Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі Семей мемлекеттік педагогикалық институты

Адам басының портреті. Қалың және жұқа жазу арқылы орындау /майлы бояу/.

Майлы бояу живописінің үлгісінде корпусты живопистің ерекшеліктерін меңгеру.

Натурашы басының үлкен және кіші формаларын кенеп бетіне ұқсатып келтіріп жазу.

Тапсырманы орындауға қажетті материалдар:

• 
  кенеп, желімделген картон;
  
• 
  майлы бояулар;
  
• 
  көмір графит, қарындаш;
  
• 
  қатты қылды қалам;
  
• 
  масихин.
  

1. 
   Натураны түсініп тану.
   
2. 
   Формат бетіне композициялық суретін орындау. Сурет композициясы көлемі натурашы басынан кіші болуы тиіс және бастың жанынан /профиль/ қарағанда желке жағынан формат шетінен орын аз өалып, ал бет жағынан орын көбірек қалтырылады.
   
3. 
   Бастың конструктивтік және анатомиялық суретін кенеп бетіне ұқсатып салу. Басты иық және қол кеуде формаларымен байланыстыру. Бастың орта сызығын жүргізіп детальдарын орналастыру. Сызық арөылы бастық төмен не шалқайған түрін кқрсетеді. Қас, көз, мұрын, ерін формаларын көмекші сызықтар арқылы белгілеп орныны табу. Бас детальдарын нақтылап салмай, тек орналасқан кескінісін салу керек.
   
4. 
   Түс және жарық байланыстарын анықтау..Этюд көлеңкеден басталады, бастың жарық бөлігінің фонға өатынасын анықтау. Жарыө жерлердегі жылы немесе суық түстердің көлеңкеге қатынасын анықтау көлеңке мен жарықтың түске әсерін анықтау. Үлкен формадағы жұмысты біртіндеп орныдау қажет. Көздің бөлшектерін анықтап жұмыстың ақырғы сатыларында өте анық көрінетін формаларды жіңішке қылқаламдар арқылы жөндеу.
   

№1 тақырып. Қысқа мерзімдегі натюрморт этюді ашық түстер жағдайында

2-3 тұрмыстық заттардан құралған натюрморт салу.

Жарықтың живопистік этюдқа әсерін анықтап үйрену.

Гуашьпен жұмыс істегенде керекті материалдар:

• 
  қылқаламдар;
  
• 
  гуашь:
  
• 
  қағаздар /формат А4/;
  
• 
  палитра;
  
• 
  суға арналған ыдыс.
  

1. 
   Студент қойылымдардың орналасуын көзмөлшерімен анықтау /отырып, тұрып/. Өте анық көрінетін қойылымдарды салу.
   
2. 
   Компоновка жасау – тік немесе тікбұрыш квадрат формасында. Формат қойылымның пропорциялық қатынасына айланысты анықталады: натюрморттың шеткі тік немесе жалпақ нүктелерін биіктігі мен еніне қатынасы.
   
3. 
   Перспектива, пропорция заңдылықатрын ұстана отырып, сурет салу.
   
4. 
   Живописьті гуашьпен «алла-прима» әдісімен жазу. Әр түрлі түстердің жарық пен қатынасын анықтау.
   

№2 тақырып. Натюрморт этюді жылы жарық қатынасында.

2-3 тұрмыстық заттардан құралған натюрморт салу.

Жарықтың түстерге қатынасын анықтау, натюрморт салу барысында.

Гуашьпен жұмыс істегенде керекті материалдар:

• 
  қылқаламдар;
  
• 
  гуашь:
  
• 
  қағаз қалың /формат А4/;
  
• 
  палитра;
  
• 
  суға арналған ыдыс.
  

1. 
   Студент қойылымдардың орналасуын көз мөлшерімен анықтау /отырып, тұрып/. Өте анық көрінетін қойылымдарды салу.
   
2. 
   Натюрмортты дұрыс орналастырып тік немесе тікбұрыш квадрат формасында. Формат қойылымның пропорциялық қатынасына айланысты анықталады: натюрморттың шеткі тік немесе жалпақ нүктелерін биіктігі мен еніне қатынасы.
   
3. 
   Перспектива, пропорция заңдылықатрын ұстана отырып, сурет салу.
   
4. 
   Живописьті гуашьпен «алла-прима» әдісімен жазу. Әр түрлі түстердің жарық пен қатынасын анықтау.
   

№3 тақырып. Натюрморт этюді суық түстер жарық қатынасында.

2-3 тұрмыстық заттардан құралған натюрморт салу.

Натюрморт салу барысында жарықтың түстерге қатынасын анықтау.

Гуашьпен жұмыс істегенде керекті материалдар:

• 
  қылқаламдар;
  
• 
  гуашь:
  
• 
  қағаз қалың /формат А4/;
  
• 
  палитра;
  
• 
  суға арналған ыдыс.
  

1. 
   Студент қойылымдардың орналасуын көз мөлшерімен анықтау /отырып, тұрып/. Өте анық көрінетін қойылымдарды салу.
   
2. 
   Үлкен форманы жалпы тік немесе тікбұрыш квадрат формасында көрсету. Формат қойылымның пропорциялық қатынасына байланысты анықталады: натюрморттың шеткі тік немесе жалпақ нүктелерін биіктігі мен еніне қатынасы.
   
3. 
   Перспектива, пропорция заңдылықтарын ұстана отырып, сурет салу.
   
4. 
   Живописьті гуашьпен «алла-прима» әдісімен жазу. Әр түрлі түстердің жарыққа байланыстырып жазу.
   

№4 тақырып. Тұрмыстық заттардан құралған натюрморт салу.

Натюрмортты композициялық шешімін тауып жазу.

Майлы бояумен бір қабатты жағу заңдылықтарын оқып үйрену.

Тапсырманы орындауға қажетті материалдар:

• 
  майлы бояу;
  
• 
  қарындаш немесе көмір;
  
• 
  қылқалам.
  

1. 
   Студент қойылымдардың орналасуын көз мөлшерімен анықтайды /отырып, тұрып/. Өте анық көрінетін қойылымдарды салу.
   
2. 
   Қойылымдарды орналастыру тік немесе тікбұрыш квадрат формасында. Формат қойылымның пропорциялық өатынасына байланысты жасалады: натюрморттың шеткі тік немесе жалпаө нүктелерінің биіктігі мен еніне қатынасы.
   
3. 
   Қағазға /формат А4/ нобай суреттерді үлкен форматқа салу. Форматтың өлшеміне байланысты композициялық шешімдерін тауып, сурет салу.
   
4. 
   Ең сәтті шыққан эскизді пропорциялық қатынастарды және перспектива заңдылықтарын қолдана отырып үлкен форматқа салу.
   
5. 
   Майлы бояумен жұөа жазу әдісін қолданып сурет салу. Түрлі-түсті бояуларды жарықпен байланысын көрсету.
   

№5 тақырып. Натурщик басының этюды.

Натурщик басының пластикалық ерекшеліктерін ескере отырып, бейнелеу. Бояу түстеріне жарық пен көлеңкенің қатынасын анықтау

Майлы бояумен сурет салғандағы живопистің ерекшеліктерін оқып, үйрену.

Тапсырманы орындауға керекті материалдар:

• 
  кенеп:
  
• 
  мацлы бояулар:
  
• 
  қарындаш немесе көмір:
  
• 
  қылқалам: мастихин.
  

1. 
   Натураны анықтау.
   
2. 
   Берілген форматқа сәйкес суреттің композициясын табу.
   
3. 
   Бас суреті натураға қарағанда кішірек болу керек. Алдыңғы бет көлемі, желке жағына қарағанда үлкендеу болады.
   
4. 
   Бастың суретін майлы бояу арқылы өте білімді түрде беру керек.
   
5. 
   Басты иық мойынмен қосып дұрыс байланысын суреттеу. Орталық бас өсін салу арқылы пропорцияларын сақтау. Бас детальдары /көз, мұрын, қас, ерін, құлақ/ орнын көмекші сызық арқылы анықтау. Бастың вертикаль және горизонталь сызық арқылы түзулігін табу. Бас детальдарын нақтылы салудың өажеті жоқ, тек орындары, пропорциясын дұрыс келтіру қажет. Нақтылы формасы ұқсастығы түс бояумен жазылады. Түс арқылы орындағанда бас детальдарын үлкен формамен байланыстыру міндет.
   
6. 
   Жарық пен түстердің арақатынастырын анықтау.
   
7. 
   Этюд көлеңкені салудан басталады, бастың жарық түскен бөлігімен көлеңкенің арақатынасын анықтау керек. Суық және жылы түстердің көлеңкеге қатынасын анықтау,. Жарық пен көлеңкенің контрасын анықтап білу. Үлкен форманы негізге ала отырып, жұмысты рет-ретімен салу керек. Көздердің детальдарын жұмыстың ақырғы этаптарында жазу керек. Сурет салып бітерде, анық көрініп тұрған формаларды жіңішке қылқаламмен жұмсартып өңдеу керек.
   

12. 
    Беда Г.В. Живопись и ее изобразительные средства. - М., 1986
    
13. 
    Беда Г.В. Живопись. - М., 1986
    
14. 
    Живопись: Учебное пособие для студентов вузов- М: Гуманитарный гуд.центр ВЛАДОС,2003 –224с.ил.
    
15. 
    Смирнов Г.Б. Живопись. - М., 1975
    
16. 
    Сокольникова Н.М. Основы живописи. - Обнинск, 1996
    
17. 
    Кузин В.С., Кубышкина Э.И. Изобразительное искусство.-М.,1997
    
18. 
    Школа изобразительного искусства в10 томах. - М.,1965-1968
    
19. 
    Рисунок. Живопись. Композиция. Хрестоматия. –М., 1989
    
20. 
    Школа изобразительного искусства. – М., 1989
    
21. 
    Яшухин А.П. Живопись. – М., 1985
    
22. 
    Унковский А.А. Живопись темперой и гуашью. - М: Просвещение,1980.
    

3 КУРС

Тәжірибелік сабақтардың тақырыбы:

№ 1 Тақырып: Иықты адам басының этюды. Майлы бояу. Көп сеансты живопись.

Сабақтың мақсаты:

Көп қабатты майлы бояу әдісімен салынған суреттің заңдылықтарын жазып үйрену.

Тапсырма:

Натюрморттың клмплзициялық шешімін табу.

Әдістемелік нұсқаулар:

Тапсырманы орындауға қажетті материалдар:

• 
  кенеп 45х55 см;
  
• 
  майлы бояу;
  
• 
  қарындаш немесе көмір;
  
• 
  қылқалам;
  
• 
  мастихин.
  

Тапсырманың орындалу реті:

1. 
   Натураны зерттеу.
   
2. 
   Суреттің берілген форматта композициялық шешімін табу.
   
3. 
   Бастың көлемі натураға қарағанда кішірек болу керек. Алдыңғы бет көлемі, желке жағына қарағанда үлкендеу болады.
   
4. 
   Бастың суретін майлы бояу арқылы білімді түрде беру керек.
   
5. 
   Бастың анатомиялық және конструктивтік суретін кенеп бетіне ұқсатып салу. Басты иық және кеуде, қол формаларымен байланыстыру. Бастың орта сызығын жүргіізп детальдарын орналастыру, сызық арөылы бастың төмен не шалқайған қозғалысын көрсетеді. Қас, көз, мұрын, ерін, құлақ деталь формаларын көмекші сызыөтар арқылы белгілеп орнын табу. Бас детальдарын нақтылап салмай тек орналасқан кескінін салу керек.
   
6. 
   Жарық пен түстердің арақатынастарын анықтау.
   
7. 
   Этюд көлеңкені салудан басталады, бастың жарық түскен бөлігімен көлеңкенің арақатынасын анықтау. Суық және жылы түстердің көлеңкеге қатынасын анықтау. Жарық пен көлеңкенің кеңістіктегі ара-қатынасы. Үлкен форманы негізге ала отырып жұмысты біртіндеп салу керек. Көздердің детальдарын жұмыстың соңғы этаптарында жазу керек. Сурет салып бітер кезде, анық көрініп тұрған формаларды жіңішке қылқаламмен жұмсартып жөндеу керек.
   

№ 2 тақырып: Иықты адам басының этюды. Корпусты живопись.

Сабақтың мақсаты:

Көп қабатты майлы бояумен әдісімен салынған суреттің заңдылықтарын оқып үйрену.

Тапсырма:

Натюрморттың композициялық шешімін табу.

Әдістемелік нұсқаулар:

Тапсырманы орындауға қажетті материалдар:

• 
  кенеп формат А3;
  
• 
  майлы бояу;
  
• 
  қарындаш немесе көмір;
  
• 
  қылқалам;
  
• 
  мастихин.
  

Тапсырманың орындалу реті:

1. 
   Натураны зерттеу.
   
2. 
   Суреттің берілген форматта композициялық шешімін табу.
   
3. 
   Бастың көлемі натураға қарағанда кішірек болу керек. Алдыңғы бет көлемі, желке жағына қарағанда үлкендеу болады.
   
4. 
   Бастың суретін майлы бояу арқылы білімді түрде беру керек.
   
5. 
   Бастың анатомиялық және конструктивтік суретін кенеп бетіне ұқсатып салу. Басты иық және кеуде, қол формаларымен байланыстыру. Бастың орта сызығын жүргізіп детальдарын орналастыру, сызық арқылы бастың төмен не шалқайған қозғалысын көрсетеді. Қас, көз, мұрын, ерін, құлақ деталь формаларын көмекші сызықтар арқылы белгілеп орнын табу. Бас детальдарын нақтылап салмай тек орналасқан кескінін салу керек.
   
6. 
   Жарық пен түстердің арақатынастарын анықтау.
   
7. 
   Этюд көлеңкені салудан басталады, бастың жарық түскен бөлігімен көлеңкенің арақатынасын анықтау. Суық және жылы түстердің көлеңкеге қатынасын анықтау. Жарық пен көлеңке контрасын анықтап білу.. Үлкен форманы негізге ала отырып жұмысты біртіндеп салу керек. Көздердің детальдарын жұмыстың соңғы этаптарында салу керек. Сурет салу аяқталарда, анық көрініп тұрған формаларды жіңішке қылқаламмен жұмсартып өңдеу керек.
   

№ 3 тақырып: Иықты адам басының этюды. Майлы бояу. Мастихинмен корпусты живопись.

Сабақтың мақсаты:

Көп қабатты майлы бояумен әдісімен салынған күрделі суреттің заңдылықтарын оқып үйрену.

Тапсырма:

Натюрморттың композициялық шешімін табу.

Әдістемелік нұсқаулар:

Тапсырманы орындауға қажетті материалдар:

• 
  кенеп;
  
• 
  майлы бояу;
  
• 
  қарындаш немесе көмір;
  
• 
  қылқалам;
  
• 
  мастихин.
  

Тапсырманың орындалу реті:

1. 
   Натураны зерттеу.
   
2. 
   Суреттің берілген форматта композициялық шешімін табу.
   
3. 
   Бастың көлемі натураға қарағанда кішірек болу керек. Алдыңғы бет көлемі, желке жағына қарағанда үлкендеу болады.
   
4. 
   Бастың суретін майлы бояу арқылы дұрыс бере білу.
   
5. 
   Бастың анатомиялық және конструктивтік суретін кенеп бетіне ұқсатып салу. Басты иық және кеуде, қол формаларымен байланыстыру. Бастың орта сызығын жүргізіп детальдарын орналастыру, сызық арқылы бастың төмен не шалқайған қозғалысын көрсетеді. Қас, көз, мұрын, ерін, құлақ деталь формаларын көмекші сызықтар арқылы белгілеп орнын табу. Бас детальдарын нақтылап салмай тек орналасқан кескінін салу керек.
   
6. 
   Жарық пен түстердің арақатынастарын анықтау.
   
7. 
   Этюд көлеңкені салудан басталады, бастың жарық түскен бөлігімен көлеңкенің арақатынасын анықтау. Суық және жылы түстердің көлеңкеге қатынасын анықтау. Жарық пен көлеңке контрасын анықтап білу. Үлкен форманы негізге ала отырып жұмысты біртіндеп салу керек. Көздердің детальдарын жұмыстың соңғы этаптарында салу керек. Сурет салу аяқталарда, анық көрініп тұрған формаларды жіңішке қылқаламмен жұмсартып өңдеу керек.
   

Курс бойынша ОБСӨЖ және СӨЖ тақырыптары тәжірибелік тапсырмаларына сәйкес келеді және аудиториялық жұмысының аяқталу кезеңі болып саналады.
Негізгі әдебитет:

1. 
   Беда Г.В. Живопись и ее изобразительные средства. - М., 1986
   
2. 
   Беда Г.В. Живопись. - М., 1986
   
3. 
   Живопись: Учебное пособие для студентов вузов- М: Гуманитарный гуд.центр ВЛАДОС,2003 –224с.ил.
   
4. 
   Смирнов Г.Б. Живопись. - М., 1975
   
5. 
   Сокольникова Н.М. Основы живописи. - Обнинск, 1996
   
6. 
   Кузин В.С., Кубышкина Э.И. Изобразительное искусство.-М.,1997
   
7. 
   Школа изобразительного искусства в10 томах. - М.,1965-1968
   
8. 
   Рисунок. Живопись. Композиция. Хрестоматия. –М., 1989
   
9. 
   Школа изобразительного искусства. – М., 1989
   
10. 
    Яшухин А.П. Живопись. – М., 1985
    
11. 
    Унковский А.А. Живопись темперой и гуашью. - М: Просвещение,1980.
    

Қосымша әдебиеттер:

1. 
   Творческий процесс и художественное восприятие.- Л., 1978
   
2. 
   Яблонский В.А. Преподавание предметов «Рисунок» и «Основы композиции».- М., 1989
   
3. 
   Аксенов Ю., Левитова М. Цвет и линия. - М., 1986
   
4. 
   Волков Н.Н. Цвет в живописи.- М., 1984
   
5. 
   Унковский А.А. Живопись. Вопросы колорита. –М., 1980
   
6. 
   Болотина И.С. Проблемы русскеого и советсвкого натюрморта.- М., 1989
   

Білімді бекітуге және қайталауға арналған сұрақтар:

1. 
   Акварель живописін орындау техникасы мен заңдылықтары.
   
2. 
   Гуащь живописін орындау техникасы және басты заңдылықтары.
   
3. 
   Түстік тон /рең/ жайында түсінік.
   
4. 
   Живопистегі жарықтың әсері және түс байлаыстарының заңдылықтары.
   
5. 
   Түс бояулардың қатынастық байланыстарын орындау әдісі.
   
6. 
   Этюдті орындау барысында жарық кеңістігінің әсері.
   
7. 
   Живопистік шығармашылықтағы жалпы жинақылық.
   
8. 
   Живопистегі заттардың көлемдік формасын көрсету.
   
9. 
   Живописті орындауда кеңістікті көрсете білу.
   
10. 
    Живописте заттардың материалдық көрінісін беру.
    
11. 
    Жұқа жазу техникасымен жұмыс орындау. Заңдылықтары.
    
12. 
    Бірнеше қабатты мазокпен майлы бояу. Техникасындағы заңдылықтар.
    
13. 
    Лессировка техникасы.
    
14. 
    Алла-прима техникасы.
    
15. 
    «Түстік камертон» жайындағы түсінік.
    

Академиялық живопись бойынша емтихан аудиториялық және өздік жұмыстарды тексеруден басталады.

Емтихан бағаларының критерийлері

Өте жақсы – аталған жұмыстар формат бетіне қойылым конструктивті тұрғыда дұрыс орналастырып салса, түс бояуларын жоғары дәрежеде орын алса қойылады.

Жақсы – қойылымдар планшет бетіне дұрыс орналастырылса, түс бояулары орташа орындалып, жалпы колоритін дұрыс көрсете алса қойылады.

Қанағаттанарлық –қойылым суреті планшет бетіне орташа денгейде орналастырылса, түс бояу және тон реңі орташа орындалса қойылады.

Қанағаттанарлықсыз – қойылымның суретінің орналастырылуы нашар, түс бояулары байланысы және көлемдік формалары нашар орындалса қойылады.

• 
  
  

жүктеу 0,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: