213
Түсті басып шығару ауқымын кеңейту үшін осы үш компонентке төртінші
компонентті – қараны қосты. Бүкіл жүйе CMYK (Cyan, Magenta, Yellow,
blacK) атауын алды – көк (blue) түспен шатастырмас үшін қара K әрпімен
белгіленеді.
HSV — түс – қанықтылық – жарықтылық түстің физикалық
қасиеттерін емес, адамның түсі қабылдауын бейнелейді. Растрлық
пішімдер бейнелерді сақтау үшін HSV жүйесін пайдаланбайды, сондықтан
бейнені өңдеуді аяқтағаннан кейін осы түс моделінде бейнені RGB немесе
CMYK ауыстыру қажет.
CMYK жүйесінің түсті қамтуы басқа модельдерге қарағанда
айтарлықтай тар, себебі қағазда экрандағы сияқты осындай жарқын және
қаныққан түстерді шығару мүмкін емес. Сондықтан басып шығаруға
арналған бейне басында CMYK моделінің шектелген түс спектрларына
есептелген болуы қажет.
Бейнені жасау кезінде қаншама түстерді қолдануға болатынына
қарамастан, компьютер бір-бірінен ерекшеленетін түстердің соңғы
сандарын ғана сақтай алады. Бейнені сақтау кезінде соңғы түстер саны
әрбір пикселге қанша бит ақпарат келетінімен анықталады.
Егер сақтау үшін бір пиксельге бір биттен сегіз битке дейін
пайдаланылса, онда компьютер 256 түске дейін (2
8
) көрсете алады.
Адамның көзі нағыз компьютерлік фотосуретті ажырата алмайтын сапа
деңгейі бір пиксельге үш байт болған жағдайда ғана қол жеткізіледі, бұл
шамамен 16 миллион түсті береді. Түсті берудің үш байтты режимі true
color деп аталады. Графикада сондай-ақ әрбір пиксельге 15 бит бойынша
бөлінетін high color режимді пайдаланады.
RGB түс үлгісін пайдалану кезінде әрбір пиксельге белгіленген
жадының көлемі тең үш бөлікке бөлінеді, олардың әрқайсысында
пиксельдің үш құраушы (қызыл, жасыл және көк) түстері туралы деректер
сақталады, сәйкесінше, толық түсті бейнені дұрыс бейнелеу үшін бір
пиксельге 3 бит қажет. CMYK түс үлгісінде бейнелерді сақтау кезінде
барлық төрт негізгі құрауыштар туралы деректерді сақтау үшін бір
пиксельге 4 бит қажет. Мұндай мүмкіндіктерге графикалық файлдардың
барлық
форматтары
мүмкіндік
бермейді.
Мәселен,
бейнелерді
полиграфияда сақтау үшін ең жиі TIFF пішімі пайдаланылады.
Графикалық файлдардың форматтары. Компьютерлік графикада
графикалық файлдардың бірнеше әртүрлі пішімдері пайдаланылады.
BMP (BitMap) — бұл растрлық бейнелердің стандартты пішімі. Бір
пиксельді сақтау үшін 1-ден 24-ге дейін биттерді пайдаланыла алады. BMP
пішімі барлық графикалық редакторлармен қабылданады, басқа
бағдарламаларға оңай импортталады. Оның жалғыз кемшілігі –
графикалық файлдардың бұл пішімде өте үлкен мөлшері бар.
214
GIF (CompuServe Graphics Interchange Format) — Интернетте жиі
пайдаланылатын өте кең таралған пішім. Бір пиксельге 8 битке дейін
бөлінеді. Бұл пішімде мөлдір түстің болуы сияқты мүмкіндіктер жүзеге
асырылған. Бұл бір файлда бірнеше бейнелерді сақтауға мүмкіндік
береді, ол анимацияланған бейнелерді жасау үшін пайдаланылады. Бұл
пішімді экрандық графиканы және Интернетке арналған бейнелерді
құру үшін пайдалану ұсынылады.
JPEG (Joint Photographic Experts Group) — ол негізінен табиғи
бейнелерді сақтау үшін қолданылады. GIF қарағанда ол бір пиксельге 24
битке дейін қолдайды. JPEG сондай-ақ жоғалтулары бар компрессия
алгоритмін пайдаланады, ол файл өлшемін бейне сапасының көрінетін
ақауынсыз тиімді түрде азайтуға мүмкіндік береді.
Бұл формат миллиондаған түстер мен реңктерді сақтауға мүмкіндік
беретіндіктен, ол көбінесе күрделі фотобейнелерді ұсыну үшін
пайдаланылады. Progressive JPEG түрлері бейнелерді алғашқыда
төменгі ажыратымдылықпен іске қосуға мүмкіндік береді (нашар
сапамен), келесі кезеңдерде бастапқы бейне анағұрлым жақсырақ
суретпен қайта өңделеді.
Анимация мен мөлдір түс пішіммен қолдау алмайды. Файлдың
өлшемін қысқарту ақпаратты жоюдың күрделі математикалық
алгоритмімен қол жеткізіледі: тапсырыс беретін сапа аз – қысу
коэффициенті жоғары, файл төмен. Ең бастысы, сапаның минималды
жоғалту кезінде максималдық қысуды таңдау. Қысу коэффициентінен
басқа, оның үстіне пішімдер түрлері арасында (стандартты,
оңтайландырылған немесе прогрессивті) таңдау жасауға тура келеді.
JPEG Интернетте толық түсті бейнелерді орналастыру, электронды
фотобейнелерді сақтау және экрандық графикаларды өңдеумен.
байланысты басқа мақсаттар үшін
ең сәйкес пішім.
PCX (Paintbrush Color
eXchange)
—
IBM-бірлескен
компьютерлер ортасында кеңінен
пайдаланылатын
пішім.
Осы
стандарттың бірнеше түрлері бар.
Олардың
арасындағы
негізгі
айырмашылық – палитраны сақтау
тәсілдері және оның өлшемі. Соңғы
стандарт 16 млн. дейін түсті
қолдамайды.
T I F F (Tagged Image File
Format) — пішім бір пиксельге 24
битке дейін қолдайды.
4 . 1 - к е с т е
Файл өлшемінің оның пішіміне
тәуелділігі
Файлдың пішімі
Файлдың өлшемі,
Кбайт
Монохром
46
BMP 16-түсі
181
BMP 256 Кбайт
360
BMP 24-разряд
1077
JPG
12
GIF
6
TIFF
11
Достарыңызбен бөлісу: |
