29
Соңғы зерттеулер оқу қай жерде өтетініне қарамастан, жалпы белгілері болатынын
дәлелдеді, атап айтқанда:
• адамдар
ассоциациялар арқылы, мнемоника, жаттығулар, имитация, нұсқаулық
беруді пайдалана отырып, білім алады, бұл түсінік пен дағдылардың кезең-кезеңмен
қалыптасуына ықпал етеді.
Ассоциациялық оқыту нақты мәліметті жаңғырту немесе
есте сақтауға жол ашады.
• адамдар
белсенді зерттеулер – зерделеу, эксперимент, басқалардың жетекшілігімен
зерттеу, тапсырмаларды орындау, ойлау арқылы түсінік пен дағдыларды құра отырып
білім алады.
Сындарлы оқыту дағдылардың ықпалдасуына және тереңірек түсінуге
ықпал етеді.
• адамдар
диалог әдісін қолдана отырып, мәселен, талқылау, дебат, ынтымақтастық,
білімді бірлесіп құру арқылы түсінік пен дағдыларды қалыптастыру арқылы білім
алады. Ә
леуметтік-сындарлы оқыту да дағдылардың ықпалдасуына және тереңірек
түсінуге мүмкіндік береді.
Барлық әдістер мыналарға назар аударады:
• оқушының
белсенділігі;
• қызмет бағыттарын күтілетін нәтижелерге сай жүзеге асыру;
• кері
байланыстың маңыздылығы;
• шоғырлану (тәжірибе) және ықпалдасу мүмкіндігі.
Сонда мектеп мұғалімі үшін бұлардың маңызы не? Оқу теориясы мұғалімдер үшін тікелей
нұсқау бермегенімен, оқу мүмкіндіктерін ұлғайту үшін оқу ортасын қалай құру туралы нақты
қорытындыларды тұжырымдауға мүмкіндік ашады.
ПАйДАЛАНЫЛҒАН әДЕБИЕТ
Alexander, R.J., (2008).
Towards Dialogic Teaching: rethinking classroom talk. [Диалогтік оқыту
жолында: сыныпта талқылауға арналған жаңа тәсіл]. (4th edition), Dialogos.
Bakhtin, M. M., [1930] (1981).
The Dialogic Imagination: Four Essays. [Диалогтік қиял: төрт
эссе]. Ed. Michael Holquist. Trans. Caryl Emerson and Michael Holquist.
Bandura, Albert., (2001).
«Social cognitive theory: An agentic perspective». [«Әлеуметтік-
когнитивтік теория: келісті болашақ»]. Annual Review of Psychology 52 (1): 1–26, doi:10.1146/
annurev.psych.52.1.1.
Bandura, Albert., (1997).
Self-efficacy: The exercise of control. [Өзіндік тиімділік: бақылау
жүргізу]. New York: Freeman.
Foer, J., (2011).
Moonwalking with Einstein: the art and science of remembering everything.
[Эйнштейнмен айда серуендеу: бәрін есте сақтау өнері мен ғылымы]. New York: Penguin
Press.
Gardner, H., (2006).
Multiple intelligences: New horizons. [Зияткерлік қырлары: жаңа көкжиектер].
New York, NY: Basic Books.
Gardner, H., (2011 edition).
Frames of Mind: The theory of multiple intelligences. [Ойлау шектері:
көптік ақыл теориясы]. New York: Basic Books.
Goswami U., (2006).
«Neuroscience and education: from research to practice?». [Нейроғылым
және білім: зерттеуден тәжірибеге дейін]. Nat Rev Neurosci 7(5):406-11
Harris, J. R., (1998).
The nurture assumption: Why children turn out the way they do. [Тәрбие туралы
ойлар: балалар неліктен бұндай болады]. Free Press.
Mercer, N. & Fisher, E., (1993).
How do teachers help children to learn? An analysis of teachers’
interventions in computer-based activities. Learning and Instruction. [Мұғалімдер балаларға
оқуға қалай көмектеседі? Мұғалімдердің компьютерлік қызметке қатысуын талдау. Оқу
және тәрбие]. 2, 339–355.