«Қазақстан тарихы, қоғамдық пәндер және география» кафедрасы элективтік пәндер каталогы мамандық атауы

қоғаммен негізгі байланысьш көрсетеді және еңбектің қоғаммен бағалануы (бедел, элуметтік

статус) арқыны көрінеді. 

Күтілетін   нәтижелері.  Студент   алған   білім   нәтижесінде   пәнді   игеріп,   осы   білім

негізінде пән ауқымында іскерлік дағдыларын толық игеріп, біліктілігін арттыра біледі.

Пән бойынша алған білімдер жүйесі білім алушыны талапқа сай дағдыларды игеріп

іске   асыруға   дайын   болады.   Пәнді   игеру   арқылы   қалыптасқан   біліьстілік   пен   дағдылар

студентке жүйелі білім бағытын қальштастырып іскерлікке бейімдейтін кешенді білім-білік

қалыптасты. 

Пререквизиттер:  қоғамның   әлеуметтік   құрылымы,   қоғамдық   пікір   мәселелерін

зерттеу әлеуметтануы.

Постреквизиттер: саяси әлеуметтану, мәдениет әлеуметтануы.

Оқытушы: 

Ахметова Ж.

15.3. Пән атауы. Эмпирикалық әлеуметтану (3 кредит, 135 сағат)

Оқытудың   мақсаты:  Парламент   социологиясында   мемлекеттік   мәртебесі   туралы

конституциялық қағидамыз бар. Тіл туралы заңымыз да бар. Оларды іс жүзіне асырудың он

жылға арналған мемлекеттік бағдарламасын да жасадық. Міндетті түрде орындалуға тиісті

осы   заңнамалық   актілеріміздің   іске   асырылу   шамасы   қалай   екен?.   Бүгін   барымызды   да,

жоғымызды   да   ашып   айтып,   болашаққа   бағдар   болатын,   алдағы   он   жылға   арналған

бағдарламаға   енгізілуге   тиіс   іс-шаралар   жөнінде   үхыныс-пікірлерімізді   ортаға   салуымыз

керек.   Сондықтан,   бүгінгі   конференция   тіл   төңірегіндегі   бұрынғы   жиындарымыздан

өзгешелеу болады деп сенемін. Мемлекеттік тіл тарихьшың тап қазіргі кезеңінде бізге жалпы

эңгімені  қойып, нақгы  іске көшетін  кез  жетті.  Тілдің  қоғамда  кеңінен  қолданьшуьша  қол

жеткізу үшін бірінші міндет — оны үйрету. Тіл үйретудің  тетігі, ең алдымен, балабақша,

мектеп, сосьш жоғары оқу орны, тіл үйрету орталықтары  болып жалғаса  беретіні белгілі.

Ендеше,   мемлекеттік   тілді   республика   азаматтарының   меңгеруі   ісіндегі   жетістіктерімізді

немесе олқылықтарымызды нақ осы буындардан іздеуіміз керек болар

Қысқаша   мазмұны   (негізгі   тараулары).  .   Мэжіліске   заң   жобаларының   дені

Үкіметтен түсетін болғандықтан сөзімді содан бастауға тура келеді. Үкімет заң жобаларын

мемлекеттік тілде дайындау ісінде элі күнге ескі әдеттен арыла алмай келеді. Заң жобалары

алдымен   орыс   тілінде   эзірленіп,   содан   кейін   ғана   мемлекеттік   тілге   аударылып   жүр.   Заң

шығарушы орган болғандықтан, біз үшін ең үлкен шешілмеген мәселе — осы. Оның үстіне,

бул проблеманың төңірегінде істен гөрі сөз көп. Іс демекші, мемлекеттік тілде заңнамалық

актілер эзірлеу қолдан келмейді екен, ендеше, тым болмаса оларды аудару сапасын жақсарту

жөніндегі   эңгіменің   айтылып   келе   жатқалы   қашан?!   Алайда,   Үкімет   Кеңсесі   өз   ішінен

Мэжіліске   енгізілетін   заңнамалық   аістілердің   мемлекеттік   тілдегі   нұсқасына   сараптама

жүргізіп,   аударма   сапасын   тексеретін   бір   құрылым   жасақтай   алмай-ақ   қойды.   Осы

мәселелерде алдағы уақытта Үкімет тарапынан нақты іс-шаралар күтілуде.

