92
VESA DMPS стандарты бойынша энергияны тұтыну
Режимі
Күйі
Энергияны тұтыну
Normal
Қалыпты жұмыс
140.. .80 Вт (номинал)
Standby
Қысқа үзіліс
50 Вт
Suspend
Ұзақ үзіліс
15 Вт аз
Off
Толық өшіру
3 Вт аз
Сондықтан қазіргі уақытта жадының көлемі 128 Мбайттан кем емес
карталар шығарылады.
Қ а у і п с і з д і к
с т а н д а р т т а р ы .
Мониторлардың
жетекші
өндірушілері ұстанатын бірнеше стандарттар бар.
DPMS (Display Power Management Signaling) стандарты монитор
жұмыс істемейтін кезде пайдаланылуы мүмкін энергияны тұтынуды
басқару режимін анықтайды, сонымен бірге 2.8-кестеде көрсетілген үш
режимнің біреуін таңдауға болады. Дегенмен бұл режимдерді тек
компьютер, бейне адаптер және операциялық жүйе VESA ұсынылған
DPMS ерекшелігін қолдау кезінде ғана қолдануға болады.
Standby режимінде тек экранның өшуі (кинескоптағы жоғары кернеуді
өшіру), Suspend режимінде — CRT катодтарының қызу температурасын
төмнедету жүргізіледі. Кейбір мониторлар Standby режимін Suspend
режимі сияқты түсіндіреді.
Қазіргі заманғы аналық тақшалар тағы бір режимді қолдайды –
Hibernate («күту күйі»). Осы режимге кіру кезінде жедел жадының барлық
мазмұны қатты дискіге сақталады, монитор мен қатты дискілер өшіріледі,
содан кейін компьютер өшеді. Бұл режимнің артықшылығы, әдетте,
пернетақтадағы кез келген пернені басу арқылы жүзеге асырылатын
компьютер іске қосылғанда, жұмыс үстеліндегі ашық және түрілген
терезелердің күйі қалпына келтіріледі, яғни компьютер толығымен өзінің
күйін «ұйықтау» сәтінде қалпына келтіреді.
Швецияның Nutek ерекшелігі (The National Board for Industrial and
Technical Development in Sweden – Швециядағы Өнеркәсіптік және
техникалық даму жөніндегі ұлттық кеңес) егер тінтуір немесе пернетақта 5
мин (бірақ 1 сағаттан кем) аса пайдаланылмаған жағдайда, монитор қуатты
үнемдейтін бірінші режимге (Standby) ауысуын талап етеді; сонымен
қатар, монитор қалыпты күйіне 3 секунд орала алады. Бұл режимде
қуаттың шамасы міндетті түрде 30 Вт кем, дұрысы – 15 Вт аз болуы
қажет. 70 минуттан кейін монитормен тұтынылатын қуат міндетті түрде 8
Вт кем, дұрысы – 5 Вт кем деңгейге дейін төмендетілген болуы қажет.
2 . 8 - к е с т е
93
Рис. 2.48. Логотип стандар-
та ТСО-99
Екінші режимнен (Off) шығу уақыты
анықталмаған.
Nutek
анықталған
энергияны
үнемді
тұтыну
деңгейі
TCO’92 және TCO’95 аттестациялық
жүйелеріне қосылған болатын.
TCO
аббревиатурасы
швед
кәсіподақтарының федерациясы болып
табылады.
Бастапқыда
экологиялық
стандарттар
тек
мониторларға
компьютердің ең қауіпті элементі
ретінде таратылды. Әзірлеушілерді тек
әртүрлі сәулелену деңгейін барынша
азайтуға қызықтырды. ТСО’92 бұл
мағынада өте қиын болып шықты. Оның
ТСО’95 мұрагері алғаш рет компьютердің басқа элементтеріне талаптарды
сипаттауға талпыныс жасап, не бары ТСО қолдану аясын кеңейтті. Бұдан
басқа, өндіріс үрдісінде қоршаған ортаны қорғауға және барлық
сертификатталған өнімдердің қолданылуынан кейін қауіпсіз қоқысқа
ерекше назар аударылған болатын. ТСО’99 стандартының талаптары
негізінен эргономика, экология және қоршаған ортаны қорғауға
шоғырланған (2.48-сурет). Стандартқа бұдан былай жеке жолмен сұйық
кристалды экраны бар мониторлар, компьютерлер, ноутбуктер және
пернетақталар жатады.
TCO’99 стандартының барлық талаптары жеті топқа біріктірілген:
визуалдық эргонамикалық талаптар (бейненің анықтығына қойылатын
талаптар);
визуалдық эрганомикалық талаптар (бейненің тұрақтылығына
қойылатын талаптар);
сыртқы әсерлердің факторлары;
сәулеленуі мен энергияны үнемдеуге қойылатын талаптар;
электр қауіпсіздігіне қойылатын талаптар;
экологиялық талаптар;
қосымша сипаттамалар.
2.2.2.
Пернетақта
Пернетақта – компьютерге белгілі бір таңбаларды немесе басқару
сигналдарды жіберуге мүмкіндік беретін стандартты енгізу құрылғысы
болып табылады. Ол әріптік-сандық ақпараттарды, арнайы басқару
таңбаларды немесе олардың комбинацияларын енгізуге, мәтінді және т.б.
өңдеуге мүмкіндік береді. Басқаша айтқанда, пернетақта компьютер мен
қолданушының өзара әрекеттесуінің негізгі құралы болып табылады (2.49-
сурет).
Әдеттегі пернетақтада 104 (105) перне болады, олар шартты түрде алты
топқа немесе функционалдық аймақтарға бөлуге болады.
94
2.49-сурет ДК пернетақтасы
1. Әріптік-сандық (машинамен басылатын) пернелер (2.50-сурет)
әріптерді, сандарды, тыныс белгілерді және арнайы таңбаларды енгізу
үшін пайдаланылады: алфавит (83-таңба); латын әріптері (a...z); араб
цифрлары (0.9); орысша әріптер (а.я); пунктуация белгілері, арнайы
белгілер мен бос орын пернесі (ең төменгі және ең ұзын перне). Сол топқа
пернетақтадағы ең маңызды перне – Енгізу [Enter] жатқызылады, оның
басылуы қолданушының ДК диалогының әрбір тактін аяқтайды. Бұл
перненің мәні жазу машинасының күймешесін ауыстырудан әлдеқайда кең
болып келеді.
2. Екі қызметтік [Ctrl] және [Alt] пернелерінің (2.51-сурет) өзіндік
мәндері жоқ, олар басқа пернелердің мәндерін бір мезгілде басқанда
өзгертеді. Мысалы, [Alt] + [Shift] пернелерінің тіркесі жиі пернетақта
регистрін орыс тілінен латынға және керісінше ауыстыруға қызмет етеді.
Бұл пернелер пернетақтаның оң және сол жақта ең төменгі қатарында
қайталанады.
3. Функцияналдық пернелер пернетақтаның ең жоғарғы қатарында
орналасқан. Олар [F1] бастап [F12] дейін нөмірленген және өздері
ешқандай функционалдық жүктемені алмайды, бірақ кез-келген
2.50-сурет. Әріптік-сандық пернелер тобы
Достарыңызбен бөлісу: |
