еңбек
жағдайларын қамтамасыз етеді, қызметкерге Қазақстан Республикасының еңбек
заңнамасында, еңбек шартында, ұжымдық шартта, тараптардың келісімінде көзделген
жалақыны уақтылы және толық көлемінде төлейді және өзге де төлемдерді жүзеге
асырады.
25-бап. Еңбек шартын жасасу кезіндегі құқықтар мен
мүмкіндіктер теңдігінің кепілдіктері
1. Еңбек шартын жасасу кезінде құқықтар мен мүмкіндіктер теңдігін бұзуға
тыйым салынады.
2. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, жүктілік, үш жасқа дейінгі
балаларының болуы, кәмелетке толмағандық, мүгедектік еңбек шартын жасасу құқығын
шектей алмайды.
Осы тармақтың бірінші абзацында көрсетілген адамдар санатының талабы бойынша
жұмыс беруші бас тарту себебін жазбаша нысанда хабарлауға міндетті.
2-1. Жұмысқа қабылдау кезінде осы Кодекстің 7-бабының 2-тармағында көзделген
белгілер бойынша еңбек саласындағы кемсітушілік сипаттағы талаптарды қоюға тыйым
салынады.
3. Еңбек шартын жасасу кезінде құқықтар мен мүмкіндіктер теңдігінің бұзылу
фактісі анықталған жағдайда,
жұмыс беруші Қазақстан
Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.
Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 21.06.2013
N 106-V
(алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
26-бап. Еңбек шартын жасасуға қойылатын шектеулер
1. Еңбек шартын:
1) медициналық қорытынды негізінде адамның денсаулық жағдайы бойынша қайшы
келетін жұмысты орындауға;
2) ауыр жұмыстарға, еңбек жағдайлары зиянды (ерекше зиянды) және (немесе)
қауіпті жұмыстарға, сондай-ақ жұмыс берушінің мүлкі мен басқа да құндылықтарының
сақталуын қамтамасыз етпегені үшін қызметкердің толық материалдық жауапкершілігі
көзделетін лауазымдар мен жұмыстарға, он сегіз жасқа толмаған азаматтармен;
3) соттың заңды күшіне енген үкіміне сәйкес белгілі бір лауазымға тұру немесе
белгілі бір қызметпен шұғылдану құқығынан айырылған азаматтармен;
4) Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен шетелдік жұмыс
күшін тартуға не шетелдік қызметкер жұмысқа орналасуға жергiлiктi атқарушы органның
рұқсатын алғанға дейiн, сондай-ақ еңбекші көшіп келушіге Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрлігі белгілеген тәртіппен ішкі істер органдары беретін рұқсатты
алғанға дейiн немесе Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген шектеулердi
немесе
ерекшеліктерді сақтамай, Қазақстан Республикасының аумағында уақытша болатын
шетелдiктермен және азаматтығы жоқ адамдармен;
5) білім беру ұйымынан оқу нысаны көрсетілген немесе қабылдайтын ұйымнан
кәсіптік даярлаудан және (немесе) тағылымдамадан өтуі туралы анықтамаларды және
білім алу мақсатында болуға арналған рұқсатты ұсынбаған, Қазақстан Республикасының
аумағында уақытша болатын шетелдік студенттермен және тағылымдамадан өтушілермен;
6) отбасына қосылу мақсатында Қазақстан Республикасына келуге және онда
болуға арналған рұқсатты және Қазақстан
Республикасының заңнамасымен
танылатын, Қазақстан Республикасының азаматымен некеде тұрғанын растайтын құжатты
ұсынбаған, Қазақстан Республикасының аумағында уақытша болатын шетелдіктермен және
азаматтығы жоқ адамдармен жасасуға жол берілмейді.
1-1. Бір жұмыс беруші жеке тұлғаның бір мезгілде бестен көп еңбекші көшіп
келушімен үй шаруашылығында жұмыстар орындау (қызметтер көрсету) бойынша еңбек
шарттарын жасасуына жол берілмейді.
2. Мемлекеттік қызметті тоқтатқаннан кейін адамға, егер мемлекеттік қызметті
тоқтатар алдындағы соңғы бір жылда мемлекеттік функцияларды орындау кезеңінде
аталған адам өзінің лауазымдық өкілеттіктеріне орай осы коммерциялық ұйымның
қызметін тексеру нысанында бақылауды тікелей жүзеге асырған болса не осы
коммерциялық ұйымның қызметі аталған адаммен оның
құзыретіне сәйкес тікелей
байланысты болған болса, мемлекеттік ұйымдарды және жарғылық капиталындағы
мемлекеттiң үлесi елу пайыздан көп, оның iшiнде акционерi мемлекет болып табылатын
ұлттық басқарушы холдингтерде, ұлттық холдингтерде, ұлттық компанияларда, ұлттық
даму институттарында, дауыс беретiн акцияларының (қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан
астамы өздеріне тиесiлi
олардың еншiлес ұйымдарында, сондай-ақ дауыс беретiн
акцияларының (қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан астамы аталған еншiлес ұйымдарға
тиесiлi заңды тұлғаларда болатын ұйымдарды қоспағанда, бір жыл бойы коммерциялық
ұйымға жұмысқа орналасуға жол берілмейді.
3. Кәмелетке толмағандар қатысатын білім беру, тәрбиелеу, демалысты
ұйымдастыру және сауықтыру, дене тәрбиесі және спорт,
медициналық қамтамасыз ету,
әлеуметтік қызметтер көрсету, мәдениет және өнер саласындағы еңбек қызметіне
кәмелетке толмағандарға қатысты қылмыстары: адам өлтіргені, денсаулығына қасақана
зиян келтіргені, жыныстық
тиіспеушілігіне қарсы қылмысы, сондай-ақ адам саудасына
байланысты қылмыстары үшін соттылығы бар немесе соттылығы болған адамдар
жіберілмейді.
Ескерту. 26-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.29
N 371-IV
(алғашқы
ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi),
2011.07.22
№ 478-IV
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен
соң қолданысқа енгізіледі), 2012.02.17
№ 566-IV
(алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.12.2012
N 59-V
(алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі);
04.07.2013
№ 127-V
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен
соң қолданысқа енгізіледі); 10.12.2013
№ 153-V
(алғашқы ресми жарияланған күнінен
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
27-бап. Еңбек шартының шарттардың өзге түрлерінен
ерекшелігі
Еңбек шартында мына талаптардың біреуінің болуы:
1) қызметкердің жұмысты (еңбек функциясын) белгілі бір біліктілік,
мамандық, кәсіп немесе лауазым бойынша орындауы;
2) міндеттемелердің еңбек тәртіптемесіне бағына отырып жеке орындалуы;
3) қызметкердің еңбегі үшін жалақы алуы еңбек шартының шарттардың өзге
түрлерінен ерекшелігі болып табылады.
28-бап. Еңбек шартының мазмұны
1. Еңбек шартында:
1) тараптардың деректемелері:
жұмыс беруші-жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (егер жеке басын
куәландыратын құжатта көрсетілген болса), оның тұрақты тұратын мекенжайы және
тұратын жері бойынша тіркелгені туралы мәліметтер, жеке басын куәландыратын
құжаттың атауы, нөмірі, берілген күні,
салық төлеушінің тіркеу нөмірі;
жұмыс беруші-заңды тұлғаның толық атауы мен орналасқан жері, жұмыс беруші-
заңды тұлғаның мемлекеттік тіркеу нөмірі мен күні, салық төлеушінің тіркеу нөмірі;
қызметкердің тегі, аты, әкесінің аты (егер жеке басын куәландыратын құжатта
көрсетілген болса), оның тұрақты тұратын жерінің мекенжайы және тұратын жері
бойынша тіркелгені туралы мәліметтер, жеке басын
куәландыратын құжаттың атауы,
нөмірі, берілген күні, жеке сәйкестендіру нөмірі және салық төлеушінің тіркеу
нөмірі, әлеуметтік жеке коды;
2) белгілі бір мамандық, біліктілік немесе лауазым бойынша жұмысы (еңбек
