Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

көрсетілген мөлшердіц жартысын жібереді. Бірак ол мөлшер ауа 
райы жағдайларына, жұмыс жүргізіліп жаткан аймакка, зиянкестің 
can 
мөлшеріпе 
жоие 
оныц 
кандай 
түрге 
жататындыгыпа 
байлапысты түзету енгізіи түру керек.
Күздік жопе баска кемірііш коцыр көбелектердіц жылына 2 
ұрпак 
беріи, 
өсін-өнетін 
аймактарда 
(Мысалы, 
Алматы, 
Талдықорған, Жамбыл облыстарында) орбір үрпакка қарсы капт 
қызылшасы мен парта қалдырылған егістіктерге 
1 гектарға 
(зиянкестің can мөлшеріне байланысты) 20-30 мын трихограмма 
шытарута болады.
Дэнді дақылдар зиянкестерінің энтомофагтары.
Табиғатта 
кездесетіп теленоминдер зиянды бакашыктың жаппай өсіп-өпуін 
тежей алмайтындай болса, онда «маусымдық шотырландыру» 
тәсілін қолдануға тура келеді. Қазіріі кезде теленомипдерді жаппай 
өсіріп көбейгу жүмысыпда өсімдік коректі қандалалардың 4 түрі 
пайдаланылады: 
зияиды бақаиіық қандала, италияндың графосома,
жеті иүктелі графосома және жидек қандаласы.
Соңғы 3 түрдің 
зиянды бакашық кандаладан айырмашылы, олар 
поливопътинді
, 
жылыпа 2-3 ұрпак беріп өнеді. Сондыктап теленоминдерді 
зертханада көбіпесе осы кандалалардыи жұмыргкаларында өсіріп 
көбейтеді
Телепомипдерді зертханада өсіріп көбейту үшін еп біріпші 
шарт 
жогарыда көрсетілген поливольтипді кандалаларды өте көп 
мөлшерде жаппай тэрбиелеп өсіріп, жұмыргкаларып алу. Осы 
айтылғандарға байланысты поливольтинді кандалаларды зертхана 
жатдайында өсіріп көбейтудін тэсілдеріне кыскаша токталып 
өтеміз.
Графосома
туысына жататын кандалалар жабайы өсетін 
шатырша гүлді өсімдіктермен корекгенеді. Сопымен катар олар аз 
мөлшерде болса да, аскөк, сэбіз, гұкымдык пияз сияқты шатырша 
гүлді дақылдарды да закымдайды. Қандалалардын бүл гүрлері 
оңтүстік аудандарда 2, ал солтүстік аудандарда 1 үрпак беріп өпеді. 
Сондыктап зертхапаларда өсіру үшін оларды оцтүстік аудапдардан 
жинау керек. Әсіресе екінші ұрпақтыц даракгары күндырак. 
Диапаузадан өткізу үшін екінші үрпактын табиғатта жиналтан 
ересек дарактары төменгі температура жатдайында (-4-6°С) 
орналастыру керек. 30-45 күн өткен соц жүмырткалату үшін оларды 
жотарты температура жатдайында (28-30°С) кандалалар 10-15
279

күішеіі соң жүмыртқалаута кіріседі. Егер бірінші ұрпақтың 
қандалаларын пайдаланған болса, онда оларды дереу көбейтуге 
орналастырады. 
Зертханалық 
жағдайда 
өнімді 
алу 
үшін 
пайдаланылатын бастапкы материялға мьша төмеидегі шарттар 
койылады:
Қандалаларды жылына 2 үрпак берегіп аудандардан жинау. Бүл 
жағдайда екіішіі үрпақтыц қандалаларымен жұмыс істегенде жаксы 
нэтижеге жетуге болады. Сондықтан кандалаларды тамыздың аягы 
немесе кыркүйектің басыпда жинау керек. Телеиоминдерді өсіріп 
көбейгу үшін қандалалардың жагиіай жұмырткалауының бас кезінде 
салынған жүмырткаларды алған жөи. Алғашкы кезде зертхана 
жағдайында 100 мыңдай жүмыртка алу үшін кандалалардың бір 
мыидай дарактарын жинау керек. Ересек кандалалар мен олардыц 
дернәсілін торбиелеу үшін мына төмендеі і жағдайлар жасалады. 
Олардыц барлық даму барысыида температура 28-30°С, ауаныц 
дымкылдығы 70%, ал жарық күннің ұзактығы 17-18 сағат болу 
керек. Жарык режимі қаидалалар мен дерпосілдердіц барлык даму 
кезеңінін барысында бүлжымай сақталуы тиіс. Әсіресе оныц дүрыс 
орындалуым жоғарғы жастағы дернәсілдердің даму кезеціпде және 
ересек капдалалар шыккаішап кейін өте кадагалап түру керек. 
Жарык режимінің бұзылуы диапаузаға кететін қандалалардыц пайда 
болуыиа экеліп соктырады, күннің ұзактығы 15 сағаттан төмен 
болса, оида кандалалардыц бәрі диапаузаға кетеді.
Дернэсілдердің корегі ретінде аскөктің түкымы пайдаланылады. 
Жүмыс істеуге ыцғайлы болу үшіи жэне коректенетін бөжектердің 
орын ауыстыруын жаксарту үшін түкымдарды крахмалдан жасалған 
желіммен 
картон 
тілімдеріне 
желімдейді. 
Ылгал 
ретінде 
кайиатылғап су немесе кызылшаньщ жапырақтары беріледі. Суды 
пробиркаға күйып мактамен тығындайды. Қандалалардыц козғалып 
жүруіп жецілдету үшіп гофрийі бар кагаз, ал жұмыртқалауы үшім 
дәкепіц немесе сорғыш қағаздың тілімдері пайдаланылады.

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: