Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega

304
10-ТАРАУ
ә л е у м е тт а н у  ж ә н е  с із
Сізде де басқа жасөспірімдер 
секілді медициналық сақтандыру 
болмауы мүмкін немесе болған 
күнде де оқуды бітірген соң 
қандай да бір жағдайларға 
байланысты сақтандыруыңыздан 
айырылып қалуыңыз мүмкін. 
Қазіргі уақытта денсаулығыңыз 
жақсы болғанмен, оқыс жағдайға 
ұшырасаңыз сақтандыру қажет 
болады. Мысалы, жол-көлік 
апатына ұшырап, өлім аузында 
жатсаңыз, заңды түрде емханаға 
қабылданасыз. Алайда әрі қарай 
денсаулығыңызды жақсарту үшін 
емделу кезінде сізге мүгедектер 
арбасы берілмейді, физиотерапия 
немесе ота жасалмайды. 
Осылайша, жол апатынан кейін сіз 
медициналық сақтандыруыңыз 
болса, толықтай жазылып, 
денсаулығыңызды жақсартып 
шыға аласыз, сақтандыру 
жасалмаса мүгедек болып 
қалуыңыз мүмкін.
Сонымен қатар шағын бизнесте жұмыс істесе немесе денсаулығы 
нашар  болса  да  (медициналық  сақтандырушылар  оларға  көп  қара- 
жат қажет болады деп қауіптенгендіктен)  сақтандыру ала  алмайды. 
10.1-кестеде бұл нақты сипатталған.
Сақтандырылмаған  адамдар  мемлекеттік  емханаларда  жедел 
жағдайда ем қабылдай алады. Басқа жағдайда дәрігерге көрініп, ке- 
ңес  алу  үшін  ұзақ  кезек  күтуі  қажет,  кезегі жеткен  күннің  өзінде 
сапасыз  қызмет көрсетіледі.  Нәтижесінде  сақтандырылмаған  аме- 
рикалықгардың  басқа  ем  алып  жатқан  азаматтар  сияқты  дәрігер- 
ге  жиі  баруға  мүмкіндігі  болмайды;  емханада  емделуді  талап  ете 
алмайды,  емханада  ем  алғанына  қарамастан,  қайтыс  болу  қаупі 
жоғары  (Medicaid және  сақтандырылмағандар  бойынша:  Kaiser ко­
миссия, 2011).
Медициналық сақтандыруды кеңейту 
үшін күрес
Көп  жылдар  бойы  белсенділер,  саясаткерлер,  дәрігерлер  және  бас- 
қалар АҚШ-та  сақтандыруды кеңейту үшін күресті.  Күрестің нәти- 
жесінде  1965 жылы  Medicaid және Medicare енгізілді. Ал соңғы кез- 
дері кейбір (Massachusetts, Vermont & Hawaii) штаттың азаматтарын 
түгел  қамтитын  бағдарламалар  қабылдай  бастады.  10.2-картада 
медициналық  сақтандыруы  жоқ  азаматтардың  пайызы  көрсетіл- 
ген.  Мысалы,  Массачусетс штатында  5  пайыз,  ал Техаста  26  пайыз. 
Гавай, Массачусетс және Миннесота сияқты сақтандырумен толық- 
тай  қамтылған  штаттардың тұрғындары  бұрынғы  кезден  ауызбір- 
лігімен және  жұмысқа деген жауапкершілігімен  ерекшеленеді. Ал 
тұрғындары кедей, аз ұлттардан, иммигранттардан құралған және
10.1-СЫЗБА  Сақтандырьілмаған 
америкалықтардыңулесі
65 жасқа толмаған америкалықтардың 
20 пайызға жуығы медициналық 
жағынан сақтандырылмаған. Егер 
азаматтар ересек жаста, кедей немесе 
кедейлік шегінде болса, азшылық үлт 
өкілі болса немесе үй қожалығында 
жұмысшысы болмаса сақтандыруға ие 
бола алмайды
Шве 19 
19-34 
35-64
Кедей 
Кедейге жәқын 
Орта тап
ДЕРЕККӨЗ: (Medicaid және 
сақтандырылмағандар бойынша: Kaiser 
комиссия, 2011).
Бай
Толық2адам
Толықжумыс істейтін 1 адам
Жартылай жумыс 
Жумыс істейтіндер жоқ
Испантекті емес ақнәсілді америкалық 
Афроамерикалық 
Испантекті америкалық 
Азиялықамерикалық 
Байырғы америкалық
Жасы
■
1 5
%
Отбасындағы қызметкерлер саны
■
1 8
%
19%
Нәсілі/улты
.
■  32% 
130%
-------
1
-------
1
-------
1
-------
1
-------
1
-------
1
-------
1
0 
5 
10 
15 
20 
25 
30 
35

ДЕНСАУЛЫҚ  ЖӘНЕ  ДЕНСАУЛЫҚ  САҚТАУ
305
10.2-КАРТА. Мемлекеттік медициналықсақтандыруы жоқазаматтардыңпайьіздықкөрсеткіші
Медициналық сақтандыруы жоқ америкалықтардың пайыздық көрсеткіші штатқа байланысты өзгеріп 
отырады. Мысалы, Массачусетс штатында 5 пайыз болса, Техас штатында 26 пайыз.
ДЕРЕККӨЗ: Кайзердіңотбасылыққоры (2012)
NORTH DAKOTA
* Х Я Н  DAKOTA
N
EBRA
SK
A
TXXORAOO
ARKANSAS
■ 
-  Г   :
ItNNKSK
\
 
SOOW
1
 
a i a m m a
 V
ROW»
Медициналық 
сақтандыруы жоқ 
адамдардыңүлесі
ЯЖоғары:>15% 
СЗОрта: 12-17% 
СИТөмен: <12%
әр  азамат  өзі үшін  ғана  жауапты  деп  санайтын  штаттарда  сақтан- 
дырумен қамтылу көрсеткіші төмен.
Сақтандырумен  қамгуды  арттыру  мақсатымен,  Массачусетс 
штатының медициналық сақтандыру бағдарламасының негізінде, 
2010  жылы  Конгресс  емделушілерді  қорғау және  қолжетімді  меди- 
циналық көмек туралы заң қабылдады ( «Қолжетімді көмек туралы 
зац» немесе ҚЖК/АСА деп аталады).
Басқа мәселелермен қатар АСА келесі бірнеше жыл ішінде:
1.  жұмыс  берушілерден  болсын,  коммерциялық  емес  жаңа  немесе 
мемлекеттік  «денсаулық  биржаларынан»  болсын,  америкалық- 
тардыц бәрінің медициналық сақтандырылуын талап ету;
2.  жумыс  берушілерден  өз  қызметкерлеріне  медициналық  сақтан- 
дыруды субсидиялауды талап ету;
3.  65  жастан төмен барлық кедейлерді және жақын маңдағы  кедей- 
лерді қамтуға арналган Medicaid бағдарламасын кеңейту;
4.  сақтандырушылардан  денсаулығы  нашар  азаматтарға  сақтанды- 
ру беруді және 26 жасқа дейінгі жастарға ата-аналарының сақтан- 
дыру  полистеріне  тіркелуге  мүмкіндік  беруін  талап  ету  сияқты 
мақсаттарды жүзеге асырады.
АСА  мақсаттарына  жан-жақтан  қарсылық  жасалды.  Көптеген 
америкалық  азамат  медициналық  сақтандыру  бөлек  мәселе  ретін-
20-251