Күтілетін   нәтижелері.  Парламент   социологиясында   мемлекеттік   мәртебесі   туралы

конституциялық қағидамыз бар. Тіл туралы заңымыз да бар. Оларды іс жүзіне асырудың он

жылға арналған мемлекеттік бағдарламасын да жасадық. Міндетті түрде орындалуға тиісті

осы   заңнамалық   актілеріміздің   іске   асырылу   шамасы   қалай   екен?.   Бүгін   барымызды   да,

жоғымызды   да   ашып   айтып,   болашаққа   бағдар   болатын,   алдағы   он   жылға   арналған

бағдарламаға   енгізілуге   тиіс   іс-шаралар   жөнінде   ұсыныс-пікірлерімізді   ортаға   салуымыз

керек. Тілдің қоғамда кеңінен қолданылуына қол жеткізу үшін бірінші міндет — оны үйрету.

Тіл үйретудің  тетігі, ең аддымен, балабақша, мектеп, сосын жоғары  оқу орны, тіл үйрету

орталықтары   болып   жалғаса   беретіні   белгілі.   Ендеше,   мемлекеттік   тілді   республика

азаматтарының   меңгеруі   ісіндегі   жетістіктерімізді   немесе   олқылықтарымызды   нақ   осы

буындардан   іздеуіміз   керек   болар.  Пререквизитгер:  қоғамның   әлеуметтік   құрылымы,

қоғамдық пікір мәселелерін зерттеу әлеуметтануы.

Постреквизиттер: саяси әлеуметтану, отбасы әлеуметтануы. 

Оқытушы: аға оқытушы Исмаилов С.

31

16.1  Пән атауы: Саяси әлеуметтану (2 кредит, 90 сағат)

Оқытудың   мақсаты:  Саяси   әлеуметтану   оқып   үйренудегі   мақсаты   -   студенттер

өзімізге бейтаныс адамдар мен олар ұйымдасқан бірлестікттер арасындағы күнде кездесетін

әдетті қатынастарды жаңа тұрғыдан дұрыс түсінуі, әлеуметтік мәселелерді зерттеуге деген

ынта - жігерді арттыру. Байбына бармай, адасуды алданыш етуге апарып соғатын себептердің

бірі  - күрделі  қоғамдық  қатынастарға  жеңіл  қарау, олардың мән - жайын терең  түсінуден

іргені   аулақ   салу,   еңжарлық,   немқұрайдылық   қарамау.   Осылардан   арылу   тұрғысынан

студенттердің   ынтасын   әлеуметтік   мәселелерді   ғылым   тұрғысынан   қарауға   бағыт   сілтеу

керек.

Қысқаша мазмұны (негізгі тараулары).  Адам мен қоғам жөніндегі ғынымдардың

ішінен, әлеуметтік дүние, тұлғаның әлеуметтік өзара қатынастары жөніндегі ғыным- Саяси

әлеуметтану маңызды орынды иеленеді. Қазіргі кездегі әлеуметтік мәселелердің өзектілігін

тұлғаның  қоғамдағы  орнын және адам жөніндегі  білімінің  рөлін  арттырады. Әлеумеггану

адамдар өз өмірін қамтамасыз етіп, қоғамдық қатынастарды реттеу үшін, ұрпақ қалдырып,

қоғамның   біртұтастығын   сақтапқалу   мақсатында   құрған   күрделі   әлеуметтік   жүйені,

институттарды түсінуге көмектеседі. Әлеуметтану кез келген құбылысты адамдық тұрғыдан

қарастыруға,   оның   әлеуметтік   механизмдері   мен   салдарын   көруге   мүмкіндік   береді.

