Қазақта Абай-дара, Абай-дана. Сабақтың мақсаты: а білімділік

жүктеу 2,85 Mb.

Дата	23.11.2018
өлшемі	2,85 Mb.
	#24378
түрі	Сабақ

Қазақта Абай-дара, Абай-дана.

Сабақтың мақсаты:
А) Білімділік: Оқушыларды халқымыздың біртуар перзенті Абай өмірімен таныстыру,білім мен ғылымға баулып,жаман мен жақсының не екенін түсіндіре отырып, ажырата білуге үйрету. Олардың ой-өрісін, дүниетанымын кеңейту, шығармашылықпен жұмыс істеулеріне ықпал ету.
ә) Дамытушылық: Оқушылардың Абай шығармаларымен жұмыс істеу арқылы өлеңге, әнге, өнерге деген әуестігін дамыту.
б) Тәрбиелік: Оқушыларды тұлғаның өнегелі де өсиетті,сөз маржандары арқылы Отан сүйгіштікке, имандылыққа, білімді, өнерлі болуға, тілімізді, дінімізді қадірлей білуге тәрбиелеу

Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: Ұлы Сүйінбайдың «Жақсы мен жаман адамның қасиеттері» өлеңінің мазмұнын айту, мағынасын түсіндіру. Өздік жұмыс: Абай атамыз жайлы өлең, жырларды іздеп жаттап келу. ІІІ. Үй тапсырмасын қорыту. Сұрақ-жауап алу. -Өлеңде не туралы айтылған? -Өзбек әдебиетінде осындай тақырыпта жазылған өлеңдер бар ма?

Жаңа сабаққа кіріспе.
Абай Құнанбайұлы
(1845 -1904)

“ ... Жүрегімнің түбіне терең бойла
Мен бір жұмбақ адаммын , оны да ойла.
Соқтықпалы , соқпақсыз жерде өстім ,
Мыңмен жалғыз алыстым, кінә қойма !”

Кіріспе

Абай Құнанбаев 1845 жылы жылан жылында Шыңғыс тауында (бұрынғы Семей облысында ) дүниеге келген. Әкесі Құнанбай тілге шешен, ақылға бай, ел басқарған адам. Әжесі Зере мен анасы Ұлжаннан көптеген әңгімелер естіп өсті, бала кезінен сүйді. Абай небәрі үш жыл мұсылманша, үш ай орысша оқыды. Бұл жылдары араб, парсы, шағатай тілдерін жақсы меңгерді.

Абай әжесі Зеремен

Абайдың балалық кезеңі

Топтастыру әдісі.

Абайдың
лирикалары

Табиғат

Саяси-
әлеуметтік

Философиялық

Көңіл-күй

Махаббат,
достық

Табиғат лирикалары.
1. Жаз.
2. Жазғытұры.
3. Күз.
4. Қыс.
5. Желсіз түнде жарық-ай.

Саяси-әлеуметтік лирикалары.
1. Сабырсыз, арсыз, еріншек.
2.Қараша, желтоқсан мен.
3. Ішім өшен, сыртым сау.
4. Мұз болады болсыз.

Философиялық лирикалары.
1. Әсемпаз болма әрнеге.
2. Жүректе қайрат болмаса.
3. Өлсе өлер табиғат-адам өшпес.
4. Жүрек –теңіз, қызықтың
бәрі-асыл тас.

Көңіл-күй лирикалары.
1. Жүрегім нені сезесің.
2.Адамның кейбір кездері.
3. Сейіл жұртқа, тұрса да .
4. Жүрек –теңіз, қызықтың
бәрі-асыл тас.

Махаббат, достық лирикалары.
1. Айттым сәлем, Қаламқас.
2. Жастықтың оты жалындап.
3. Көзімнің қарасы .
4. Ғашықтық тілі-тілсіз тіл.

Абайдың қара сөздері:
отыз сегізінші сөзі

Адам баласын қор қылатын
үш нәрсе.
Надандық
Еріншектік
Залымдық

Сөздік алқабы

Надандық – невежество
Залымдық – злодейство
Еріншектік – лень
Талап қылу – стремление
Кедейлік – беднота
Дұшпан – враг
Қор тұтпақ - унизить

Адам баласы қор қылатын нәрселерді ата?

Адам баласы қор қылатын нәрселерді ата?
Құдайтағала нені жаратқан?
Адалдықтың нұрын не бұзады?
Дұшпандықты не шақырады?
Адамға не нұр береді?
Адамның ізденісінің алды не?

Оқушылардың тілін дамыту:
Абай кім?
2. Абайдың өлеңдері неше түрге бөлінеді?
3.Қандай өлеңдерін білесіңдер?

Абай

ақын

ақын

Қара сөздің шебері

дана

Ғалым

философ

композитор

публицист

Өлең

Философия

сезім

Өнер

лирика

Көзімнің қарасы
Көзімнің қарасы,
Көңлімнің санасы.
Бітпейді іштегі,
Ғашықтық жарасы
Жылайын жырлайын,
Ағызып көз майын.
Айтуға келгенде,
Қалқама сөз дайын

Әсемпаз болма әрнеге,

Әсемпаз болма әрнеге,
Өнерпаз болсаң әрқалан.
Сенде бір кірпіш дүниеге,
Кетігін тап та,бар қалан.

ҚЫС
Ақ киімді, денелі, ак сақалды,
Соқыр, мылқау танымас тірі жанды.
Үсті басы ақ қырау, түсі суық,
Баскан жері сыкырлап келіп қалды.
Бұлттай қасы жауып екі көзін,
Басын сіліксе, қар жауып мазаңды алды.
Борандай бұрқ-сарқ етіп долданғанда,
Алты қанат ақ орда үй шайқалды.
Әуес көріп жүгірген жас балалар,
Беті-қолы домбығып үсік шалды.
Шидем мен тон қабаттап киген малшы,
Бет қарауга шыдамай, теріс айналды.

Ғылым таппай мақтан ба,
Орын таппай баптанба...
Бес нәрседен қашық бол,
Бес нәрсеге асық бол,
Адам болам десеңіз...
Өсек,өтірік,мақтаншақ,
Еріншек,бекер мал шашпақ-
Бес дұшпаның,білсеңіз.
Талап,еңбек,терең ой,
Қанағат,рақым,ойлап қой-
Бес асыл іс көнсеңіз...

Суреттермен жұмыс

22.11.18

Горные вершины
Спят во тьме ночной.
Тихие долины
Полны свежей мглой.
Не пылит дорога.
Не дрожат листы
Подажди немного,
Отдохнешь и ты.
М.Ю. Лермонтов

Аудармалары

Қорытынды:

1.Абай Құнанбаев – қазақтың ...............
2.Ол көптеген - . .......
3. Сондай – ақ ол өз ойларын ......
4.Бұл қара сөздің тақырыбы –
5.Мен одан көп .......
6.Болашақта да мен ........

Үй тапсырмасы:

1.Абай білім-ғылымды қалай бағалаған?
2.Бір өлеңін жаттап келу
3.Мәтінді мазмұндау
4.Оқушыларды бағалау

.
Бағалау

Назарлаңызға
рахмет!

жүктеу 2,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: