65
спорттық ұйымдардағы мемлекеттік есепке алуды ұйымдастыру.
Дене шынықтыру ұйымдарының қызметіндегі статистиканың рөлі. Статистика мен
есептің өзара байланысы. Дене шынықтыру мен спорт бойынша жұмысты есепке алу жүйесі.
Есептің негізгі түрлері.
Мемлекеттік статистикалық есепке алу жолдары, есеп жасау бойынша негізгі талаптар.
Дене шынықтыру және спорттық ұйымдардың қызметінде есептерді және есептік
мәліметтерді талдау мен жалпылау.
Дене шынықтыру және спорттық ұйымдарында іс-қағаздарды жүргізуді ұйымдастыру.
Іс-қағаздарды жүргізуді ұйымдастыру мен оны жүргізу тәртібі. Айналымның негізгі
құжаттары және оларды құру тәртібі.
Құжаттардың құрылымына, баяндау стиліне және формасына қойылатын негізгі
талаптар. Архивтерді жүргізу. Спорттық біліктіліктерді, атақтарды, т.б. беру кезіндегі
құжаттарды рәсімдеу тәртібі.
3.5 Дене шынықтыру мен спортты қаржыландыру
Дене шынықтыру мен спортты қаржыландырудың мазмұны мен рөлі.
Бұқаралық дене шынықтыру және спорттық жұмыстардың қаржыландырылу жүйесі.
Дене шынықтыру мен спортты қаржыландыру көзі. Мемлекеттік бюджеттің түсінігі
мен құрылымы. Бюджеттік реттеу. Әлеуметтік сақтандырудың мемлекеттік бюджеті.
Бюджеттік жіктеме. Дене шынықтыру мен спорттың дамуына тікелей және жанама
салымдар.
Кәсіподақтардың, басқа қоғамдық ұйымдардың бюджеті, олардың жіктемесі.
Кәсіпорындардың, мекемелердің, ұйымдардың ақша аударымдары. Дене шынықтырушы-
спорттық ұйымдардың коммерциялық қызметі. Дене шынықтыру мен спортты
қаржыландырудың жаңа жолдары. Спорттық құрал-саймандар мен құрал-жабдықтарды
жүзеге асырудан түсетін қаржылар. Демеушілердің қаражаттарын қолдану тәртібі.
Азаматтардың жеке қаражаттары.
Дене шынықтыру ұйымдарының қаржылық жоспарлары. Шығыстар сметасы -
қаржыны бөлудің негізгі жоспарлық құжаты. Спорттық жарыстарды өткізуге арналған
қаражаттарды шығындау нормативтері. Аванстық есеп және оны құрудың тәртібі.
Спорттық ұйымдардың қаржылық қызметін қадағалау. Еңбек етуші тұрғындардың
арасында сауықтыру, дене шынықтыру және спорттық жұмыстарды жүргізу үшін
кәсіпорындарға, мекемелерге, ұйымдарға спорттық ғимараттарды ұсыну тәртібі.
Дене шынықтыру қызметкерлері еңбектерінің ерекшеліктері. Дене шынықтыру
қызметкерлері еңбегінің бірқалыптылығы, дене шынықтырушы қызметкерлердің еңбегін
төлеу.
3.6 Дене шынықтыру мен спортты материалды-техникалық қамтамасыз ету
Спорттық тағайындалған нысандарды, құрылыс тізімдерін бекіту мен капиталды
салымдарды
жоспарлаудың
тәртібі.
Спорттық
ғимараттарды
қаржыландырудың
орталықтандырылмаған көздері есебінен салу.
Спорттық ғимараттарды салу нормалары мен ережелері. Спорттық ғимараттарды
салуды жоспарлау мен құрылыста еңбек күзеті мен өрт қауіпсіздігін сақтауды талап ету
(ескертулерді қадағалау). Спорттық тағайындауы бар жаңа және қалпына келтірілген
нысандарды эксплуатацияға енгізу тәртібі.
Тұрақты және уақытша спорттық базалар. Шағынаудандар мен тұрғын үй орындарына
спорттық ғимараттарды салу мен оларды қолданысқа берудің тәртібі.
Спорттық ғимараттардың типтік штаттары. Спорттық ғимараттардың санатын анықтау
мен спорттық ғимараттарды қолданғаны үшін жалдау ақысының мөлшерін бекіту. Спорттық
ғимараттарға кіру ақысының бағасын бекітудің ерекше жағдайлары.
Спорттық ғимараттарды табелді спорттық құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету. Нақты
іс-шараға спорттық ғимараттың дайындығы жөніндегі актісі, оны құрудың тәртібі.
