Ќазаќстан республикасыныѕ«жасыл» экономикаєа кґшутўжырымдамасы

6 

 

 

Ақыр  аяғында,  бүгінгі  күннің  ӛзінде-ақ  мемлекеттік  саясат  саласында 

жаңарулардың жоғары қарқыны белгіленіп қойды. Стратегия-2050 мен басқа 

да стратегиялық бағдарламалар ӛршіл мақсаттар қояды: 

электр  энергетикасында:  баламалы  және  жаңартылатын  электр 

энергиясының үлесі 2050 жылға қарай 50 пайызға жетуге тиіс; 

энергия тиімділігінде 2008 жылғы бастапқы деңгеймен салыстырғанда, 

2015  жылға  қарай  ЖІӚ-нің  энергияны  қажетсінуін  10  пайызға  және           

2020 жылға қарай 25 пайызға азайту жӛніндегі міндет тұр; 

су  ресурстары  бойынша  2020  жылға  қарай  халықты  ауыз  сумен 

қамтамасыз  ету  және  2040  жылға  қарай  ауыл  шаруашылығын  сумен 

қамтамасыз ету проблемаларын шешу жӛніндегі міндет тұр; 

ауыл  шаруашылығында  2020  жылға  қарай  ауыл  шаруашылығы 

алқаптарының ӛнімділігін 1,5 есе кӛтеру міндеті тұр. 

Аталған мақсаттарға қол жеткізу Қазақстан экономикасын дамытудың 

қазіргі траекториясын айтарлықтай ӛзгертуді талап етеді, соның нәтижесінде 

2030  жылға  қарай  ел  су  және  жер  ресурстарын  қалпына  келтіріп,  табиғи 

капиталды  пайдалану  тиімділігінің  орташа  кӛрсеткіштері  жағынан 

Экономикалық  ынтымақтастық  және  даму  ұйымына  (бұдан  әрі  –  ЭЫДҰ) 

қатысушы елдермен және басқа да дамыған елдермен теңесе алады. 

 

3. Мақсаттар мен міндеттер  

 

Бұл  Қазақстан  Республикасының  «жасыл  экономикаға»  кӛшуі 

жӛніндегі  тұжырымдама  (бұдан  әрі  –  Тұжырымдама)  Қазақстан  халқының 

әл-ауқатын,  ӛмір  сүру  сапасын  арттыру  және  елдің  әлемнің  неғұрлым 

дамыған  30  елінің  қатарына  кіруі  арқылы  қоршаған  ортаға  түсетін  жүктеме 

мен  табиғи  ресурстардың  тозуын  барынша  азайта  отырып,  «жасыл 

экономикаға»  кӛшу  мақсатында  терең  жүйелі  жаңартулар  үшін  негіз 

қалайды. 

Қазақстандағы  2050  жылға  дейінгі  секторалдық  және  ресурстық  ұзақ 

мерзімді  индикаторлардың  кӛпшілігіне  қатысты  алда  тұрған  мақсаттар 

мейлінше жоғары, сондықтан олардың басым бӛлігі Тұжырымдаманы әзірлеу 

кезінде ескерілді, уақыт шегі жағынан неғұрлым таяу кӛрсеткіштер бӛлігінде 

жетіспейтін кӛрсеткіштер пысықталды, атап айтқанда (1-сурет): 

 

1-сурет. «Жасыл» экономиканың мақсаттары мен нысаналы индикаторлары  

(қосымша мақсаттар бӛліп кӛрсетілген) 

Сектор 

Мақсаттың сипаты 

2020 ж. 

2030 ж. 

2050 ж. 

Су ресурстары 

Су ресурстары  

тапшылығын ұлттық 

деңгейде жою 

Халықты сумен 

қамтамасыз ету  

Ауыл 

шаруашылығын 

сумен қамтамасыз 

ету (2040 жылға 

қарай) 

Сумен қамту 

проблемасын 

біржола 

шешу 

Су ресурстары 

Жалпы бассейндер 

Әрбір бассейн 

 

7 

 

 

тапшылығын бассейндер 

деңгейінде жою 

бойынша барынша 

жылдам 

тапшылықты жабу 

(2025 жылға қарай) 

бойынша 

тапшылықтың 

жоқтығы  

Ауыл 

шаруашылығы 

Ауыл шаруашылығындағы 

еңбек ӛнімділігі 

3 есе ұлғаюы 

 

 

Бидайдың шығымдылығы 

(т/га) 

1,4 

2,0 

 

Суғаруға жұмсалатын су 

шығындары (м

3

/т) 

450 

330 

 

Энергия 

тиімділігі  

2008 жылғы деңгейден 

ЖІӚ-нің энергия 

қажетсінуді тӛмендету 

25% 

(2015 жылға қарай 

10%) 

30% 

50% 

 

Электр 

энергетикасы 

Электр энергияны 

ӛндірудегі баламалы 

кӛздердің

1

 үлесі  

Күн және жел: 2020 

жылға қарай 3% кем 

емес 

30% 

50% 

Электр энергияны 

ӛндірудегі газ электр 

станцияларының үлесі  

20%

2

 

25%

2

 

30% 

Ӛңірлерді газдандыру 

Ақмола және 

Қарағанды 

облыстары  

Солтүстік және 

Шығыс облыстар 

 

Электр энергетикадағы 

кӛмірқышқыл 

шығарындыларының 

ағымдағы деңгейіне 

қатысты азайту 

2012 жылғы деңгей 

-15% 

-40% 

Ауаның 

ластануы 

Қоршаған ортаға күкірт 

және азот оксидінің 

шығарындылары  

 

Шығарындыларды

ң еуропалық 

деңгейі 

 

Қалдықтарды 

кәдеге жарату  

Халықты қатты 

тұрмыстық қалдықтарды 

шығарумен жабу 

 

100% 

 

Қоқысты санитарлық 

сақтау  

 

95% 

 

Ӛңделген қалдықтар үлесі    

40% 

50% 

 

Ел алдында тұрған «жасыл экономикаға» кӛшу жӛніндегі негізгі басым 

міндеттер: 

1)  ресурстарды  (су,  жер,  биологиялық  және  басқа)  пайдалану  мен 

оларды басқару тиімділігін кӛтеру; 

2) қолда бар инфрақұрылымды жаңғыртып, жаңаларын салу; 

3) қоршаған ортаға қысымды жұмсартудың рентабельдік жолы арқылы 

халықтың әл-ауқаты мен қоршаған ортаның сапасын кӛтеру; 

4)  ұлттық  қауіпсіздікті,  соның  ішінде  су  қауіпсіздігін  кӛтеру  болып 

табылады. 

 

1 Күн электр станциялары, жел электр станциялары, гидроэлектростанциялары, атом электр станциялары 

2 

Газдың  қол  жетімді  кӛлемінің  және  тиімді  газдың  бағасы  болған  жағдайда,  ірі  қалаларда  жылу  электр  станцияларын  газға 

ауыстырумен