Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын



жүктеу 16,49 Mb.
Pdf просмотр
бет87/190
Дата01.10.2023
өлшемі16,49 Mb.
#43615
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   190
2b0936db-98be-4c50-b1dc-5b5d01e6f4e9

2. 
Hyponomeuta 
туысына 
жататын 
көбелектердіц
энтомофагтары
. Ол туысына жататын көбелектердің ішінде кең 
таралган көп зиян келтіретіндері 
алмсі күйесі
(Hyponomeuta 
malinellus Zell) мен 
жеміс күйесі
(Н. Padeltus L.) Жеміс 
ағаштарының осы зиянкестері есебінде бөжектердің 15 шақты 
түрлері паразиттік тіршілік етеді. Солардың ішінде кең түрде 
таралған 
агентские
дел аталатын паразит 2-сурет.
Ол өзінің даму кезеңінде 
Hyponomeuta
туысына жататын 
көбелектерді 
залалдауга 
жақсы 
бейімделген. 
Агениаспис 
жүмыртқасын көбелектердің жүмыртқаларының ішіне салады. 
Паразиттің жүмыртқалары полиэмбрионды жолмен дамиды, ягни 
бір жүмыртқадан көптеген үрықтар дамып жетіледі. Сондықтан 
залалданған жүлдызқүрттардың ішіндегі паразиттердің саны 80-нен 
225-ке дейін жетеді.
179


Сурет-2. Агениаспис 
-Ageniaspisfuscicollis
Dalm.
Агениаспистің жұмыртқа стадиясы өте ұзаққа-320 күнге дейін 
созылады. Дернәсілдер көктемде шыгады да үш рет түлеп, 
көбелектердің жүлдызқүрттары бесінші (соңгы) жаска өткенде ғана 
дамуын аяқтайды. ГІаразиттің дернәсілдері жүлдызқүрттың тек 
сыртқы терісін ғана қалдырып, ішкі мүшелерінің бәрін жеп қояды. 
Олар иесінің ішінде ерекше піллә жасап, сонда қуыршаққа 
айналады. 
Осыган 
байланысты 
(мумифицияланған) 
жүлдызқүрттардың денесі кішкентай төмпешіктер қаптаган кедір 
бұдыр болады. Агениаспистің дернәсілдері мен жүмыртқаларының 
дамуы екі айға, ягни шілденің басы немесе ортасына дейін 
созылады. Ал агениаспистің ересектерінің ұшып шыгуы әдетте 
көбелектердің жүмыртқалауының бас кезіне тура келеді. Бірақ 
агениаспистің өмірі мен жүмыртқалау кезеңінің үзақтыгы 8-15 
күнге тең, ал көбелектердің жүмыртқалауы бір айга созылады. 
Сондықтан агениаспистер өлгеннен кейінгі салынган жұмыртқалар 
заладанбай сау қалады.
Бақтардың арасына агениаспис үнататын 
царацумъщ, аскок,
қыша
сияқты мол шырынды гүлді өсімдіктерді егіп, өсіру 
паразиттің өмірінің үзаруына және оның көбелектердің сан 
мөлшерін тежеудегі нэтижелілігін көтеру мүмкіндігін тугызады.
Агениасписті басқа ол кездеспейтін аймақтарга қоныстандыру 
шаралары жақсы нәтиже береді. Ресейдің әртүрлі аймақтарынан 
Қыргызстанның 
жабайы 
ағаштары 
өсетін 
ормандарына 
қоныстандыру дүрыс нәтиже берген. Төрт жылдан кейін ол жалпы 
көлемі бес мың гектар жердегі күйе көбелектерінің жаппай өсіп- 
өнуін тежейді.
180


Күйе көбелектерінің
агениасписпен залалдау дәрежесін білу 
үшін 
ең 
алдымен 
10 
ағашты 
белгілеп, 
солардағы 
күйе 
көбелектерінің фенологиялық даму мерзімдерін анықтайды. Әрбір 
мөлтектен екі рет жүлдызқүрттардың даму кезеңінің басында және 
олардың жаппай қуыршақтану кезінде-20 үядан жинагі алып
оларды 
арнаулы 
садоктарда үстайды. 
Олардан 
паразиттерді 
шыгарады және залалданган жүлдызқүрттар мен қуыршақгардың 
санын анықтайды. Садоктардағы жүлдызқүрттарга қорек ретінде 
алма агашының жапырақтары беріледі. Оларды күн сайын 
жаңартып түру керек.
3. 
Жеміс агаштары бітелерінің энтомофагтары
. Жеміс 
агаштарында кездесетін өсімдік бітелерінің ішіндегі ең зияндылары 
қан бітесі, алма жасыл бітесі, алмұрт бітесі, алхоры және 
гелхириза
бітелері.
Қаи бітесінің ең негізгі мамандалган паразиті -

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   190




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау