Бастауыш әскери дайындық

1. Мінездің табиғи мәні қандай

2. Мінездің әлеуметтік ерекшелігі.

3. Мінез маңызы.

4. Мінездің мәнерлі белгілері.

5. Мінез түрлері

6. Мінез құрылымындағы ерік

7. Мінез және қарым-қатынас

8. Мінез және іс-әрекет

Әдістемелік нұсқау: Мінез қасиеттерін талдау, дәлелдеу және анықтау.(тестер орындау) Дебат сабақ. Алынған нәтижелерді талдау барысында мінез іс-әрекетке, заттық әлемге,өз өзіне және басқа адамдарға қатынасынан көрініс беретіндігін білу керек.

Әдебиеттер:

1. Намазбаева Ж.И. Психология.-Алматы.,2005

2. Реан А.А.Психология личности.-СПб.,2004

3. Романов К.М. Практикум по общей психологии.-М.,2002, 121-133 б.

4. Немов Р.С. Общая психология.-М.,1996 332-341 б.

5. Столяренко Л.Д. Основы психологии.-Ростов н/Дону,2003

Тақырыбы: Қабілет.

Сабақ мазмұны: 1. Қабілеттің физиологиялық негізі.

2. Қабілет түрлері.

3. Қабілеттің даму деңгейіне қарай түрлері.

4. Интеллект туралы түсінік.

1. Қабілеттің физиологиясы.

2. Қабілеттің жалпы түрі.

3. Қабілеттің арнаулы түрлері.

4. Талант,дарындылық,данышпан ұғымдары анықтамалары.

5. Қабілет концепциялары.

6. Интеллект анықтамасы.

7. Интеллект даму деңгейі.

Қабілетіне қарай белгілі бір мамандыққа және іс-әрекетке бейімділігін және интелектуалдық даму деңгейін анықтау.

1. Алдамұратов Ә. Жалпы психология.-Алматы.,1996

2. Намазбаева Ж.И.Психология.-Алматы.,2005

3. Рубинштейн С.Основы общей психологии.-М.,1989 Т.2. 211-235 б.

4. Столяренко Л.Д.Основы психологии.-Ростов н/Дону,2003

5. Немов Р.С.Общая психология.-М.,1996 332-341 б.

Тақырыбы: Қарым-қатынас психологиясы.

Сабақ мазмұны:

1. Қарым-қатынастың психологиялық құрылымы.

2. Қарым-қатынас түрлері.

3. Іскерлік қарым-қатынас.

1. Қарым-қатынас құрылымы.

2. Қарым-қатынас түрлері.

3. Қарым-қатынастың коммуникативті жағы.

4. Интерактивті жағы қандай

5. Перцептивті жағы.

6. Вербалды,вербалды емес қарым-қатынас.

7. Іскерлік қарым-қатынас құрылымы.

1. Леонтьев А.Н. Лекции по общей психологии.-М.,2001

2. Морозов А.В. Социальна я психология.-М.,2003 49-86 б.

3. Сәбет Бап-баба Жалпы психология.-Алматы,2003 84-97 б.

4. Столяренко Л.Д. Основы психологии.-Ростов н/Дону,2003

5. Реан А.А. Психология личности.-СПб.,2004

6. Романов К.М. Практикум по общей психодлогии.-М.,2002 84-106 б.
№ 15 семинар.

Тақырыбы: Топтағы қарым-қатынас.

1. Ұжымдағы тұлға аралық қатынастар.

2. Топтық даму деңгейлерінің принциптері.

3. Топтағы психологиялық ахуалды зерттеу.

4. Басқару стилдері.

1. Топ.Топ түрлері.

2. Ұжым анықтамасы.

3. Топтың даму деңгейі.

4. Топтың психологиялық климатын анықтау.

5. Басқару стилдері.

6. Лидерлік және басқарушылық

7. Менеджер қызметі.

1. Морозов А.В. Социальная психология.-М., 2003 49-104, 40-45, 50-53 б.

2. Реан А.А. Психология личности.-СПб.,2004

3. Намазбаева Ж.И. Психология.-Алматы,2005

4. Немов Р.С. Психология. 3 кн.-М.,2003

5. Андреева Г.М. Социальная психология.-М.,2002

“Үлкен шеңбер” әдісін сұрақтың шешімін тез табу керек болған жағдайда қолдануға болады. Осы форманың көмегімен мысалы, заң жобаларын немесе нұсқауларды, нормативті-құқықтық актілерді жасауға болады.

Аквариум әдісі: “Аквариум” – мәселені “қоғам алдында” талқылауға ұсынғандағы диалог формасы. Шағын топ белгілі бір мәселе бойынша диалогты жүргізуге кімге сеніп тапсыруға болатынын таңдайды. Кейде тілек білдірушілер бірнеше болуы мүмкін. Қалған барлық студенттер көрермен ролін атқарады. Соныдықтан да мұны аквариум деп атайды.

