№ р/н
|
Модуль 10. Авиациялық заң
|
Аталған модуль А, В1, В2 и В3 санаттарына қолдануға арналған.
|
Деңгей/Level
|
A
|
B1
|
B2
|
B3
|
1.
|
Басқару конструкциясы
Халықаралық азаматтық авиация ұйымының рөлі (ИКАО);
Еуроодақ атқарушы органының рөлі – Еуропа комиссиясы;
Авиациялық қауіпсіздік бойынша Еуропа агенттігінің рөлі (EASA);
Еуроодақ мүшелері мемлекеттерінің және олардың ұлттық авиациялық биліктерінің рөлі;
No 216/2008 Қаулысы (ЕО) және оның орындалуын қамтамасыз ететін Қаулылар No 1702/2003 және (EC) No 2042/2003 (ЕО);
Түрлі қосымшалар арасындағы қатынастар:
Annexes (Parts), мәселен Part-21, Part-M, Part-145, Part-66, Part-147 and EU-OPS.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
2.
|
Сертификаттайтын қызмет–техникалық қызмет көрсету
Part-66 егжей-тегжейлі түсіну.
|
2
|
2
|
2
|
2
|
3.
|
ӘК ТҚ бойынша ұйымның мақылдауы
Part-145 пен Part-M Subpart F егжей-тегжейлі түсіну.
|
2
|
2
|
2
|
2
|
4.
|
Ұшуды пайдалану
EU-OPS жалпы түсіну.
Эксплуатанттың сертификаты;
Эксплуатанттың жауапкершілігі, әсіресе ӘК ұшу жарамдылығы мен техникалық қызмет көрсету қатынастарына қатысты;
ӘК техникалық қызмет көрсету бағдарламасы;
MEL/CDL;
ӘК бортында болатын құжаттар;
ӘК-гі жазбалар (маркілеу).
|
1
|
1
|
1
|
1
|
5.
|
ӘК сертификациялау, бөлімдер мен конструкциялар
(а) Жалпы
Part 21 және EASA-ның CS-23, 25, 27, 29 сияқты сертификат ерекшелігін жалпы түсіну.
(b) Құжаттау
Ұшу жарамдылығының сертификаты, Ұшу жарамдылығын шектеу сертификаты және ұшуға рұқсат беру;
Тіркеу сертификаты;
Шуыл бойынша сертификаты;
ӘК салмағы мәліметтері;
Радиостанцияға лицензия және мақұлдау.
|
-
-
|
1
2
|
1
2
|
1
2
|
6.
|
Ұшу жарамдылығына қолдау көрсету
Ұшу жарамдылығына қатысты Part-21 ережелерін егжей-тегжейлі түсіну.
Part-M егжей-тегжейлі түсіну.
|
2
|
2
|
2
|
2
|
7.
|
Қолданылатын ұлттық және халықаралық талаптар (егер Еуроодақтың талабымен өзгертілмесе)
(a) ӘК ТҚ бағдарламасы, ТҚ тексеру және инспекция;
Ұшу жарамдылығының директивасы;
Сервистік бюллетеньдер, өндірушіге қызмет көрсету бойынша ақпарат;
Модификация және жөндеу;
ӘК ТҚ бойынша құжаттар: техникалық қызмет көрсету бойынша нұсқаулық, конструкциялық жөндеу бойынша нұсқаулық, қосалқы бөлшектер каталогы және т.б.
Тек А және B2 санатты үміткерлер үшін:
ӘК ұшуына рұқсат беретін жабдықтардың ең аз шамасының үлгілік тізімі (MMEL), ӘК ұшуына рұқсат беретін жабдықтардың ең аз шамасының тізімі (MEL), ӘК ұшуының алдында тыйым салулар тізімі (DDL);
(b) ӘК ұшу жарамдылығына қолдау көрсету;
Жабдықтардың ең аз шамасы бойынша талаптар – ұшырылулар;
В1 және В2 санатты үміткерлер үшін:
ETOPS, ӘК ТҚ және ӘК ұшырылуы бойынша талаптар;
ӘК кез-келген ауа райында пайдалану, Пайдаланудың 2/3 санаты.