Спорт және туризм министрлігінің спорттық құрал-жабдықтарды бөлу мен сатуды
ұйымдастыруға қатысуы. Спорттық құрал-жабдықтарды сатып алу тәртібі. Спорттық құрал-
66
жабдықтарды сақтау мен есепке алу. Спортшылар мен жаттықтырушыларды спорттық
киіммен, арнайы аяқ-киіммен және спорттық құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету. Спорттық
мүлікті беру мен қайтару тәртібі.
Спорттық мүлікті жоғалту немесе оған залал келтіргені үшін материалдық
жауапкершілік. Спорттық құрал-жабдықтарды есептен шығару.
3.7 Дене шынықтыру және спорт менеджментінің қағидаттары
Дене шынықтыру және спорт менеджментінің түсінігі, мәні және қағидаттар жүйесі.
Қазақстан Республикасының Конституциясындағы басқару қағидаттарының мәселесі.
Қағидаттардың сипаттамасы - басқарудың алғашқы негізі ретінде. Дене шынықтыру және
спорт менеджменті қағидаттарының құрылу критерийлері.
Басқарудың жалпы қағидаттарының, олардың сипаттамасы.
Дене шынықтыру мен спортты басқарудың арнайы қағидаттары, олардың сипаттамасы.
Дене шынықтыру және спорт дамуының заңдылықтары және олардың арнайы басқару
қағидаттарының құрылуына ықпал етуі. Дене шынықтыру мен спортты басқару үдерісіндегі
қағидаттардың өзара қарым-қатынасы.
3.8 Дене шынықтыру мен спорт менеджментін басқару әдістері
Басқарудың түсінігі мен жіктемесі, әдістері. Басқарудың жалпы және жеке әдістері.
Сендіру мен мәжбүрлеу басқарудың жалпы, әмбебап әдістері ретінде, олардың сипаттамасы.
Әкімшілік-құқықтық әдіс және оның дене шынықтыру мен спортты басқаруда көрініс
табуы.
Әкімшілік-құқықтық әдістің мәні мен сипаттамасы.
Дене шынықтыру мен спортты басқарудың ұйымдастырушылық әдісі.
Басқарудың ұйымдастырушылық әдісінің көрініс табу жолдарының сипаттамасы.
Дене шынықтыру мен спортты басқаруда экономикалық әдісті қолдану. Экономикалық
әдістің көрініс табу мәні мен жолдары.
Дене шынықтыру мен спортты басқару органдары жұмысының стилін жетілдіру.
Басқарудың стилі мен мәдениеті. Басқару аппараты қызметкерлерінің жұмыс атқарушылық
тәртібін күшейту. Қызмет этикасының мәселелері. Ұжымда материалды-психологиялық
климатты құру.
3.9 Басқарудың құқықтық түрлері
Басқарушылық қызметтің түсінігі мен түрлерінің жіктемесі. Нормативті актілерді
шығару - дене шынықтыру мен спортты басқару органдарының шешімдерін жүзеге асыру
қызметінің арнайы жолы. Басқару актілері жүйесіндегі мемлекеттік шешімдер. ҚР-ң өнер
және спорт Министрлігінің заңды қызметі мен құқығы. Спорттық қарым-қатынастарды
шектеу. Спорт саласында құқықтың күзетуші қызметі. Денсаулыққа зиян келтіретін дене
жаттығуларын ұйымдастыруға тыйым салу.
Дене шынықтыру мен спорт туралы заңдар жүйесі. Қазақстан Республикасының
Конституциясында, заңдарында, үкімдерінде, ҚР Президенті мен Үкіметінің қаулыларында
қаралатын дене шынықтыру мен спорт мәселелері.
ҚР-ның дене шынықтыру және спорт Комитетінің актілері, олардың сипаттамасы.
Дене шынықтыру мен спорт мәселелері бойынша мемлекеттік биліктің жергілікті
органдары мен мемлекеттік басқару органдарының актілері.
4
МОДУЛЬ.
ШЕТЕЛДЕРДГІ
ДЕНЕ
ШЫНЫҚТЫРУ
ЖӘНЕ
СПОРТ
МЕНЕДЖМЕНТІ
4.1 Шетелдердегі дене шынықтыру мен спортты ұйымдастыру
Жақын шетелдердегі дене шынықтыру мен спортты басқаруды ұйымдастыру мен озық
тәжірибе талдауы. ҚР дене шынықтыру мен спорттық ұйымдарының ТМД елдерімен
ынтымақтасуының негізгі жолдары.
Азия, Африка және Латын Америкасы сияқты дамушы елдердегі дене шынықтыру
қозғалысының ұйымдастырылуы. ҚР-ның дамушы елдермен спорттық байланыстарды
орнату жолдары.
Дамыған елдердегі дене шынықтыру мен спортты басқаруды ұйымдастыру жолдарына
