Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

жүктеу 10,77 Mb. Pdf просмотр бет 115/772 Дата 19.01.2023 өлшемі 10,77 Mb. #40966

ҚАЛҚАНША ҚОСЫМША БЕЗДЕРІ    Қалқанша қосымша бездің гормондары Д 2 витаминімен бірге ішекте, бҥйректтің  шумақтарында кальцийдің сіңірілуін сҥйектегі кальцийдің шайылып шығуын, сҥйек  ткандеріндегі остеокластардың белсенділігін қамтамасыз етеді. Д 2 витаминімен  бҿлектеніп, паратгормон бҥйрек шумақтарында фосфаттардың реабсорбиялануын тежейді  жҽне несеппен фосфатттардың бҿлінуіне ықпал етеді. Физиологиялық механизмдері  жҿнінен паратгормон қалқанша бездің гормоны тиреокальцитониннің антагонисі болып  саналады. Осы антагонизм арқылы екі гормон кальций балансын реттеуге жҽне сҥйек  тканьдерінің қайта қҧрылуына бірдей қатысады. Қандағы ионизацияланған кальций  деңгейінің тҿмендеуіне жауап ретінде, қалқанша қосымша бездердің белсенділігі артады.  Паратгормон, кальций балансына ықпал ете отырып Д 2 витаминінің метаболизмінің  (яғни алмасуының) ҿзгеруі арқылы бауырда 25-гидроксихолекальциферолдың, бҥйректе  1,25-диоксихолекальциферолдың пайда болуына ықпал етеді.  Қалқанша қосымша бездерінің ауруларында гиперпаратиреоз немесе гипопаратиреоз  жағдайлары пайда болуы мҥмкін.  Гипопаратиреозда қан сарысуындағы кальций 1,0-1,2 ммоль/л-ге дейін азайып,  фосфор 3,2-3,9 ммоль/л-ге дейін кҿбейеді. Ал, гиперпаратиреозда кальций 3,4-4 ммоль-ге  дейін кҿбейіп, фосфор 0,8 ммоль/л-ге дейін азаяды. Несептегі Са, Р-дың деңгейі қан  сарысуындағы олардың мҿлшеріне қарама-қарсы болады.  Қалқанша қосымша бездердің белсенділігі ҿзгергендегі клиникалық белгілерге  жҥйке-бҧлшық ет қозуы, сҥйек, тіс, терімен оның қосалқыларының ауру белгілері жатады.  Клиникалық белгілер аурудың пайда болу уақыты мен ауырлығына байланысты ҽртҥрлі  болады. Тырнақ, шаш, тістің трофикалық бҧзылуы ҧзақ сақталып қалады. Туа біткен  гипотиреозда сҥйектің қалыптасуы айтарлықтай бҧзылады. Вегатативті ауытқулар жҽне  қозу пайда болып, кҥшейе тҥседі (пилороспазм, диарея, тахикардия). Жҥйке, бҧлшық ет  қозуы байқалады (Хвостек, Трусо, Эрба белгілері). Кейбір белгілер кенеттен шҧғыл пайда  болады: тырысу, ларингоспазм. Тырысу кҿбіне тонустық болып келеді де, бҥлдіргіш  еттерді қамтиды. Тітіркендіргіштердің ҽсерінен «Акушер қолы», аяғын жиырып алу  байқалады. Тырысумен қатар ларингоспазм пайда болады, кей жағдайларға ларингоспазм  жеке байқалуы да мҥмкін.  Гиперпаратиреозда бҧлшық ет ҽлсіздігі, іш қату байқалып, сҥйектері ауыруы мҥмкін.  Кей кездерде сҥйектердің сынуы байқалады. Рентген сҽулесі арқылы қиылу, тіліну  бҿліктері кҿрінеді. Ал, жҧмсақ тканьдерде кальцификаттар пайда болады.  жүктеу 10,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз