Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

Шала туылған нәрестелердің постнатальды дамуы

жүктеу 10,77 Mb.

Pdf просмотр

бет	141/772
Дата	19.01.2023
өлшемі	10,77 Mb.
	#40966

1 ... 137 138 139 140 141 142 143 144 ... 772

tusipkaliev pediatria

Шала туылған нәрестелердің физиологиялық ерекшеліктері

Шала туылған нәрестелердің постнатальды дамуы
Шала туылған нҽрестелердің, оның ішінде 1500 г жҽне одан кҿп салмақпен туылған
ЖТН, одан ҽрі дамуын зерттей келіп, зерттеушілер салмағы аз болып туылушылықтың
жағымсыз зардабының айқын болатынын, ҽсіресе оның жасҿспірімдік кезіңде айқындала
тҥсетінін анықтады. Ҽсіресе биологиялық факторларға қарағанда ҽлеуметтік-
демографиялық факторлардың ҽсерінің кҿбірек екендігін жҽне де ол зардаптардың бала
ҿскен сайын кҿбейе тҥсетіндігі мҽлім.
Баланың ҥйлесімді физикалық дамуы – оның денсаулығының ҿте маңызды
кҿрсеткіштерінің бірі болып есептеледі. Физикалық дамудың ҽр тҥрлі параметрлері
клиникалық-диагностикалық маңызы бар. Осыған байланысты кҥні жетпей туылған
нҽрестелердің физикалық дамуының заңдылықтары, ҿмірінің кейінгі кезеңдерінде ҿте
маңызды жҽне ҿзекті болып табылады.
Кҥніне жетпей туған балалардың физикалық дамуы оның бастапқы денесінің
салмағына жҽне бойының ҧзындығына тығыз байланысты.
Шала туылған нәрестелердің физиологиялық ерекшеліктері
ШТН жҥйке жҥйесінің ҽлсіздігі жҽне физиологиялық реакциялардың тез ҿшуі (ҿте
шала туған нҽрестелерде ему жҽне жҧту рефлекстердің де жойылуы), тітіркендіргішке
баяу жауап қайтаруы, жылу реттелуінің тҧрақсыздығы жҽне бҧлшықет гипотониясы тҽн.
Ми морфологиясы жҥлгелердің тегістелуімен, ақ жҽне сҧр заттарының жетілуінің
нашар болуымен, жҥйке талшықтарының жҽне ҿткізгіш жолдардың миелинизациясының
толық жҥрмеуімен сипатталады.
ШТН ҽртҥрлі тітіркендіргіштерге жауабы тежелудің жайылмалы болуымен, қозудың
иррадиациялануымен ҿтеді.
Ми қыртысының толық жетілмеуі қыртыс асты ҽрекеттердің басым болуына алып
келеді: қозғалыстары бейтараптанған, дірілдеулер, қол треморы жҽне аяқ басы клонусы
анықталуы мҥмкін.
Жылу реттеу орталықтарының толық жетілмеуіне байланысты олар тез тоңады,
инфекциялық процесс кезінде адекватты дене қызуы жоғарыламайды, керісінше олар
инкубаторларда тез қызып кетеді. Солай болуы тері бездерінің толық дамымауының
салдарынан.
Тыныс алу жҥйесіне де жҥйке жҥйесіндегі сияқты толық жетілмеу тҽн. Жоғарғы
тыныс жолдары жіңішке, кҿкет салыстырмалы жоғары тҧрады, қабырғалар тҿс сҥйегіне
перпендикулярлы орналасады жҽне кеуде қуысы майысқақ. Тынысы беткей, ҽлсіз, жиілігі
минутына 40 - 60 рет, кҿлемі аз. Тыныс ритмі тҧрақты емес, кезеңдік апноэмен алмасып
отырады.
Жҥрек-қантамыр жҥйесі басқа функционалды жҥйелерге қарағанда салыстырмалы
жетілген болып келеді, себебі ол онтогенездің бастапқы кезеңінде қалыптасады. Соған
қарамастан пульстің толуы аз, лабилді болып келеді. Жҥрек соғу жиілігі минутына 120-
160 рет. Ҿте терең жетілмегендерге эмбриокардия тҽн.
Аускультативті жҥрек тондары салыстырмалы тҧйықталған. Эмбриональды
коммуникацияның болуына байланысты неонатальдық кезіңде шу естілуі мҥмкін.
Артериялық қысымы тҿмен болады: систолалық қысымы 50-80, диастолалық қысымы 20-
30 мм с. б. Жҥректің оң жақ бҿлігіне кҿп кҥш тҥсуіне байланысты ЭКГ-да оңграмма

белгілері кҿрінуі мҥмкін, «Р» тісшесінің биік болуы жҽне вольтажының салыстырмалы
тҿмен болуы байқалады.
АІЖ-ң барлық бҿлімінің толық жетілмеуі анықталады, асқазанның кҿлемі аз жҽне
вертикальды орналасады. Асқазанның кардиальды бҿлігінің бҧлшықеттері салыстырмалы

170
ҽлсіз дамығандықтан, олар қҧсуға бейім келеді. АІЖ-ң сілемей қабаты нҽзік, жҧқа жҽне
зақымдануға бейім болады, қантамырларға бай келеді. Асқазан сҿлінің протеолитикалық
белсенділігі тҿмен, панкреатикалық жҽне ішек ферменттері, ҿт қышқалдары жеткіліксіз
ҿндіріледі. Осының барлығы тағамның толық қорытылуына жҽне сіңуіне кедергі болып,
метеоризм мен дисбактериоздың дамуына алып келеді.
Эндокриндік жҥйе қызметінің ерекшелігі олардың жетілу дҽрежесіне жҽне
анасындағы эндокринді бҧзылыстардың болуына байланысты. Бҥйрекҥсті бездерінің
жетілмеуі нҽрестелердің ҽлсіз болуына ықпал етеді. Қалқанша безінің резервті
мҥмкіншіліктері салыстырмалы тҿмен, сондықтан оларда транзиторлы гипотиреоз болуы
мҥмкін. Жыныс бездерінің белсенділігі тҿмен болуына байланысты, оларда жыныстық
криз ҿте сирек кездеседі. Метаболикалық бейімделу процесстері баяу. Ҿмірінің 4–5
кҥндері оларда метаболикалық ацидоз, кҿбінесе гипогликемия, гипоксемия жҽне
гипербилирубинемия кездеседі.

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 137 138 139 140 141 142 143 144 ... 772