Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Биология және экология кафедрасы
Павлодар облысының биогеохимиялық понециалы және оның антропогендік модификациясы пәні бойынша
050608 - Экология мамандығы үшін
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ
(Syllabus)
Павлодар
-
Студенттерге арналған пән бағдарламасына бекітулер парағы
|
|
ПМУ Ф ҰСР 7.18.2/11
|
БЕКІТЕМІН
Химиялық технологиялар және жаратылыстану факультеті
_________К.К.Ахметов
«_____»___________20__ ж.
Құрастырушы: аға оқытушы Есимова Д.Д. __________
биология және экология кафедрасы
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ
(Syllabus)
Павлодар облысының биогеохимиялық понециалы және оның антропогендік модификациясы пәні бойынша
050608 - Экология мамандығының студенттері үшін
Бағдарлама «___» ________ 200__ ж. бекітілген оқу жұмыс бағдарламасы негізінде әзірленген.
Кафедра отырысында ұсынылған 2009ж. « » № хаттама
Кафедра меңгерушісі ________________________ Исимбеков Ж.М.
Химиялық технологиялар және жаратылыстану факультетінің
оқу - әдістемелік кеңесімен мақұлданған
2009 ж. « » № хаттама
ОӘК төрайымы ________________________ У.Д.Буркитбаева
1 Оқытушы туралы мәліметтер:
Биология және экология кафедрасы
Химиялық технологиялар және жаратылыстану факультеті
аға оқытушы: Есимова Динара Даутовна
Тел. (8-7182) 324782
Қабылдау уақыты: сейсенбі – 1600- 1800, 356 аудитория
2 Пән бойынша мәлімет:
Пән 6 семестрде оқытылады, оқытылу мерзімі 15 жұма. Пәннің жалпы еңбек ауқымдылығы 40,5 сағат, оның ішінде 30 сағат аудиторияда жүргізіледі және 10,5 сағат студенттердің өздік жұмыстарына берілген. Сабақ түрі бойынша аудиторияда уақыт күнтізбелік жоспарда берілген.
3 Пәннің ауқымдылығы
Форма обучения
|
Оқу жұмысының көлемі
|
Семестр бойынша бақылау түрлері
|
Семестр
|
Семестр бойынша студенттердің жұмыс көлемі
|
Кредит саны
|
академикалық сағаттар
|
Кредит саны
|
Аудиториялық сабақтар
(ак. сағат)
|
СРС
(ак. часов)
|
Барлығы
|
ауд
|
СӨЖ
|
емт
|
сынақ
|
КП
|
КЖ
|
Бәрі
|
лек
|
пр.
|
лаб
|
всего
|
СРСП
|
Күндізгі
орта білім негізінде
|
2
|
40,5
|
30
|
10,5
|
6
|
|
|
|
6
|
2
|
30
|
15
|
7.5
|
7,5
|
40,5
|
10,5
|
4 Пәннің мақсаты мен міндеттері
Мақсаты студенттерде тұратын орталарына және өз денсаулығына ұқыптылықпен қарау сезімін қалыптастыру. Павлодар аймағындағы биогеохимиялық өзгерістерге саналы көзқараспен қарай білуге оқытылатын курсты игеру өз септігін тигізеді. Адамның қолымен жасалатын зиянды процесстердің заладарын түсінуге көмектеседі.
Міндеттер:
- Павлодар аймағындағы биогеохимиялық потенциалын, әртүрлі деңгейде ұйымдастырылған экожүйелердің, бүкіл биосфераның қызмет атқаруының негізгі заңдылықтарын және олардың тұрақтылығын оқып-білу;
- биосфера компоненттерінің өзара әсерлесу заңдылықтары және адамның шаруашылық әрекеттерінің, әсіресе табиғатты қарқынды пайдалану кезіндегі салдарлары туралы білімдерді қалыптастыру;
- студенттердің экологияның, қоршаған ортаны қорғаудың және тұрақты дамудың күрделі және шиеленіскен мәселелерін талқылауда ауқымды кешенді, объективті және шығармашылық көзқарасын қалыптастыру.
5 Пән бойынша студент нені білу керек және студент істей білуі керек туралы:
-биогеохимиялық потенциалдың жалпы заңдылықтарын;
-биогеохимиялық потенциалдың динамикасын;
-табиғатты қорғау мен табиғатты ұтымды пайдаланудың негізгі принциптерін;
-антропогендік әрекеттің әлеуметтік – экологиялық салдарларын;
игеруі тиіс:
-табиғи және антропогендік экологиялық процестерді анықтап, талдауы және олардың реттелуінің ықтималды жолдарын болжауы;
-биосфераның тұрақтылығын сақтау және адамзат қоғамының апатты күйзелістерсіз дамуын қамтамасыз ету мақсатында, шаруашылық жүргізудің дәстүрлі формалары мен адамдардың тіршілік салттарын жоспарлы түрде өзгертуге бағытталған, адамзаттың тұрақты дамуының осы заманғы тұжырымдамалары мен стратегияларын ажырата білуі;
-тірі организмдер мен қоршаған ортаның әсерлесу заңдылықтары туралы алған білімдерін күнделікті қызметінде экожүйелердің тұрақты дамуын сақтау үшін қолдана білуі тиіс.
Машықтануы тиіс: Павлодар аймағындағы экологиялық процестерді талдап, табиғат қорғау қызметінде нақтылы міндеттер қойып басым бағыттарды белгілеуге және алған білімдерін экологиялық мәселелерді шешу үшін пайдалануға машықтануы тиіс; биосфераның даму заңдылықтары, оның тұрақтылығының сақталу шарттары жөнінде білімдер жинақтауы тиіс.
6 Пререквизиттері: Экотоксикология, Топырақтану, Топырақ экологиясы, Биогеохимия.
7 Постреквизиттері: Жаратылыстану пәндерінің барлығы.
8 Тақырыптық жоспар
ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
|
№
|
Тақырып атауы
|
Сағат саны
|
Дәріс
|
Тәж.
|
Зерт.
|
СӨЖ
|
1
|
Кіріспе
|
1
|
|
|
|
2
|
Биогеохимиялық потенциалдың түзілісі және гипергенез
|
1
|
|
|
|
3
|
Химиялық элементтер. Адам өміріне және денсаулығына әсері
|
1
|
1,5
|
1,5
|
|
4
|
Тамақтану – денсаулық негізі
|
1
|
|
|
|
5
|
Химиялық элементтер және денсаулық
|
1
|
|
|
1
|
6
|
Металдар және өмір
|
1
|
|
|
|
7
|
Табиғи және өндірістік канцерогендер
|
1
|
|
|
1
|
8
|
Химиялық заттар және ағза
|
1
|
|
|
1
|
9
|
Периодтық системадағы 1,2,3,4 топтарындағы негізгі топастылар
|
1
|
1
|
1
|
1
|
10
|
Периодтық системадағы 5,6,7,8 топтарындағы негізгі топастылар мен 1 топтағы жанама топастылар
|
1
|
1
|
1
|
1
|
11
|
Периодтық системадағы 2,3,4,5,6,7,8 топтарындағы топастылар
|
1
|
1
|
1
|
1
|
12
|
Антропогендік модификация.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
13
|
Павлодар облысындағы өсімдіктер. Өсімдіктерде болатын өзгерістер.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
14
|
Микроорганизмдер
|
1
|
1
|
1
|
1
|
15
|
Павлодар облысындағы топырақ сапасы.
|
1
|
|
|
1,5
|
|
Барлығы
|
15
|
7,5
|
7,5
|
10,5
|
Пән бойынша барлығы
|
9 Пәннің қысқаша мазмұны
Бұл пән Павлодар аймағындағы биогеохимиялық потенциалын, әртүрлі деңгейде ұйымдастырылған экожүйелердің, бүкіл биосфераның қызмет атқаруының негізгі заңдылықтарын және олардың тұрақтылығын оқып-білуді, биосфера компоненттерінің өзара әсерлесу заңдылықтары және адамның шаруашылық әрекеттерінің, әсіресе табиғатты қарқынды пайдалану кезіндегі салдарлары туралы білімдерді қалыптастыруды қарастырады.
