приципі 1-қосымшада көрсетілген.

Дәрісханалық сабақтардағы және білім алушының өзіндік жұмысын тапсырудағы (БАӨЖ-дағы) ағымдық бақылау бағасы пән ерекшеліктеріне байланысты тарсырмалар түрлері бойынша бағалануы 2-кестеде берілген.

2-кестедегі дәрісханалық және білім алушының өзіндік жұмысындағы тапсырмалардың түрлері пән ерекшеліктеріне байланысты құрылымдалады, сабаққа қатысуға 0,15 салмақтық үлес міндетті түрде беріледі, қалған тапсырмалардың тізімі мен салмақтық үлесі оқытушының таңдауымен өзгертілуі мүмкін. Дәрісханалық жұмыс бойынша қосынды салмақтық үлес 0,60-тан аспауы және білім алушының өзіндік жұмысы бойынша қосынды салмақтық үлес 0,40-тан аспауы қажет.

Есептеулерге түсіндірме: 11-бағандағы нәтиже сол тапсырма түрі бойынша әрбір аптадағы білім алушының алған бағаларының (100 пайызға дейін) орташа арифметикалық қосындысы түрінде анықталады.

Тиісті тапсырма бойынша 12-бағандағы ағымдық бақылаудың бағасы сәйкес жолдардағы 11-бағандағы орташа арифметикалық қосындының 3-бағандағы салмақтық үлеске көбейтіндісі түрінде анықталады.

Әрбір тапсырманың 12-бағандағы нәтижелері қосылып, ағымдық бақылаудың нәтижесін береді.

2-ағымдық бақылаудың қорытынды бағасы да осы тәртіппен шығарылады.

Есептеулер бүтін санға дейінгі дәлдікпен жүргізіледі.

Осы келтірілген тәртіппен білім алушының кез-келген кезеңдегі (мысалы алғашқы 1-3 апта аралығындағы) ағымдық бақылауының бағасын есептеуге болады.

37. Білім алушының пән бойынша қорытынды бағасының 60%-ын оқытушы бағалайды (ағымдық бақылау), ал емтихан бағасы қорытынды бағаның 40%-ын құрайды, қорытынды бақылау (емтихан) оқу процесін тіркеуші офисі арқылы ауызша, жазбаша немесе тест түрінде өткізіледі.

38. Жазбаша (ауызша) түріндегі аралық бақылауды бағалау 1-кестеде көрсетілген әріптік балдық-рейтингтік жүйеге сәйкес 100 балдық (100 пайыздық) шкала бойынша бағаланады.

Жазбаша емтиханның үш деңгейлік сұрақтары кафедрада бекітіліп деректер қорына еңгізіледі. Күрделі деңгейдің сұрағы есепте болу мүмкін.

Кесте-2

Кесте 3

Тест балы	Әріптік жүйе бойынша бағасы	Пайыздық құрамы, %
20	А	100
19	А	95
18	А-	90
17	В+	85
16	В	80
15	В-	75
14	С+	70
13	С	65
12	С-	60
11	D+	55
10	D	50
9-0	F	49-0

Кесте 4