Әлеуметтік   бағытталған   нарықтық   экономика   мен   әлеуметтік   мемлекеттің   түпкі

конституциялық қағидаларын тек әлеуметтану пәні арқыны нақты түсініктермен толығады.

Әлеуметтану   қоғам   туралы   ғылым   болғандықтан,   бұл   пәнді   оқып   студенттердің   меңгеруі

оларға өз ортасын тануына, қоғамдағы әртүрлі оқиғалар мен жағдайларды түсінуіне септігін

тигізеді.

Күтілетін   нәтижелері.  Студент   Қоғам   мен   саяси   жүйе   арасындағы   қатынастарды

және   сол   қатынастардағы   жеке   тұлғаның,   қоғамдық   саяси   институттардың   маңызы   мен

алатын   орнын   зерттейді.   Саясаттану   пәні   қоғамның   саяси   саласын,   оның   даму

зандылықтарын, қазіргі саяси өмірді ұйымдастыруды, басқаруды, оның құрылысы мен жұмыс

істеуін   зерттейді.   Ол   адамзаттың   демократиялық,   қоғамдағы   құқығы,   еркіндігі   мен

міндеттері, жеке адамның саяси-құқықтық жағдайы, оның саяси өмірге қатынасу тәсілдері,

саяси   өзгерістердің   түрлері,   саяси   мәдениетті   қалыптастырудың   мазмұны   мен   жолдары,

қазіргі замандағы сан түрлі саяси идеялық көзқарасгар, жаңаша саяси ойлаудын мәні, казіргі

дүниежүзілік дамудың козғаушы күштері туралы түсінік береді. Сол арқыны өзінің танымын

кеңейтеді. 

Пререквизиттер: әлеуметтік психология

Постреквизиттер: менеджмент әлеуметтануы. 

Оқытушы: 

Ахметова Ж.

16.2.  Пән атауы: Халықаралық қатынастар әлеуметтануы (2 кредит, 90 сағат)

Оқытудың   мақсаты:  Халықаралық   қатынастар   дүниежүзілік   шаруашылық   бір-

бірімен   тауарларлы   -ақша   қатынастарымен   байланысқан   егеменді   ұлттық   мемлекеттердің

жиьштығы.   Дүниежүзілік   шаруашылық   нарықтық   экономиканың   заңдарына   негізделген,

өзара  байланысты  және бір біріне  тәуелді  ұлттық экономикалардың  жиьштық әрекеттерін

көрсететін   экономикалық   организм.   Яғни   бұл   ұлттық   шаруашылықтар   бір   бірімен

халықаралық   еңбек   бөлінісі,   өндіргіш   күштер,   өндірістік   қатынастар   арқылы   әр   түрлі

деңгейде   және  әр  түрлі  сипатта  көрінетін   өндірістік,   ғылыми-техникалық,   ғылымдық,  т.б.

байланыстар   арқылы   біріккен   ғаламдық   экономика.   Дүниежүзілік   шаруашылықтың   даму

ерекшеліктерінің   бірі   тұйықталған   ұлттық   шаруашылықтьщ   жүргізу   тәжірибесінің   бірте-

бірте сыртқы нарыққа бағытталып, ашық экономикаға көшу.

Қысқаша   мазмұны   (негізгі   тараулары).  саяси   және   әлеуметтік-экономикалық

өзгерістер   нәтижесінде   дүниежүзілік   шаруашылықта   өзгерістер   боды.   Соған   байланысты

бүкіл дүниежүзілік шаруашылық бір тұтас жүйе ретінде қальштаса бастады. Бірақ елдердің

даму   деңгейлері   бірдей   емес.   Дүниежүзілік   шаруашьшықтың   болашағына   және   оның

дамуына эсер ететін себептер:

-

ғылыми-техникалық прогрестің жьшдамдадауы, жаңа технологияның тарауы;

32