10 Курс компоненті
Практикалық жұмыстардың мазмұны
Тақырып 1. Химиялық элементтер. Адам өміріне және денсаулығына әсер
Тақырып 2. Периодтық системадағы 1,2,3,4 топтарындағы негізгі топастылар
Тақырып 3. Периодтық системадағы 5,6,7,8 топтарындағы негізгі топастылар мен 1 топтағы жанама топастылар
Тақырып 4. Периодтық системадағы 2,3,4,5,6,7,8 топтарындағы топастылар
Тақырып 5 Антропогендік модификация. Биогеохимиялық потенциалдың антропогендік модификациясы
Тақырып 6. Павлодар облысындағы өсімдіктер. Өсімдіктерде болатын өзгерістер.
Тақырып 7. Микроорганизмдер Бактериялар. Бактериялар экологиясы. Микоплазмалар
Әдебиеттер (1,2,3,4,5,6,7,8,9,10)
Зертханалық жұмыстардың мазмұны
Тақырып 1. Химиялық элементтер. Адам өміріне және денсаулығына әсер
Тақырып 2. Периодтық системадағы 1,2,3,4 топтарындағы негізгі топастылар
Тақырып 3. Периодтық системадағы 5,6,7,8 топтарындағы негізгі топастылар мен 1 топтағы жанама топастылар
Тақырып 4. Периодтық системадағы 2,3,4,5,6,7,8 топтарындағы топастылар
Тақырып 5 Антропогендік модификация. Биогеохимиялық потенциалдың антропогендік модификациясы
Тақырып 6. Павлодар облысындағы өсімдіктер. Өсімдіктерде болатын өзгерістер.
Тақырып 7. Микроорганизмдер Бактериялар. Бактериялар экологиясы. Микоплазмалар
Әдебиеттер (1,2,3,4,5,6,7,8,9,10)
Студенттердің өзіндік жұмыс мазмұны
р/с
|
СӨЖ түрі
|
Есеп беру түрі
|
Бақылау түрі
|
Сағат қөлемі
|
1
|
Лекция сабақтарға дайындық
|
|
Сабаққа қатысу
|
2
|
2
|
Тәжірибелік сабақтарына дайындық
|
Жұмыс дәптері
|
Конспектілеу
|
2
|
3
|
Тәжірибелік сабақтарды қорғау
|
Ауызша жауап беру
|
Сабаққа қатысу
|
2
|
4
|
Зертханалық сабақтарына дайындық
|
Есеп шаблоны
|
Сабаққа қатысу
|
1
|
5
|
Зертханалық сабақтарын қорғау және есеп беру
|
ЗС есебі
|
Сабаққа қатысу
|
1
|
6
|
Бақылау шараларына дайындық
|
Бақылау жұмысы
|
АБ1, АБ2
|
1
|
7
|
Аудиториялық сабаққа енбеген тақырыптарды оқу
|
Конспектілеу
|
Сабаққа қатысу
|
1
|
8
|
Бақылау жұмыстарына дайындық
|
Тесттер
|
МБ 1, МБ 2 тестілеу
|
0,5
|
Барлығы
|
10,5
|
Өздігінен зерттеуге арналған тақырыптар
Тақырып 1. Табиғаттағы эндогенді және экзогенді үдерістер
Тақырып 2. Топырақ экологиясы Топырақтың биогеоценотикалық негізгі функциялары
Тақырып 3. Топырақтың антропогендік деградациясы және ластану
Тақырып 4. Табиғатқа антропогендік әсерлер мен табиғаттың ластануы
Тақырып 5. Табиғи ресурстардың геолоогиялық түзілістері
Тақырып 6. Павлодар аймағының табиғи көрсеткіштері
Тақырып 7. Павлодар облысының топырақ жамылғысының құрылымы
Тақырып 8. Павлодар облысының өсімдіктер жамылғысы мен биохимиялық айналым
Тақырып 9. Құрғақ дала зонасы, ауылшаруашылық қолданыстың классификациясы мен қасиеттері.
Тақырып 10. Павлодар аймағындағы су қоры.
Өтпелі бақылау мен қорытынды түрлерінің өлшем бірліктері
(4-семестр)
№
|
Қорытынды бақылау түрі
|
Бақылау түрі
|
Үлес
|
1
|
Емтихан
|
Емтихан
|
0,4
|
Ағымдағы үлгерімді бақылау
|
0,6
|
11 Курс саясаты
Бірігіп жұмыс істеудің арқасында төмендегідей ережелерді орындауға тиістіміз:
Оқытушы мен студент бір-біріне қайырымды болу.
Сабақта ережені бұзатын кез келген іс-әрекеттерге шара қолданылады, аудиториядан қуып жіберуге дейін болады.
Сабақты босатуға, сабаққа кешігіп келуге тиым салынады. Егер белгілі бір себептермен сабақты босатқан жағдайда оқытушыны алдын-ала ескерту қажет.
Сабаққа белсенді қатысыңдар. Оқытушыға сұрақтар қойыңдар. Сабаққа жай қатысып қана қоймай, әртүрлі сұрақтарды пікірталас ретінде шешуге тырысыңдар.
Әрбір сабаққа міндетті түрде жауапты дайындалыңдар.
Сіздердің дайындықтарыңыз бақылау жұмыстары мен тестпен, сұрақтармен тексеріледі.
Барлық тапсырмалар уақытында орындалуы тиіс.
СӨЖ уақытынан кеш орындалса, автоматты түрде 2 балл алынып тасталады.
Семестрде 2 рет жұмыс қорытындысы бойынша оқу үлгерімі бойынша балл қойылады (Рейтинг), максималды – 100 балл. Ол келесі формуламен есептеледі Р1,2=АҮ1,2*0,7+МБ1,2*0,3
Екі реитингтің қорытындысы бойынша емтиханға жіберілу реитінгісін төмендегідей формула мен есептеуге болады РД=Р1+Р2/2
Соңғы қорытынды баға төмендегідей негіздер бойынша қойылады:
Сабаққа қатысу және дәріс конспектісін тексеру.
Дәріс, практикалық, өздік жұмыстарға белсенді қатысып, жауап беру.
Білімді шеттік бақылау бойынша тексеру.
Емтихан бағасы
Білімді бағалау баллдық-рейтингті жүйемен жүргізіледі, күнтізбелік шаралар бойынша студент өз бағасын өзі шығарып алады. Өзіңе керекті балл жинау үшін практикалық сабақтарға белсенді қатысу керек. Егер осы айтылған жағдайлар жасалмаса, студент семестрдің соңында өткен тақырыптардың барлығын айтуға тиіс. Сонда ғана барып емтиханға жіберіледі.
Емтиханды тапсыру түрі – тестілеу. Емтихан балл түрінде бағаланады. Емтихан сұрақтарын оқытушыдан аласыз және түсініксіз сұрақтарды кеңес ретінде оқытушымен бірігіп отырып талқылайсыз.
Пән бойынша білімнің қорытынды бағасын төмендегідей көрсеткіштер арқылы есептей аласыз:
Қ=РД*0,6+Э*0,4
5 Әдебиеттер тізімі
Негізгі:
1. А.П.Бондаренко, А.А.Калиева Биогеохимический потенциал и здоровье Учебно-методическое пособие для студентов естественных специальностей, 2007, ПГУ им.С.Торайгырова, 179 с
2. А.П.Бондаренко, А.А.Калиева Биогеохимический потенциал и здоровье Учебно-методическое пособие для студентов естественных специальностей, 2008, ПГУ им.С.Торайгырова, 125 с
3. А.П.Бондаренко, Ведерникова, О.Б. Вайшля Микроорганизмы и биогеохимический потенциал Учебно-методическое пособие для студентов естественных специальностей, 2007, ПГУ им.С.Торайгырова, 160 с
4. Бигалиев А.Б., Халилов М.Ф., Шарипова М.А. Основы общей экологии Алматы, «Қазақ университеті», 2007.
5. Жамалбеков Е.Ү., Білдебаева Р.М. Жалпы топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, Қазақ университеті, 2000.
6. Акимова Т.А., Хаскин В.В.. Экология. Человек-экономика-биота-среда., М., «ЮНИТИ», 2007.
7. Ильин В.И.. Экология, М., «Перспектива», 2007.
9. Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек. М., «ФАИР-ПРЕСС»,2003.
Қосымша:
10.Хандогина Е.К, Герасимова Н.А., Хандогина А.В.. Экологические основы природопользования, М., «Форум», 2007.
11. Вернадский В.И. «Живое вещество», М., «Наука», 1969 г.
12. Гутенев В.В., Денисов В.В., Камышев А.П., Москаленко А.П., Нагибеда Б.А., Осадчий С.Ю., Хорунжий Б.И. Промышленная экология, М., «МарТ», 2007.
13. Арустамов Э.А., Левакова И.В., Баркалова Н.В. Экологические основы природопользования. М.: 2001.
14. Шаушеков Т.К. Почвоведение (Электронный ресурс) Курс лекций. Караганда, 2003. 1 дискета.
15. Панин М. Экология почв. / Под.ред. Н.Т.Ержанова, Алматы, 2008 «Раритет», 528 с.
Бақылау шараларының күнтізбелік жоспары
1 межел (7 семестр)
|
барл
|
Жұма
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
|
Жұма бойынша ең жоғары балл
|
12
|
12
|
12
|
16
|
16
|
16
|
16
|
100
|
Сабаққа қатысу мен дәріске дайындық
|
СӨЖ түрі
|
ҮТ 1
|
ҮТ 2
|
ҮТ 3
|
ҮТ 4
|
ҮТ 5
|
ҮТ 6
|
ҮТ7
|
14
|
Бақылау түрі
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
Макс. балл
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
Зертханал
ық сабақ-тарға қаты-су мен дайындық
|
СӨЖ түрі
|
ПС 1
|
ПС 2
|
ПС 3
|
ПС 4
|
ПС 5
|
ПС6
|
ПС7
|
43
|
Бақылау түрі
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
Макс. балл
|
5
|
5
|
5
|
7
|
7
|
7
|
7
|
СОӨЖ сабақтарға қатысу мен дайындық
|
СӨЖ түрі
|
К1
|
К2
|
К3
|
К4
|
К5
|
К6
|
К7
|
43
|
Бақылау түрі
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Макс. балл
|
5
|
5
|
5
|
7
|
7
|
7
|
7
|
Курс тақырып
тары бойынша ағымдағы бақылау
|
Тақ/п №
|
|
|
|
|
|
|
1-7
|
100
|
Бақылау түрі
|
|
|
|
|
|
|
МБ1
|
Макс. балл
|
|
|
|
|
|
|
100
|
2 межел (7 семестр)
|
Барл
|
Жұма
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
|
Жұма бойынша ең жоғары балл
|
12
|
12
|
12
|
12
|
12
|
12
|
14
|
14
|
100
|
Сабаққа қатысу мен дәріске дайындық
|
СӨЖ түрі
|
ҮТ 8
|
ҮТ 9
|
ҮТ 10
|
ҮТ 11
|
ҮТ 12
|
ҮТ 13
|
ҮТ 14
|
ҮТ15
|
16
|
Бақылау түрі
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
Макс. балл
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
Тәжірибелік сабақтарға қатысу мен дайындық
|
СӨЖ түрі
|
ПС 8
|
ПС 9
|
ПС 10
|
ПС 11
|
ПС 12
|
ПС 13
|
ПС 14
|
ПС15
|
42
|
Бақылау түрі
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
СҚ
|
Макс. балл
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
6
|
6
|
СОӨЖ сабақтарға қатысу мен дайындық
|
СӨЖ түрі
|
К8
|
К 9
|
К 10
|
К 11
|
К 12
|
К 13
|
К 14
|
К 15
|
42
|
Бақылау түрі
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Макс. балл
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
6
|
6
|
Курс тақырып тары бойынша ағымдағы бақылау
|
Тақ/п №
|
|
|
|
|
|
|
|
8-15
|
100
|
Бақылау түрі
|
|
|
|
|
|
|
|
МБ2
|
Макс. балл
|
|
|
|
|
|
|
|
100
|
Шартты белгілер. ҮТ№1 – №1 үй жұмысы, СҚ – оқу үрдісіне қатысу, ПС№1 –№1 зертханалық сабаққа дайындық, К№1 – конспект №1, Қ – конспектті қорғау, МБ1 – №1 межелік бақылау.
Кафедра отырысында ұсынылған «___» ______ 2010ж. Хаттама № ___.
Кафедра меңгерушісі __________________ Исимбеков Ж.М. «___» ______ 2010ж.
Достарыңызбен бөлісу: |