128
Оқушылардың күн тәртібі
1. 1 тәулікте неше сағат бар? Сіз тәулікте неше сағат ұйықтайсыз?
Тамақтануыңызға қанша уақыт кетеді? Бір тәулікте неше сағат мектепте
боласыз? Қанша уақыт таза ауада серуендейсіз?
2. Өзіңіздің оқуға деген қызығуыңызды қанша сағатта қандыра аласыз?
Күніне неше сағат оқисыз?
3. Сіз күндік жұмыс тәртібіңізді түзіп алғансыз ба? Күндік жоспарға
мойынсұнасыз ба? Күндік жоспарыңыздың тәртібін жазып шығыңыз.
4. Ғалымдар оқушылардың төмендегі жұмыс күнінің тәртібін белгілеген,
сіз соған мойынсұнуға үйреніңіз.
21-§. Теріс емес бүтін сандар үстінде арифметикалық амалдарды
үйрету методикасы және есептеу дағдыларын қалыптастыру
Бұл тақырыптың үстінде жұмыс істеуде оқытушының алдында тұрған
негізгі мақсаттар төмендегілерді тұрады:
1) оқушыларды қосу және азайту, көбейту және бөлу амалдарының
мазмұнымен таныстыру;
2) оқушылардың есептеу тәсілдерінен саналы түрде пайдалануын
қамтамасыз ету;
а) санды бөліктері бойынша (біреулеп немесе топтастырып) қосу және
азайту тәсілі;
ә) қосындының орын ауыстыру қасиетін пайдаланып қосу тәсілі;
б) сандарды азайтуда қосудың тиісті жағдайын білуден немесе
қосындымен қосылғыштардың бірі бойынша екінші қосылғышты табу
дағдысын
пайдаланатын
жағдайда
қосындымен
қослығыштардың
арасындағы байланыстарды білуге
негізделген азайту тәсілі;
3) қосу және азайту, көбейту және бөлу дағды біліктіліктерін
қалыптастыру (жаттап алуға жеткізу) 10 ішінде қосу және азайтуды үйрену
жұмысын өзара байланысты бірнеше басқышқа бөлу мүмкін. Оқушыларды
ауызша және жазбаша есептеу дағдыларын қалыптастыру математика
сабағының негізгі бағыттарының бірі болып табылады. Арифметикалық
амалдарды үйренуден алдын балалардың санасын оның мағынасын,
мазмұнын жеткізу тиіс. Бұл тапсырма түрлі практикалық жаттығуларды
орындау негізінде өткізіледі. Мысалы “ондық” қосу және азайту
амалдарының мағынасы 2 жиынның элементерін біріктіру және жиыннан
оның бөліктерін ажырату тәрізді амалдардың көмегімен жүргізіледі.
Көбейтуді оның компоненттері мен нәтижесінің арасындағы байланыстарды
үйрену бөлу амалын үйрену үшін негіз болып қызмет етеді.
Демек, оқытудың 1-басқышында абстракт болған зат кезектегі басқышта
тағы да абстракт болған білімдерді қалыптастыру үшін негіз болып қызмет
атқарады. Түрлі есептеу тәсілдерінің меңгерілуі үшін бағдарламада
арифметикалық амалдардың кейде басты қасиеттері және олардан келіп
шығатын нәтижелермен таныстыруды айтады. Мысалы, 1-сыныпта 10 ішінде