44
Балаға мейірімді қала Бастаманы Қазақстан Республикасында жүзеге асыру әдістемесі
Балаға мейірімді қала Бастаманы Қазақстан Республикасында жүзеге асыру әдістемесі
45
Анықтау
Есеп
Жалпы білім беретін мектептер жағдайында инклюзивті біліммен
қамтылған 6–17 жастағы мүгедектігі бар және мүмкіндіктері шектеулі
балалар саны.
Алымы: Жалпы білім беретін орта мектептердегі 6–17 жастағы мүгедек-
тігі бар және мүмкіндіктері шектеулі балалар пайызы
Бөлімі: 6–17 жастағы мүгедектігі бар және мүмкіндіктері шектеулі бала-
лардың жалпы саны
Есеп: Жалпы білім беретін орта мектепке баратын 6–17 жастағы мүге-
дектігі бар және мүмкіндіктері шектеулі балалар саны ÷ 6–17 жастағы
мүгедектігі бар және мүмкіндіктері шектеулі балалардың жалпы
саны × 100%.
Жалпы білім беретін мектепте мүмкіндіктері шектеулі балаларға инклюзивті білім беру
көптеген елдерде табысты енгізілуде. Инклюзивті тәсілдің арқасында мектепке дейінгі
білім беру жүйесіне «қосылған» айрықша мұқтаждықтары бар балалардың әлеуметтік
мінез-құлқы сәйкесінше кеңінен дамиды, тілдік дағдылары жақсарады, олар көбінесе
академиялық мақсаттарға жетеді, кейде одан асып түседі. Көбінесе, бұл жетістікке жету-
дің себебі айырықша мұқтаждықтары бар балаларға мүгедектігі жоқ құрбы-құрдаста-
рының тигізетін әсері болып табылады. Кәдімгі сыныпта тұрақты түрде қарым-қатынас
жасалады, барлық балалар дұрыс қарым-қатынас жасау моделінің ықпалына түседі.
Мүмкіндіктері шектеулі оқушылар басқа балалармен әлеуметтік қарым-қатынас қалыпта-
стыру мүмкіндігіне ие болады.
Инклюзивті білім беруге ынталандыру өмірдің ерте кезеңдерінде басталуы тиіс және
басты назарды отбасының қолдауы мен қатысуына аудару қажет; сонымен қатар жүйе-
ден шығарып тастауға әкелетін факторларды жою бойынша алдын алуіс-шараларының
маңызы ерекше болмақ.
Мектепке бармайтын немесе арнайы мекемелерде оқитын мүмкіндіктері шектеулі және
мүгедектігі бар балалардың есебін жүргізу маңызды.
Оқшау қалмаған ерекше қажеттіліктері бар балалардың мінез-құлқы, тілдік дағдылары
жақсарып, тіпті олар академиялық жетістіктерге жетуде. Мүмкіндіктері шектеулі бала-
ларды қарапайым мектептерге «қосу» көптеген елдерде ойдағыдай жүргізілуде және
ол «Балаға мейірімді қала» бастамасының негізгі мақсаттарының бірі болып табылады.
Көрсеткіш аталған бағыттағы жетістіктерді байқауға мүмкіндік береді.
ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕП ЖАҒДАЙЫНДА ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ
БЕРУМЕН ҚАМТЫЛҒАН 6–17 ЖАСТАҒЫ МҮГЕДЕКТІГІ БАР ЖӘНЕ
МҮМКІНДІКТЕРІ ШЕКТЕУЛІ БАЛАЛАР ПАЙЫЗЫ
17
!
Мен жыл
Мен ұл
Мен қыз
Иә
ОЙЫН-САУЫҚТАР
Менің ауламда
ойын ойнауға және
спортпен шұғылда-
нуға арналған
жер бар.
Сенің түсіндірмелерің
Жоқ
1
Ауламдағы ойын
ойнайтын жер-
лерді мүмкіндіктері
шектеулі балалар да
пайдалана алады.
Менің ауламда
немесе мен тұратын
ықшам ауданда кіта-
пхана бар немесе
кітап таба алатын-
дай орын бар.
Менің күніне кемінде
бір сағаттай үйде
немесе аулада ой-
найтын, демалатын
және өзімнің жұмы-
старыммен айнала-
сатын уақытым бар.
4
3
2
Білмеймін/
жауап бер-
меуді дұрыс
көремін
Қаланың балаларға мейірімділігі бойынша
8–12 жастағы балаларға арналған сауалнама
IV қосымша
Қосымшаны www.unicef.kz
сайтынан жүктеуге болады
46
Балаға мейірімді қала Бастаманы Қазақстан Республикасында жүзеге асыру әдістемесі
Балаға мейірімді қала Бастаманы Қазақстан Республикасында жүзеге асыру әдістемесі
47
Менің ауламда неме-
се шағын ауданымда
көптеген жасыл
көшеттер (ағаштар,
бұталар, гүл егілген
үйме топырақ және
т.б.) бар.
Өз ауламда қауіпсіз
қыдырып, велоси-
пед тебе аламын.
Мен ауламда немесе
мектепте төтенше
жағдайлар (мысалы,
өрт, зілзала, топан су,
аптап ыстық, үскірік
аяз, қалың қар түсу)
бола қалған жағдай-
да не істеу керектігін
білемін.
Егер өзіме қауіп төн-
генін сезсем, қайда
бару керек екенін
немесе қайдан көмек
алу керек екенін
білемін.
Маған үйде және
мектепте интер-
нетті пайдалануға
қатысты қауіп-қатер
жайында айтты.
Менен мектепте
немесе мен тұратын
ауданда ұйымдасты-
рылатын төтенше
жағдайларға дай-
ындық мақсатында
өткізілетін сабақтарға
баруымды сұрайды.
Мен ауламды абат-
тандыру жұмысына
қатысамын.
Қоғамдық көлікті
пайдаланған кезде
мен өзімді қауіпсіз
сезінемін.
Мен бала құқықта-
ры туралы теле-
дидардан немесе
радиодан естідім.
Менің ауламда (мен
тұратын ықшам аудан-
да) медициналық тек-
серуден өту үшін және
ауырған жағдайда
баратын орын бар.
Менің ауламда және
мен тұратын ықшам
ауданда өзім қатыса
алатын немесе жай
ғана бақылай алатын
мәдени және спорт-
тық мерекелер өтіп
тұрады.
5
2
4
6
3
5
6
Иә
Иә
МЕНІҢ ҚОҒАМ ӨМІРІНЕ
АРАЛАСУЫМ
МЕНІҢ ҚАУІПСІЗДІГІМ ЖӘНЕ
ҚОРҒАЛУЫМ
Сенің түсіндірмелерің
Сенің түсіндірмелерің
Жоқ
Жоқ
1
1
2
Білмеймін/
жауап бер-
меуді дұрыс
көремін
Білмеймін/
жауап бер-
меуді дұрыс
көремін
Иә
МЕНІҢ ДЕНСАУЛЫҒЫМ ЖӘНЕ
ҚОРШАҒАН ОРТА
Сенің түсіндірмелерің
Жоқ
1
Білмеймін/
жауап бер-
меуді дұрыс
көремін
