Тапсырма 1. Кӛрсетілген проекция мен масштабта, берілген параллельдер мен меридиандар қалыңдығымен картографиялық тор тҧрғызу керек. Проекцияда территорияның географиялық контурын сызып, ҧқыптап бояңыздар. Параллельдер мен меридиандарды жазыңдар. Қажет жағдайда негізгі объектілерді қосып, тереңдіктер мен биіктіктер шкаласы мен карта аңызын салыңдар.
Орындау кезінде қолданылатын қҧралдар: қара тушь (гельді қара паста), тҥрлі-тҥсті қарындаштар. Мектеп атласының карталарын, Бурятия Республикасының атласын, және тағы да басқа картографиялық бастауларды қолдану керек. Міндетті тҥрде рамка (0,5 см), бҧрыштама.
Тапсырманың орындалу реті:
Әртҥрлі проекцияда торлар тҧрғызудың теориялық сҧрақтарын меңгеру қажет. Барлық қажетті формулаларды жазып алып, берілген проекцияның ішкі белгілерін пысықтап алған жӛн. Формула бойынша берлген торды тҧрғызуға қажетті барлық элементтерді есептеп алу керек.
Масштаб, циркуль-өлшегіш, циркуль, сызғыш және лекалдарды пайдаланып картографиялық тор тҧрғызылады.
Географиялық контур бастаудан құрастырылатын картаға оның
орналасқан географиялық координаталары бойынша көшіріледі. Ұсақ
иілімдерді көзбен салады.
Мсыалы: Вариант бойынша картографиялық проекцияларды тҧрғызу қажет (кесте 8):
А3 форматты альбомдық бетте цилиндрлік тіктӛртбҧрышты проекция тҧрғызу қажет – Бурятия Республикасының әкімшілік картасы.
Кесте 8 – Тапсырмаға арналған варианттар:
№
|
Проекция атауы,
|
Тор
|
|
Салынатын
|
|
Ескерту
|
|
масштаб
|
қалыңдығы
|
территория
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м
|
п
|
|
|
|
|
Конустық проекция
|
100
|
100
|
Россия территориясы.
|
Россия
|
|
1: 66.000.000
|
|
|
Бҧрынғы
|
кеңестік
|
картасы
|
1
|
1: 65.500.000
|
|
|
республикалар
|
|
2
|
1: 65.000.000
|
|
|
территориясы
|
|
|
3
|
1: 64.500.000
|
|
|
|
|
|
4
|
1: 64.000.000
|
|
|
|
|
|
5
|
1: 63.500.000
|
|
|
|
|
|
6
|
1: 63.000.000
|
|
|
|
|
|
7
|
1: 62.500.000
|
|
|
|
|
|
8
|
|
|
|
|
|
|
|
Цилиндрлік
|
200
|
200
|
Жер шарының
|
|
Әлем картасы
|
|
квадрат проекция
|
|
|
территориясы
|
|
|
|
1
|
1: 190.000.000
|
|
|
|
|
|
мир
|
|
2
|
1: 200.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
1: 210.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
1: 220.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
5
|
1: 230.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
6
|
1: 240.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
7
|
1: 250.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
8
|
1: 260.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
9
|
1: 270.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Азимутальды
|
150
|
150
|
Жер
|
шарының Батыс
|
жарты
|
|
проекция
|
|
|
батыс, шығыс жарты шар картасы.
|
1
|
1: 120.000.000
|
|
|
шарларының
|
Шығыс
|
жарты
|
2
|
1 :125.000.000
|
|
|
территориясы
|
шар картасы
|
3
|
1: 130.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
1: 135.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
5
|
1: 140.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
6
|
1: 145.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
7
|
1: 150.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
8
|
1:155.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
9
|
1:160.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
10
|
1:165.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Анаксимандрдың
|
20
|
20
|
Бурятия
|
|
Бурятия
|
|
|
цилиндрлік
|
|
|
Республикасының
|
Республи
|
|
|
прекциясы
|
|
|
территориясы
|
касының
|
|
1
|
1: 3450000
|
|
|
|
|
әкімшілік
|
2
|
1: 3500000
|
|
|
|
|
картасы
|
|
1:3550000
1: 3600000
1: 3650000
1: 3700000
1: 3750000
1:3800000
Проекцияның қажетті элементтерін есептеу мысалдары
Квадрат цилиндрлік проекция ҥшін: 1: 120.000.000
R
|
|
|
Rçåìëè
|
|
|
6371,1êì
|
|
637.110.000
|
5,3ñì
|
|
|
ãëîáóñà
|
Ì
|
|
120.000.000
|
120.000.000
|
|
|
|
|
|
|
|
Арақашықтық h (параллельдер арасындағы) = l (меридиандар арасындағы) = = R гл. 5,3 см • sin 200 = 1,8 см
Азимутальды проекция ҥшін (жарты шарлар): 1:100 000 000
(меридиандар мен параллельдер арақашықтығы)
Конустық проекция ҥшін: 1: 50.000.000 (бҧрыш 10º)
Анаксимандрдің цилиндрлік проекциясы ҥшін: 1: 5.000.000
Достарыңызбен бөлісу: |