|
1
-
|
2
1
|
2
1
|
2
1
|
№ р/н
|
Модуль 11А. Турбиндік қозғалтқыштары бер ұшақтар – аэродинамикасы, конструкциясы және жүйесі
|
Аталған модуль А1 и В1.1 санаттарына қолдануға арналған.
| | |
А1
|
В1.1
|
1.
|
Ұшу теориясы
|
Төмен қараңыз
|
1)
|
Ұшақтың аэродинамикасы және басқару органдары
Пайдалану және әсер ету:
- кренмен басқару: элерондар мен спойлерлер;
- тангажбен басқару: биіктік рулі, тұрақтандырғыш, тұрақтандырғыш еңісінің өзгеруі және «үйрек» сызбасындағы әуе кемесі;
- курсты басқару, бағыттау рөлінің шектеулері;
Элевондар, радеваторлар арқылы басқару;
Көтергіш күшті, саңылауды, қанатасты, қанатүсті, флаперондарды ұлғайту конструкциясы;
Тежеу шақыратын конструкция: спойлерлер, тежегіш қалқаншалар, ауамен тежегіш;
Қанаттың аэродинамикалық ескектерінің, ара тәріздес алдыңғы кромоктың әсері;
Вихр генераторының, сына тәріздес конструкцияның көмегімен ағыстың үзілуінің алдын алу немесе қанаттың алдыңғы кромкасын механизациялауды шекаралық қабатымен басқарудың әсері;
Триммерлер жұмысы және әсері, тепе-теңдік және антибаланс (алдын алу) триммерлері, серво-триммерлер, серіппелі триммерлер, салмақтың тепе-теңдігі, еңіс қабаттарды басқару, аэродинамикалық тепе-теңдік панельдері.
|
1
|
2
|
2)
|
Жоғары жылдамдықта ұшу
Дыбыс жылдамдығы, дыбысқа дейінгі ұшу, дыбыс айналасындағы ұшу, дыбыстан жылдам ұшу;
Маха саны, қиындықты Маха саны, соққының сығылуы, толқын соққысы, аэродинамикалық ысу, аудан ережелері;
ӘК жоғары жылдамдығында бағыттайтын аппараттардың кіреберісіндегі ауа ағысына әсер ететін факторлар;
Жебе тәріздес қанаттың Маха санына әсері.
|
1
|
2
|
2.
|
Планер құрылымы – жалпы тұжырымдама
(а) Тұжырымдамалық беріктікке қатысты ұшу жарамдылығының талабы;
Тұжырымдамалық классификация, бірінші, екінші және үшінші;
Істен шыққан кездегі қауіпсіздік, өмір қауіпсіздігі, бұзылуларға төзгіштік тұжырымдамасы;
Аймақ және орналасу жерлері бойынша анықтау жүйесі;
Кернеу, ақау, иілу, сығылу, қозғалу, бұралу, созылу, сақина кернеуі, шаршаңқылық;
Желдетумен және дренажбен қамтамасыз ету;
Қондырғы жүйесімен қамтамасыз ету;
Найзағайдан қорғанысты қамтамасыз ету;
ӘК металлизациялау.
(b) Құрастыру тәсілі: фюзеляж жабындыларын күшейту, қаңқа, стрингерлер, лонжерондар, аралық қабырғалар, рамалар, екілендіргіштер, тіреулер, тартқыштар, белағаштар, жабындылар, армирлеу, жабу тәсілдері, коррозияға қарсы қорғаныс, қанат, қанат және қозғалтқыш бекітулері;
Конструкцияны құрастыру техникасы: тойтарма шегемен, болтпен, дәнекерлеумен;
Үстіңгі қабатты хромдау, анодирлеу, бояу тәсілдерімен қорғау;
Үстіңгі қабатты тазарту;
Планердің симметриясы: реттеу тәсілдері және симметрияны тексеру.
|
2
1
|
2
2
|
3.
|
Планер-ұшақтың құрылымы
|
Төмен қараңыз
|
1)
|
Фюзеляж (АТА 52/53/56)
Конструкция және герметизацияны жылылау;
Қанатты қосу, тұрақтандырғыш, пилон және дөңгелектер;
Орындықтарды орнату және қолжүкті жүктеу жүйесі;
Есіктер және апатты шығу: конструкция, пайдалану және қауіпсіздік конструкциясы;
Конструкция және терезелерді орнату.
|
1
|
2
|
2)
|
Қанат (АТА 57)
Конструкция;
Отынды құю;
Дөңгелектерді бекіту, қабаттардың көтерілуін/тежеуін басқару пилондары.
|
1
|
2
|
3)
|
Тұрақтандырғыштар (АТА 55)
Конструкция;
Қабаттарды басқарушыларды бекіту.
|
1
|
2
|
4)
|
Басқару органдарының беті (АТА 55/57)
Конструкция және бекіту;
Балансировка – масса және аэродинамикалық.
|
1
|
2
|
5)
|
Гондолдар мен пилондар (АТА 54)
Гондолдар мен пилондар:
- Конструкция;
- Өртке қарсы аралық қабырғалар;
- Қозғалтқыш ілгектерінің торабы.
|
1
|
2
|
4.
|
Ауаның кондиционирленуі және үрлеу (АТА 21)
|
Төмен қараңыз
|
1)
|
Ауаның қайнаркөзі
Ауаның қайнаркөзі, оның ішінде қозғалтқыштан алу жүйесі, ӘКҚ және жердегі қайнаркөздер.
|
1
|
2
|
2)
|
Ауаның кондиционирленуі
Ауаның кондиционирленуі жүйесі;
Турбомұздатқыштар мен құрғатқыштар;
Бөлу жүйесі;
Ағыстарды, температураны және дымқылдануды басқару жүйесі.
|
1
|
3
|
3)
|
Үрлеу
Үрлеу жүйесі;
Басқару және индикация, оның ішінде басқару клапандары және қауіпсіздік;
Кабинадағы қысымды реттегіш.
|
1
|
3
|
4)
|
Хабарлау және қауіпсіздік конструкциясы
Қоғаныс және хабарлау конструкциясы
|
1
|
3
|
5.
|
Радиоэлектрондық және аспаптық жабдықтар жүйесі
|
Төмен қараңыз
|
1)
|
Аспаптық жабдықтар жүйесі (АТА 31)
Статистикалық қысымды тұтынушылар: биіктік өлшегіш, әуе жылдамдығының индикаторлары, тіктеп ұшу жылдамдығының индикаторлары.
Гироскоптар: авиакөкжиектер, жағдай командалары, жағдайды көрсеткіштер, көлденең жағдай индикаторлары, бұрылу және сырғанау индикаторлары, шұғыл бұрылуды үйлестіргіш.
Компастар: тікелей санау, алыстан санау;
Шабуылдау бұрышының индикациясы, құлдырау туралы ескерту жүйесі;
Пилот кабинасын шынылау;
ӘК басқа жүйелерін индикациялау.
|
1
|
2
|
2)
|
Радиоэлектрондық жабдықтар жүйесі
Жүйенің орналасу және пайдалану негіздері:
Автопилот (АТА 22)
Байланыс (АТА 23)
Навигациялық жүйе(АТА 34)
|
1
|
1
|
6.
|
Электрмен жабдықтау(АТА24)
Батареяларды орнату және пайдалану;
Тұрақты токты генерирлендіру;
Ауыспалы токты генерирлендіру;
Электрмен жабдықтаудың апаттық көздері;
Кернеуді реттеу;
Қуатты бөлу;
Инверторлар, трансформаторлар, түзеткіштер;
Электр тізбектерінің қорғанысы;
Сыртқы/жерүсті қайнаркөздері.
|
1
|
3
|
7.
|
Жабдықтар және өңдеу (АТА25)
(a) Апатты-құтқару жабдықтарына қойылатын талаптар;
Орындықтар, қауіпсіздік белбеулері және байланатын белбеулер.
(b) Жолаушылар салонын жобалау;
Жабдықтарды жобалау;
Жолаушылар салонына өңдеу жүргізу;
Жолаушылар салонында жолаушылардың көңілін көтеретін жабдықтар;
Асхананы орналастыру;
Тиеу-түсіру жұмыстары және сақтандырғыш жабдықтар;
Траптар.
|
2
1
|
2
1
|
8.
|
Өрттен қорғану (АТА26)
(a) Өрт пен түтінді анықтау және ескерту жүйесі;
Өрт қарсы жүйе;
Тест жүйесі;
(b) Қозғалмалы өрт сөндіргіштер.
|
1
1
|
3
1
|
9.
|
Басқару органдары (АТА27)
Бастапқы басқару: элерондар, биіктік рөлдері, бағыттау рөлдері, спойлерлер;
Триммероммен басқару;
Рөл үстіндегі жүктемемен басқару,
Көтергіш күшті арттыру құрылғысы;
Көтергіш күшті төмендеткіш, ауамен тежегіш;
Жүйені пайдалану: ұшақты басқарудың басқару, гидравликалық, пневматикалық, электрлік, электронды ұзақтан басқару жүйесі;
Ұшу жүктемелері; іздеу демпфері; Маха санының триммері, бағыттау рөлінің шектегіші, рөлді бекіту жүйесі;
Балансировка мен монтаж;
Құлдыраудан қорғаныс /ескерту жүйесі.
|
1
|
3
|
10.
|
Отындық жүйе (АТА28)
Жүйенің орналасуы;
Отын бактары;
Жабдықтау жүйесі;
Апаттық төгу, желдету және дренаж;
Отын бактарын сақиналау және отын сору;
Индикация және ескерту;
Отынды үстемелеп құю және төгу;
Отынның көлбеу балансының жүйесі.
|
1
|
3
|
11.
|
Гидравликалық қайнаркөз (АТА29)
Жүйенің орналасуы;
Гидравликалық сұйықтықтар;
Гидравликалық сауыттар мен аккумуляторлар;
Қысым туғызу: электрлік, механикалық, пневматикалық;
Апатты қысым туғызу;
Фильтрлер;
Қысымға бақылау жасау;
Қуаттарды бөлу;
Индикация және ескерту жүйесі;
Басқа жүйелермен қатынасы.
|
1
|
3
|
12.
|
Мұз бен жауыннан қорғанысы (АТА30)
Мұзды қалыптастыру, классификация және анықтама;
Мұзданудан қорғау жүйесі: электрлік, ыстық ауаны пайдалану арқылы және химиялық;
Мұздануды жою жүйесі: электрлік, ыстық ауаны пайдалану арқылы және химиялық;
Жауынды кері тебу;
Датчиктер мен дренаждарды қыздыру;
Сыпырғыш жүйесі
|
1
|
3
|
13.
|
Шасси (АТА32)
Конструкция, амортизаторлар;
Жинау жүйесі және шығару – қалыпты және апатты;
Индикация және ескерту жүйесі;
Дөңгелектер, тежегіш, антиюздік жүйе және автоматты тежегіш жүйесі;
Шина;
Дөңгелектерді бұруды басқару;
Жер/ауа анықтағышы
|
2
|
3
|
14.
|
Жарық беру (АТА33)
Сыртқы: соқтығысудың алдын алу үшін навигациялық оттар, қону, рөлді бұру, мұз құрсанған аймақ;
Ішкі: жолаушылар салоны, пилоттар кабинасы, жүк бөлігі;
Апаттық.
|
2
|
3
|
15.
|
Оттегі (АТА35)
Жүйенің орналасуы: пилоттар кабинасы, жолаушылар салоны;
Қайнаркөздер, сақтау, қуаттандырғыш және бөлу;
Жабдықтауды реттеу;
Индикация және ескерту.
|
1
|
3
|
16.
|
Пневматика/Вакуум (АТА36)
Жүйенің орналасуы;
Қайнаркөздер: қозғалтқыш/ӘКҚ, компрессорлар, резервуарлар, жерүсті қайнаркөздері;
Қысымға бақылау жасау;
Бөлу;
Индикация және ескерту;
Басқа жүйелермен қатынасы.
|
1
|
3
|
17.
|
Су жүйесі және қалдықтарды жою жүйесі
(АТА38)
Жүйенің орналасуы, жабдықтау, бөлу, қызмет көрсету және төгу;
Әжетханалар жүйесінің орналасуы, жуу және қызмет көрсету;
Коррозияның түрлері.
|
2
|
3
|
18.
|
Техникалық қолдау көрсетудің борттық жүйесі (АТА45)
ӘК техникалық қызмет көрсетудің орталық компьютерлері;
Мәліметтерді жүктеу жүйесі;
Электронды кітапхана жүйесі;
Баспа;
Конструкцияны іздестіру (бүлінулерге беріктікті іздеу).
|
1
|
2
|
19.
|
Радиоэлектрондық ықпалдастырылған модульдік жабдық (АТА42)
«Радиоэлектрондық ықпалдастырылған модульдік жабдық» (IMA) модуліне типтік ықпалдастырылған функция, олардың арасында:
Клапандарды басқару, ауа қысымын басқару, ауа желдету және басқару, радиоэлектрондық жабдықтар бөлігін және пилоттар кабинасын желдетумен басқару, температурамен басқару, ауа қозғалысы кезінде байланыс, авиациялық және радиоэлектрондық жабдықтар байланысының тросшысы, жүктемені электрлендірумен басқару, торап қорғанысы автоматтарын іздеу, кіріктірілген бақылау жүйесі(BITE), отынмен басқару, тежегішпен басқару, шассидің алдыңғы тірегінің бұрылыстарын басқару, шассиді жинау және шығару, дөңгелектердің қысымын индикациялау, қатаң қысымды индикациялау, тежегіштердің температурасын бақылау және т.б
Орталық жүйе, торап компоненттері.
|
1
|
2
|
20.
|
Жолаушылар салонының жүйесі (АТА44)
Тораптары мен бөлшектері, ұшақтың жолаушылардың көңілін көтеру мен байланысты қамтамасыз ету құралдары (Жолаушылар салонының ішкі байланыс және мәліметтерде беру жүйесі), ӘК жолаушылар салоны мен жердегі станса арасындағы байланыс жүйесі Жолаушылар салонының сервистік желісі). Жүйенің ішінде дауысты беру, мәліметтер, музыка бейнеқойылым бар.
Жолаушылар салонының ішкі байланыс және мәліметтерде беру жүйесі пилоттар кабинасындағы экипаж мүшелері мен жолаушылар салоны және ӘК жолаушылар салоны жүйесін өзара байланыстырып тұрады. Бұл жүйе пайдалануға беру кезінде ауыстырылатын түрлі блоктардың мәліметтерімен (LRU) бортсеріктер панелі арқылы алмасуға мүмкіндік береді.
Жолаушылар салонының сервистік желісі типтік жағдайда, әдетте, бәрінен бұрын мына жүйелермен әрекеттеседі:
- Мәліметтерді беру/Радиобайланыс, ұшу кезінде Жолаушылардың көңілін көтеру жүйесі.
Жолаушылар салонының сервистік желісі мына жүйелердің арасында жетекші болуы мүмкін:
- Ұшар алдындағы есеп беруге/ұшу сәтіндегі есеп беруге қолжетімділік;
- Электронды поштаға/интернетке/интранетке қолжетімділік;
- Жолаушылардың мәліметтер базасы;
Жолаушылар салонының орталық жүйесі;
Жолаушыларға арналған көңіл көтеру жүйесі;
Ішкі байланыс жүйесі;
ӘК бортында электрондық құжаттарды сақтау жүйесі;
Жолаушылар салонының іздеу жүйесі;
Жолаушылар салонының басқа жүйелері;
|
1
|
2
|
21.
|
Ақпараттық жүйе (АТА46)
Сақтаудың құрамдас бөліктері болатын тораптары мен бөлшектері, әдетте қағаз тасығыштармен қамтамасыз етілетін сандық ақпараттарды жаңарту және алу, микрофильмдер мен микрофиштер. Жүйеге ӘК бортындағы электрондық құжаттарды сақтайтын электронды кітапхана мен бақылаушы сияқты ақпараттық сақтау және жаңартушы ретінде анықталатын блок енеді. Ол басқа пайдалануға арналған блоктар мен компоненттерге енбейді және пилоттар кабинетіндегі принтерге немесе жалпы қолданыстағы дисплей сияқты басқа жүйелерге қосыла алады.
Типтік мысал Әуе қозғалысын басқару жүйесін мен ақпараттық басқару және Серверлік желілер жүйесін қосады.
ӘК жалпы ақпараттық жүйесі;
Пилоттар кабинасының ақпараттық жүйесі;
ӘК техникалық қызмет көрсету жағдайының ақпараттық жүйесі;
ӘК жолаушылар салонының ақпараттық жүйесі;
Басқа жүйелер.
|
1
|
2
|
Достарыңызбен бөлісу: |
