Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

шыбын дернәсілінің даму кезінде ұшып шыгады. Триблиографтың 
өсімталдығы-100-160 
жұмыртқа. 
Аналықтары 
өздерінің 
жұмыртқаларын шыбындардың екінші және үшінші жастағы 
дернәсілінің 
денесіне 
салады. 
Паразит 
дернәсілінің 
дамуы 
шыбындардың пілләларында қуыршақтанады. Ішінде паразит бар 
піллэларындың түстері сауларына қарағанда біркелкі болмайды. 
Сыргынан қарағанда пілләларындың паразит дернәсілі орналасқан 
жері, басқа жерлеріне Караганда акшыл түсті. Ішінде паразиті жоқ 
пілләларындыц түсі біркелкі болады.
Қырықкабат паразиттерін зерттеуді олардың кыстап шыққан 
піллэларына талдау жүргізуден бастау керек. Ол үшін күзде не ерте 
көктемде топырақ үлгілерін (0,25 м" үлгі алынады.). Талдау кезінде 
топырақ және ондагы өсімдік қалдықтары үқыпты түрде тексерілуі 
керек.
Қырықкабат шыбындары өздерінің негізгі жетілу мерзімдерін, 
иелерінің 
жалган 
пілләларында 
аяктайды. 
Қырыккабаттың 
вегетациясы кезінде энтомофагтардың пәрменділігін зиянкестердің 
жагіпай куыршактану кезінде аныктайды. Тексерілген мөлтектен 
100 өсімдік қаралады (шахмат тэртібі бойынша 20 жерден 5 
өсімдіктен) және қырыққабат шыбыны мекендеген өсімдіктердің 
саны есептелінеді. Пупарийлерді жинау және зиянкестердің сан 
мөлшерін аныктау жүмыстарын жүргізу үшін, мөлтектің әр жерінен 
зақымдаган 3 өсімдік түбірімен жүлынып алынады да, олардың 
маңайындағы топырақ жіті тексеріледі. Одан соң, өсімдіктердің 
сабактары 
мен 
тамырлары 
тексеріліп, 
ондағы 
табылган
дернәсілдермен пілләлер есепке алынады. Зертханада гіаразнттерді 
иелерінен шыгару үшін және жалган пілләлардың паразиттермен 
залалданган дәрежесін аныктау үшін, табылган пупарийлерді шыны 
қүтыларга, пробикаларга салып қояды. Ал шыбын дернәсілдердің 
паразиттермен 
залалдану дәрежесін 
тексеріп 
анықтау үшін, 
олардың ішін жарып карайды.
Паразиттердің 
түр 
қүрамы 
мен 
олардың 
биологиялык 
ерекшеліктерін 
зерттегенде, 
зиянды 
шыбындардың 
даму
мерзімдерін анықтау кажет. Ол үшін шыбындардын фенологиясына 
бақылау жүргізу керек, осыган байланысты зерттеу мөлтегінде 50 
өсімдікті үлгі ретінде алып, оларды 5-7 күн ішінде бір рет тексеріп 
түрады. Ең алдымен шыбындардың жүмыртқалауы үшін көбірек 
ұнататын жерлерін, ягни өсімдіктің тамыр мойны айналасында
147

топырақтын үстіңгі бетін және сызаттарын ұқыптап тексереді. 
Табылған жұмыртқаларды пробиркага салып, зертханага жеткізіп. 
одан соң паразиттермен залалдану дәрежесін анықтау үшін 
тексереді. Ол үшін дернэсілдердің іштерін жарып немесе оларды 
зертханада паразиттер үшып шыққанша үстайды. Дернәсілдерді 
тексергенде, оларды 
зат әйнегінің бетіндегі 
судың 
немесе 
физиологиялық ертіндінің тамшысына салып, препарат инесінің 
көмегімен ішкі мүшесін жарып қарайды. Ал зертхана жагдайында 
бейімдегенде дерәсілдерге қорек ретінде қырыкқабат өзегінің 
түйірлері беріледі.

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: