58
1-ТАРАУ
әлеуметтану және сіз
«Әлеуметтану» мамандығы
түрлі салаларда жұмыс істеуге
қажетті әдістерді үйретеді.
Мәселен, егер сіз денсаулық
сақтау саласына қызығушылық
таныгсаңыз әлеуметтану
науқасгардың ауруханаға немесе
емханаға ала келетін түрлі
мәдени құндылықтарын түсінуге
көмектеседі.
Сондай-ақ ол сізге дәрігерлердің
медбикелерге, ал медбикелердің
санитарларға қалай және неліктен
билік жүргізетінін, осы билік
динамикасының пациенттердің
денсаулығы мен жазылуына қалай
эсер етуі мүмкін екенін түсінуге
көмектеседі.
ректерді проблеманы толық зерттеу үшін пайдаланамыз немесе осы
деректерді өзіміз жинаған деректермен байланыстырамыз. Мәселен,
біздің сауалнамаға қатысқан студенттер «ішімдік іштік» деп өздері
жауап берсе, зорлау әрекеттерінің қаншалықты көп болғанын өзіміз
зерттейміз.
Қолданыстағы статистиканы пайдаланудың артықшылықтары
мен кемшіліктері контент талдау әдісіне үқсас. Бүрыннан бар дерек-
терді пайдаланғандықтан шығын аз кететін деректерді, сондай-ақ
өткеннің, бүгінгі күннің деректерін зерттей аламыз. Кемшілігі - біз-
дің зерттеу сұрақтарымызға сай деректерді жинай алмаймыз, тек
қолда бар деректерге сүйенуге тура келеді.
Әлеуметтанушылар: олар
немен айналысады?
Әлеуметтанушы дипломын алғаныңыз - беделді де табысты маман
болып шыққаныңыз. Дегенмен мұнан кейінгі өмір жолыңыз магист
ратура мен докторантурада оқуды жалғастыруыңызға байланысты
болмақ.
Бакалавр әлеуметтанушылар
Гуманитарлық саладагы басқа ғылымдар сияқты әлеуметтану да
көптеген салада жүмыс істейтіндерге бастапқы білім береді. Соны-
мен қатар әлеуметтану студенттерді сыни тұрғыдан ойлауға, дерек-
терді талдауға, әлеуметтік проблемаларды және адами қарым-қаты-
настарды түсінуге баулиды. Сондықтан «Әлеуметтану» мамандығы
бойынша бакалавр дәрежесін алып шыққан маман журналистика,
бизнес, педагогика, денсаулық сақтау және басқа көптеген салалар
да жақсы қызмет ету үшін кәдеге жарайтын дағды мен білім алып
шығады. Мұнымен қоса, бакалавриатта әлеуметтанудан алған білім
әрі қарай көптеген сала бойынша магистратура мен докторантураға
түсуге тамаша мүмкіндік береді. Мысалы, Мишель Обама заңгерлік
мамандығына келерден бүрын әлеуметтанудан бакалавр дәрежесін
алған.
Дегенмен егер әлеуметтанушы болып жүмыс істегіңіз келсе осы
мамандық бойынша академиялық дәреже алуыңызға тура келеді.
Кейбір жұмыстар үшін магистр дәрежесі жеткілікті болуы мүмкін;
енді бір жұмыстар PhD дәрежесін талап етеді.
Колледж және университеттегі
әлеуметтанушылар
Америкадағы магистр не доктор дәрежесі бар әлеуметтанушылар-
дың төрттен үші колледждерде және университеттерде профессор не
оқытушы болып жүмыс істейді. Кей оқу орындарында әлеуметтану-
шылар тек сабақ беріп, мектептің әкімшілік жүмысына көмектеседі.
Өзгелерінде олар сабақ берумен қатар зерттеумен де айналысады.
Әлеуметтану саласының кей профессорлары өз зерттеулерін
адамның әлеуметтік мінез-құлқының негізгі ұстанымдарын түсіну-
ге пайдаланады. Енді бірі зорлық-зомбылық, ауру және жұмыссыз-
дық секілді әлеуметтік проблемаларды шешуге ден қояды. Мысалы,