Психологиялық консилиум: Психологиялық мәселе бойынша әдістерді қолдануды талқылау. Топ рольдерге бөлінеді: психологтар, сарапшылар, түрлі мекеме өкілдері. Мәселені жан-жақты талдап тиімді қотынды шығарулары керек.

Сократтың оқушылармен әңгімесі дәстүрлі тақырыптардан басталған. Диалогты өрістете отырып, оны құрамдас бөліктерге ажырата отырып, оның әрбір талқылау тармақшасынан жаңа сұрақтар тудырып, өзімен бірге ойлануға дайын адамдардың ойын шындықты іздестірудің қиын жолына апарған. Ойдың туындауына көмектесе отырып, Сократтың пайымдауынша, педагог ештеңені қалыптастыру керек емес, ол басқа адамдарда даналықтың туындауына жағдай жасауы керек. Бұл сенім оның «майевтика» (повивальное искусство) деп аталатын еркін әңгімелесу әдісінің негізінде жатыр.

Дебат. Студенттердің сыни ойлауын, талдау, маңыздысын ажырату іскерліктерін қалыптастыруға бағытталған. Элементтері: дәйектерді құру; проблемаға байланысты түрлі көзқарастарды ашу; проблеманың фактілерін және идеясын көрсету.

Еркін микрофон. Бұл әдісті сабақтан тыс уақытта қолданған тиімді. Бұл белгілі бір мәселе бойынша ұжым алдында сөйлеу. Бір күннің проблемасы алдын ала ұсынылады. Бұл студенттерге даярлануға, өз сөзін белгілеуге мүмкіндік береді. Бқл форманың уақыты аса шектелген. Еркін микрофонды бір адам жүргізу қажет. Ол сөйлеушілер ретін белгілейді, қорытындылайды, жұмысты ұйымдастырады. Міндетті шарт - әкімшіліктен студенттердің, жетекшілердің, кураторлардың қатысуы.

Миға шабуылды ұйымдастыру ережелері:

1. 
   Миға шабуыл уақытында студенттердің барлығы қатысады.
   
2. 
   Ұсынылған идеяларларға комментарий берілмейді және сынға алынбайды.
   
3. 
   Идеяны нақтылау және дамыту мақсатында сұрақ қоюға болады.
   
4. 
   Миға шабуыл барысында аралық бағалар қойылмайды.
   
5. 
   Проблеманы талқылау деңгейінде ұсынылатын барлық идеялар қабылданады.
   
6. 
   Ойлар нақты және қысқа болуы керек.
   

Жобалау әдісі педагогикалық технология ретінде – бұл мәні бойынша шығармашылық болып табылатын зерттеу, ізденіс, проблемді әдістердің жиынтығы.

Жобалау әдісін қолдануға қойылатын талаптар:

1. 
   Зерттеушілік шығармашылық тұрғыдан мәнді проблеманың/міндеттің болуы (мысалы, бір проблема бойынша әр түрлі жерлерден репортаждар қатарын жасау)..
   
2. 
   Мүмкін болатын нәтижелердің практикалық, теориялық, танымдық мәні (мысалы, газета, альмана шығару)
   
3. 
   Студенттердің өз бетімен (жеке, жұпта, топта) жұмысы.
   
4. 
   Жобаның мазмұндық бөлімін құру.
   
5. 
   Зерттеу әдістерін қолдану.
   

Жобалаудың құрылымы: жобаның мақсаты, оның өзектілігі – ақпарат көздері және ақпаратты өңдеу – нәтиже – презентация

Жобалауды құру:

1. 
   Жобаның тақырыбын таңдау, қатысушылардың құрамын белгілеу.
   
2. 
   Топқа міндеттерді белгілеу, зерттеу әдістерін таңдау, ақпарат іздеу, шығармашылық шешімдер қабылдау.
   
3. 
   Студенттердің өз бетімен жұмысы.
   
4. 
   Әрдайым зерттеу нәтижелерін талқылау үшін жиналып отыру.
   
5. 
   Жобаны қорғау, оппонент белгілеу.
   
6. 
   Ұжымдық талқылау, экспертиза, сыртқы бағаны жариялау, қорытындылар.
   

• 
  проблеманың мәнділігі және өзектілігі;
  
• 
  қолданылатын зерттеу және мәліметтерді өңдеу әдістерінің дұрыстығы;
  
• 
  жобаға әрбір қатысушының белсенділігі;
  
• 
  қабылданған шешімдердің ұжымдық сипаты;
  
• 
  жобаға қатысушылардың қарым-қатынас және өзара көмекке келу сипаты;
  
• 
  проблеманы зерттеудің тереңдігі және жан-жақтылығы;
  
• 
  шешімдердің дәлелділігі және дәйектілігі, қорытындылар;
  
• 
  орындалған жобаның нәтижесін рәсімдеу эстетикасы;
  
• 
  оппоненттердің сұрақтарына жауап беру іскерлігі, жауаптардың нақтылығы және дәйектілігі.
  

Пән:

Жобаның сипаты:

Ғылымдар тараулары:

Жобаның типі:

Жобаның мақсаты:

Жобаның міндеттері:

Жоспарланған нәтиже:

Оқу мақсаты:

Материалдар:

Жұмыс уақыты:

Топ типі:

Рольдер:

Оқу-тәрбиелік міндеттер:

Өзара көмек:

Жеке жауапкершілік:

Жетістік көрсеткіші:

Күтілетін іс-әрекет:

Эвристика грек тілінде «таптым» деген мағынаны білдіреді. Бұл әдіс оқыту саласына ежелгі гректердің сократтық әңгіме үлгісінен енген. Эвристикалық әңгіменің психологиялық табигатына тоқталсақ, аталмыш әдіс мәселенің жауабын ұжымдық іздеу, талқыга кеп саяды. Сондықтан да бұл әдіс педагогикада проблемалық оқыту деп аталып жүр. Эвристикалық әңгіме тақырыптың 6ip элементін қазық етсе, проблемалық окыту әдісі тұтас 6ip проблемалық ситуацияларын жекелей арқау етеді. Бұл әрине айырықша айырмашылық емес. Психологиядағы эвристикалық әңгіме әдісі бойынша да ой өрбіту арқылы да тұтас 6ip ауқымды тақырып шегіне дейін баруға болады.

Дискуссия - әңгіме барысында туындаған әр алуан пікірлердің қаркынды таласын тудыратын тілдік әрекеттің диалогты сипаты. Дискуссия- пікірді жай баяндау емес, өз пікіріңді түрлі дәлелдермен, көрсеткіштермен дәлелдеу, қорғау. Л.С.Выготский көрсеткендей, дискуссия- пікірлер қақтығысы, 6ip мәселенің бірнеше дұрыс жауаптарын немесе керісінше, сұрыптайтын, саралайтын тиімді тәсіл.

Дөңгелек үстел әдісі өзге де сипатта қолданылады. Мысалы, студенттердің оку-ғылыми конференциясында студент-психолог, студент-педагог, студент- әлеуметтанушыларының кездесуі ретінде дөңгелек үстел ұйымдастыруға болады. Бастысы психологиямен қатар өзге ғылыми салаларда кеңінен талдауға болатын негізгі тақырыпты белгілеу. Дөңгелек үстелде әркім өзінің алдын-ала оқып дайындағанын баяндап қана қоймай, тақырыптың өзектілігін, қоғам қажеттілігін қамтуға керек, тандалған тақырыпты катысушылар өздерінің зерттеу тұрғысынан аса білулері қажет. Дөңгелек үстелде әркім өзін толғандырған тақырып бойынша өз білгендерін өзгелердің танымын толықтырып, бір көзқараста ымыраға келуі керек. Егер әр қатысушы өз тұжырымын ғана баяндаумен шектелсе, консенсус туындамайды. Яғни, тақырып мәні ашылып, пікірлер тоғыспайды. Дөңгелек үстелдің мақсаты сол жоғарыда айтқандай ақиқат топ болып іздеу. Егер дөңгелек үстел жанды пікір таластар арқылы бір көзқарасқа тоғыспаса, онда дөңгелек үстел мвқсатының жүзеге аспағаны. - Дөңгелек стол. Дәріс семинар сабағының материалына негізделген ашық әңгіме ұйымдастыру. Әңгімен барысында мәселені шешудің тиімді әдісін қарастыру.

Жалпы алғанда іскерлік ойындардың мәні әр түрлі жағдайларда қатысушылардың өздері алдын-ала берілген ережесі бойынша басқару шешімдерін ойын жолымен таңдауға келіп саяды,- дейді іскерлік ойын әдісін тәжрибеден өткізіп, насихаттаушы Е.А.Хруцкий.

Іскерлік ойын бұл жағдайда студенттердің өздеріне өзге маман (мұғалім, оқу ісінің орынбасары, білім беру департаментінің инспекторы) орнына қойып, соларша ойлап, соларша әрекет етіп, солардың атынан талдау жасаумен тиімді. Сондай-ақ, студенттер басқа әдістердегідей емес, өздері көзбен көріп, қолмен қойған әрекеттерге талдау жасады. Бұл олардың мақсаты ойлау дағдысын, ынтасын, байқау, бақылау қабілеттерін ұштайды. Салыстырмалы түрде алғанда ішкі белсенділікті арттыру әдістерінің ішіндегі екінші бір жаңа әдіс-тренинг. Бұл әдіс Батыста психокоррекциялык жұмыстарды ұйымдастыруда кеңінен танымал. Аталмыш әдіс мазмұны жағынан іскерлік ойындарды еске түсіреді. теория шығаруға негізделеді.

Тренинг өткізу де оқытушыдан үлкен дайындықты талап етеді:

1) тренингтің сценарий-жоспарын дайындау.

2) тренинг өтетін тақырып бойынша студенттердің белсенділігін қамтамасыз ету (алдын ала тақырып бойынша мәселелерді ұсыну т.б.)

3) оқушының өзін-өзі дайындау (мәселені қою, жауаптар мен пікірлерді қабылдау, таласты мәселені драмалық тұрғыдан жандандыру, оқушы жауапбының мәнін ашуға жетекші сауалдар қою, дұрыс емес жауапты бағалау, тренинг барысындағы студенттердің белсенділігін қамтамасыз ету (алдын-ала тақырып бойынша мәселелерді ұсыну т.б.)

4) қатысушылыр арасында рольдердің бөліп беру. Қатысушының бәріне бірдей роль ұсыну міндет емес. Үштен бір бөлігі бақылаушы, сыншы сияқты қатысуға болады.

Мұнда әдеттегі студенттің оку тобы әр алуан әлеуметтік – психологиялық құбылыстардың көрнекі моделіне айналады. Яғни айтқанда, олардың оқып үйренетін және тәжірибе жасайтын зерттеу полигоны оқытушының ауызша қойған шешуі сан қилы көкейтесті сауал емес, өздерінің өзара әрекеттерінен туындаған психологиялық жағдайлар. Міне, сондықтанда әлеуметтік психологиялық тренингтерді әлеуметтік психологияны ақиқат дүниеде, шынайы әрекет негізінде меңгертуге бағытталған теорияның өмірінен үндескен әдістер деп бағалаймыз. Іскерлік ойындардың ғылыми теорияда практакалық әрекетті пайдалануға, ол, тренингтің психология теориясын практикалық ситуацияларда өміріміздегі жағдайлар баламасы ретінде қолдануға үйренетіндігіне тағы бір мәрте көз жеткіземіз.

Оқыту негізгі материалдарды қамтылған дәрістер мен практикалық сабақтар негізінде жүргізіледі және алынған практикалық дағдылар, түсініктер бекітіліп отырады. Студенттердің білімін бақылау үй тапсырмаларын бекіту, электрондық оқулық т.б. оқу құралдарында берілген тестілерді орындау, ауызша сұрау, жеке семестрлік тапсырмалар арқылы жүзеге асады.

Тақырыптар бойынша білімін кеңейтуге және тереңдетуге және студенттердің өз бетімен жұмыс істеуін дамыту үшін оқу әдебиеттерімен жұмыстана отырып конспект жасау және интелектуалдық проблемаларды және міндеттерді шеше білуі, талдай біледі. Бұл жағдайда топта дискуссиялық жұмыс жасауды қалыптастырады.

Психологиялық зерттеу әдістері бойынша диагостикалық жұмыстар жүргізіліп, зерттеу нәтижелері арқылы қорытындыланады. Кейбір тақырыптар бойынша интернеттен психологиялық ресурстар каталогын жасау. Психологиялық сөздікпен жұмыстанады

Оқыту негізгі материалдарды қамтылған дәрістер мен практикалық сабақтар негізінде жүргізіледі және алынған практикалық дағдылар, түсініктер бекітіліп отырады. Студенттердің білімін бақылау үй тапсырмаларын бекіту, электрондық оқулық т.б. оқу құралдарында берілген тестілерді орындау, ауызша сұрау, жеке семестрлік тапсырмалар арқылы жүзеге асады.

Тақырыптар бойынша білімін кеңейтуге және тереңдетуге және студенттердің өз бетімен жұмыс істеуін дамыту үшін оқу әдебиеттерімен жұмыстана лтырып конспект жасау және интелектуалдық проблемаларды және міндеттерді шеше білуі, талдай біледі. Бұл жағдайда топта дискуссиялық жұмыс жасауды қалыптастырады.

Психологиялық зерттеу әдістері бойынша диагостикалық жұмыстар жүргізіліп, зерттеу нәтижелері арқылы қорытындыланады. Кейбір тақырыптар бойынша интернеттен психологиялық ресурстар каталогын жасау. Психологиялық сөздікпен жұмыстанады.