Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

бойында бізтүмсык коңызының арнайы биологиясы зергтелген. 
Қоңыздың 
денесімің 
ұзындығы 2,5 мм, қара 
түсті. Үстіңгі 
канаттары 
ұзынша 
(ұзындыктары 
енінен 
1,5 есе ұзын) 
орі 
дөцестеу келген, иыктары шығыңқы, жота бөлімінде ұзын жолак 
тәрізді сайшалары бар, оиыц екі жагы жұмыр, орі 
дөцестеу 
кабыршактармен көмкерілген. Жоталарыныц алдыңғы бөлімдері 
көлденең орі жұкалау келген қабыршактардан тұрады. Басы шар 
тэрізді, кара коздсрі бас бөлімініц астыңғы жағьша жақындау 
орналаскан. Табаидары жалпактау, саусакшалары тырнакшалармен 
аякталады.
Ертіс өзенінің бойында қоңыздар мамыр айының орта жоне аяқ 
кезінде шыға бастайды. Олар ісік куысгарында 2 кейде 5-ке дейін 
орналасады. 
Олардың эрбіреуі 
жеке 
қуыстарга орналасқан. 
Осылайша ернәсілдер, гүл мүшелерімен коректене отырып, оны 
закымдап, өсіп дами береді. Әркайсысы ісіктердің жеке куысыида 
дамығандыктан, олардың 
даму ұзақтығы да эртүрлі 
болады. 
Дернэсілдер жүмырт, иілген ак түсті, басы кішкентай коцыр түсті 
болып 
келеді. Ересек дернәсілдерінің үзындығы 2,5 мм, еиі 
1,2мм.
Тарихидия қоңыр көбелегі.
Көбелектің таралғап жері орі отаны 
Солтүстік Америка 1967-1968 жылдары тарахидия көбелегі, арнайы 
мақсатпен 
амброзия арамшөбіне карсы қолдану үшіп кецестер 
одағына экелінді. 
Солтүсгік 
Америкадан 
әкелінген 
көбелек 
үрпактары біздің 
елімізде зертханалык жагдайда оп бір үрпак 
береді. Көбелектер көктемде ауа температурасы шамамен І5°С 
болғаида үша бастайды. Олар жүмыргкаларып амброзия өсімдігіиің 
жапырағына жоне гүліне 
алады. Ал, зертханалык жатдайда 
көбелекгер жүмырткаларыи тордаты дәкеге салады. Көбелектердіц 
жүмыртқа салу қабілеті өте жотары. Орта есеипен бір аналык 
көбелектің жүмырткасы 300, кейде 500-ге дейін жетеді. Көбелектер 
жүмыріка салған соц 15-30 күндей тана өмір сүреді. Көбелектіц 
алғашқы жұлдызкұрттары алташ жапырақтың асты мен үстінде 
отырып жей береді. Ал одан ересек IV-V сатысында жапырақты 
түгелдей жен, жапырақтың негізті сататы ғана калып отырады. 
Mine, осы кезде жұлдызкұрттыц өсімдікті катты зақымдайтыны 
байқалады. Сонымеи катар, тек жапырактармен коректеніи каиа 
коймай, өсімдіктің генеративті өсуі нашарлан курап, түқым 
бермейді. Жүлдызкүрпьщ даму-жетілу ұзақтығы 13-18 
немесе
215

кейде 25 күиге дейін созылады. Олар куыршакгык кезеңге 
айналарда жерге жылжып түсіп, тонырактың астыңғы кабатынан 
өздеріне ойыстау шұцкыр жасап орналасады. Бір жұлдызкұртты 8 
жұп жапырақ жайған өсімдікті, 10 жұлдызкүрт гүлдеп тұрған 
амброзия өсімдігіп түгелдей күртып жібереді.

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: