165
6.
Жаңа тағамдарды баланың аш кезінде бастап берген жҿн.
Қазіргі кезде мектеп жасына, ҽсіресе 3 жасқа дейінгі балалар бҿбектер бақшасына
бармай, ҥйде тҽрбиеленеді. Осыған орай, ҥйде тамақтанатын балалардың да ережені
сақтап, дҧрыс тамақтануына медицина қызметкерлері ықпал етіп отыруы керек. 1-1,5
жастағы балаларға негізінен бір жастағы берілетін тағамдар беріледі.
Пісіру тҽсілі де кҿп ҿзгермейді. Қосымша қара нан, сҥт қосқан кофе, суптар қҧрамы
кеңейтіледі, шикі кҿкҿністен салат, винегреттер жҽне т. б. тағамдар беруге болады.
1,5-3 жастағы балалар кҥніне 4 рет тамақтанады. Жалпы мҿлшері 1300-1400 мл. Ас
қҧрамы ҧлғайтылады. Ҽртҥрлі борщ, рассольник, сарымсақтар жҽне дҽмін келтіретін
қоспалар қолданылады. Сҥт мҿлшері 600-650 мл болу керек. Тҽулікке 63-65 белок, 53-55
май, 190-200г кҿмірсулар қабылдайды. Барлығы 1000 ккал қаралуы керек.
3-7 жастағы балалар 1800 мл тамақ ішеді. Ас мҽзіріне ащы тағамдар қосуға болады.
Қуырылған картоп, гуляш, бефстроганов беруге болады. Тҽулігіне 3-5 жасар балалар 63-
65г, 7 жаста 80 граммға дейін белок, осындай мҿлшерде май, 230-230 граммға дейін
кҿмірсулар қабылдау керек.
7-15 жасар балалар мектепте оқиды. Тамақтың тҽуіліктік мҿлшері 2 литрге дейін
барады. Тамақтың кҥн бойына мектепте қай мезгілде оқитынына байланысты. Мектепке
ертеңгісін баратын балалар бірінші ертеңгі асты (7 сағ. 30 мин.) ҥйде ішеді, ол тҽуліктік
калориясының 15% деңгейінде, екінші ертеңгі асты (11 сағ. 30 мин – 12 сағ.) тҽуліктік
калорияның 20% деңгейінде мектепте ішеді. Тҥскі асты бҧл балалар ҥйінде, ал, егер
ҧзартылған кҥнде оқитын болса мектеп асханасында ішеді. Тҥскі астың калориясы 35-40%
болу керек. Кешкі асты ҥйде (20 сағ.) ішеді, оның калориясы 20% қҧрайды. Бала тҥс қайта
(екінші кезекте) оқитын болса, тҥскі асты ҥйде (12 сағ.) ішеді, ал мектепте бесін ас (15-
20% калория) ішеді. Тамақтар қҧрамының ересек адамдардан кҿп айырмашылығы
болмайды. Дегенмен, балаларға шектен тыс семіз еттер, ҿте ҿткір дҽмдендіретін қоспалар,
ҿте ащы тамақтар бермеген жҿн. Сҥт тағамдары тҽулігіне 500 мл болуы керек. Тҽулікке
80-100 г белок (оның 48-64 % жануартектес), 80 - 100 г май, 320 - 450 г кҿмірсулар
қабылдауы керек. Тҽуліктік калория мҿлшері 2800 - 3000 ккал.
Достарыңызбен бөлісу: