Қазақстан Республикасының Білім жəне Ғылым Министрлігі Ақтөбе мемлекеттік педагогикалық институты

 
50 
Пусан – 2002 ж. 
Доха 
Медальдер 
Медальдер 
О 
р 
ы 
н 
Ел 
Ал-
тын 
Кү-
міс 
Қо-
ла 
Бар-
лы-
ғы 
Ел 
Ал-
тын 
Кү-
міс 
Қо-
ла 
Бар-
лы-
ғы 
1  Қытай 
Халық 
Респуб-
ликасы 
14 
14  13  41 
Қытай 
Халық 
Респуб-
ликасы 
14 
9 
8 
31 
2  Сауд 
Арабия 
Королдігі 
7 
1 
- 
8 
Сауд 
Арабия 
Королдігі 
6 
5 
3 
14 
3  Үндістан  6 
6 
4 
16 
Үндістан  5 
9 
13  27 
4  Қазақстан 
Респуб-
ликасы 
3 
4 
5 
12 
Қазақстан 
Респуб-
ликасы 
5 
- 
2 
7 
5  Корея 
Респуб-
ликасы 
3 
2 
1 
6 
Корея 
Респуб-
ликасы 
4 
4 
1 
9 
6  Жапония  2 
14  8 
24 
Жапония  3 
4 
1 
8 
7  Бахрейн 
Патша-
лығы 
2 
1 
1 
4 
Бахрейн 
Патша-
лығы 
2 
- 
1 
3 
8  Шри-
Ланка 
2 
- 
2 
4 
Шри-
Ланка 
1 
4 
4 
9 
9  Қыр-
ғызстан 
2 
- 
- 
2 
Қыр-
ғызстан 
1 
4 
- 
5 
10  Қатар 
мемлекеті 
1 
4 
3 
8 
Қатар 
мемлекеті 
1 
1 
3 
5 
 
Үшіншіден,  азиаттық  аймақтың  бірқатар  елдерінде  жеңіл 
атлетика арқылы өзін үлкен спорт əлемінде білдіруге ынталанып 
жатыр.  Мысалы,  Бахрейн  мемлекетін  қарастырайық.  Азия 
ойындарында жалпы есепте бұл ел 14-орынға ие болса, ал жеңіл 
атлетикада  2-орын  алды.  Сауд  Арабиясы  жалпы  есеп  бойынша 
13-орынға  ие  болса,  жеңіл  атлетикада  –  4-орында.  Қатар 

 
51 
мемлекеті  жалпы  есепте  11-позицияда  орналасса,  жеңіл 
атлетикада – 6-орында. 
Бұл  жəне  тағы  басқа  бірқатар  Азия  елдерінің  үкіметтері 
жеңіл  атлетика  спортының  дамуына  қаражат  бөледі.  Қазіргі 
талаптарға  сай  жеңіл  атлетика  құрылыстарын  салады,  əлемдегі 
ең жақсы спортшылар мен жаттықтырушыларды шақырады. 
Спорттық 
нəтижелердің 
белгілерімен 
«объективтік», 
«субъективтік»  жəне  «аралас»  болып  табылады.  Біріншісі  – 
кенестің,  уақыттың  жəне  салмақтың  мөлшерімен  өлшенетің 
нəтижелері.  Екіншісі  –  шартты  ұлгісімен  салыстыратың 
нəтижелер.  Үшінші  -  екеуінің  жəне  басқа  да  белгілермен 
сонымен  қатар  жарыс  əрекетінің  нəтижелерімен  байланысты-
ратын нəтижелер (мысалы, спорттық ойындар). 
Жоғарыдағы келтірілген нəтижелерді аталған үш белгілерге 
келесідей  бағыттауға  болады.  «Объективтік»  белгілер  –  бұл 
споршылармен 
корсеткен 
кадімгі 
нəтиже  (сантиметрдің, 
килограммның  саны).  «Субъективтік»  белгілер  -  сонғы  кездегі 
əлемдік  рекорд  т.с.с.  «Аралас»  -  яғни,  спорттық  ойындарда 
сандық 
көрсеткіштермен 
қатар 
басқа 
да 
көрсеткіштер 
қолданылады. 
Сонымен, спорттық нəтижелер арқылы спорттық дайындық 
барысында  жұмсалған  уақыттың,  құралдардың,  əдістердің 
тиімділігі жөнінде қорытынды жасаұға болады. 
 
5. Олимпиялық спорттың жəне олимпиялық қозғалыстың 
қазіргі мəселелері жəне даму тенденциялары 
 
Қазіргі  таңда  Ф.Зотова,  А.С.  Чинкиналардың  пікірлері 
бойынша спорттың дамуында келесі тенденциялар байқалады: 
Спорттық жетістіктердің айырықша дамуы. 
Бұл жағдай бірнеше факторларға байланысты: 
-  біріншіден,  жаттығудың  жаңа  əдістерінің  жүзеге 
асырылуы; 
-  екіншіден,  жарыстарды  өткізу  ережелерінің  өзгерілуі, 
жабдықтарды, спорттық киімдерді жетілдіру; 
-  үшіншіден,  жаттығатын  жұмыс  көлемінің  айрықша  өсуі 
(соңғы 30 жылда – екі еседен артық); 

 
52 
-  төртіншіден,  жұмыс  қабілетін  жоғарылатудың  жаңа 
тəсілдерін қолдану; 
-  бесіншіден, 
жарыстардың 
экономикалық 
ынталандырылуы. 
Спорттық 
жарыстары 
бағаларының 
анағұрлым 
көтерілуі. 
Оған əсер ететін: 
-   өткізу  жағдайларына  қойылатын  талаптардың  күшеюі 
(база, жабдықтар); 
-  қымбат  заттық  əрекетті  талап  ететін  спорт  түрлерінің 
пайда болуы; 
-  өткізілетін 
жарыстардың 
келбеттілігі 
жəне 
бағдарламаның кеңейтілуі; 
-  жарыстардың 
ұйымдастырылуына, 
төрешілігіне, 
дəрігерлік  жəне  ақпараттық  қамтамасыз  етілуіне  талаптардың 
жоғарылауы. 
Спорттың жасару процесі. 
Мұның жағымды жəне  жағымсыз жақтары  бар.  Біріншіден, 
жоғары  спорт  жас  спортшылардың  дене  қасиеттерінің  дамуына 
жəне  спорттық  шеберліктерінің  өсуіне  тиімді  ықпал  етеді. 
Екіншіден,  жоғары  жетістіктерге  жету  үшін  жас  спортшының 
организмі  ынталандыру  биологиялық  түрлері  жағынан  жəне 
психологиялық  үлкен  жүктеменің  əсерінен  тез  ауырады,  себебі 
жаттығатын  жəне  жарыстық  үдерістің  нормалары  оның  даму-
биологиялық заңдылықтарына қарама-қайшы келеді. 
Қазіргі  танда  Орталық  жəне  Шығыс  Европада  олимпиялық 
спорттың  жəне  олимпиялық  қозғалыстың  даму  тенденциялары 
келесі: 
- жоғарғы коммерциализация; 
- терең кісіптілік; 
- Олимпиялық ойындарды ұлтшылдыққа қарсы қою;  
- объективті емес төрешілігінің іске асуы; 
- əртүрлі стимуляторды қолданудың кең таратылыу; 
- рассалық жəне саяси дискриминацияның іске асуы; 
-  Олимпиялық  ойындардың  дайындау  жəне  өткізудың 
адекваттық емес жағдайлары (мысалы, Лос-Анджелестен бастап 
коммерциализация  күшейіп  кетті,  Ойындарды  өткізу  жеке