Қазақстан Республикасындағы 2030 жылға дейінгі отбасылық

Бағдарламаны іске асыру жылдарында 2017 – 2018 жылдар аралығында 42 мың адам техникалық және кәсіптік білімі бар мамандарға жіберілді, оның 13,7 мыңы әйелдер.

Еңбек нарығында талап етілетін дағдылар мен білімге мұқтаж барлық жұмыссыздар, өзін-өзі жұмыспен қамтыған адамдар оқытудан өтуі мүмкін.

2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша қысқа мерзімді кәсіби біліммен қамтылған жалпы саны 41,7 мың адам, соның ішінде 24,2 мың әйелдер.

Екінші бағыт бойынша: «Жаппай кәсіпкерліктің дамуы» микрокредит беру құралдарын ауылдық жерлерде де, қалаларда да кеңейту көзделген.

2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 14 мың микрокредит берілді, соның ішінде әйелдер саны - 3 мың.

«Бастау-Бизнес» жобасы шеңберінде 28,3 мың адам, оның ішінде 12,4 мың әйел «Атамекен» КҰП арқылы кәсіпкерлік негіздерімен қамтылды.

Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.

Ұлттық экономика министрлігінің ақпаратына сәйкес Халықаралық тәжірибені зерделеу сатысында (Австрияның тәжірибесі, сондай-ақ БҰҰ-әйелдер шетелдік сарапшылардың шақырылуымен өткізген семинарларда Молдова және Украина тәжірибелері зерделенді.). Ақпарат белгіленген мерзімге сәйкес ӘІЖОДСЖҰК жіберіледі (маусым 2019 жыл).

Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.

44-тармақ. «Гендер және ұрпақ» атты таңдамалы зерттеу жүргізу

Осы таңдамалы зерттеуді дайындау және өткізу үшін 2018 жылы Статистика комитеті (бұдан әрі - Комитет) 2016 жылдан 2018 жылға дейінгі кезеңде мынадай іс-шараларды жүзеге асырды:

- 2017 жылғы мамыр айында мүдделі мемлекеттік органдар, ғылыми топтар, үкіметтік емес және халықаралық ұйымдардың өкілдері қатарынан Үйлестіруші және Техникалық кеңестер құрылды;

- 2017 жылдың ішінде барлық елдерде пайдалану үшін әзірленген «Ұрпақ және гендер» халықаралық бағдарламасының сауалнамасы ұлттық жағдайларға бейімделіп, мемлекеттік тілге аударылды және Қызылорда, Қарағанды және Қостанай сияқты 3 өңірдің үлгісінде тестілеуден өтті;

- ішінара зерттеу сауалнамасы (Комитеттің 2017 жылғы 8 желтоқсандағы № 196 бұйрығымен бекітілді және Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 26 желтоқсанда № 16123 болып тіркелді);

- 2018 жылғы 12-14 наурыз аралығында Алматы қаласында Нидерланды пәнаралық демографиялық институтының халықаралық консультантының қатысуымен аумақтық статистика органдарының қызметкерлері, сондай-ақ Комитеттің және «Ақпараттық-есептеу орталығы» РМК қызметкерлеріне арналған оқыту семинары өткізілді;

- 2018 жылғы 29-30 наурыз аралығында ЮНФПА-ның Қазақстандағы елдік кеңсесінің қолдауымен республиканың 4 өңірі - Астана, Алматы, Ақтөбе және Шымкент қалаларында интервьюлерлерге «Ұрпақ және гендер» ішінара зерттеуін ұйымдастыру және өткізу мәселелері бойынша «топтық» тренингтер өткізілді;

- 2018 жылғы 2-15 сәуір аралығында республиканың барлық өңірлерінде Нидерланды пәнаралық демографиялық институтының халықаралық консультантының қолдауымен құрылған 15 040 үй шаруашылығының іріктемелі желісінің листингі өткізілді;

-2018 жылғы 16 сәуірден бастап 31 шілде аралығында дала жұмыстары жүргізілді.

Ішінара зерттеудің қорытындылары 2019 жылы жарияланады және Комитеттің Интернет-ресурсына электрондық кестелер түрінде орналастырылады, егжей-тегжейлі талдау 2019 жылдың ішінде халықаралық консультанттардың қатысуымен жүргізіледі және 2020 жылдың 1-тоқсанында жарияланады.

Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.

46-тармақ. «Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік білім беру бағдарламасы бойынша жалпы адами құндылықтар мәселелері бойынша (оның ішінде отбасылық және гендерлік саясат бойынша) педагог кадрлардың біліктілігін арттыру курстарын ұйымдастыру

ҚР Білім және ғылым министрінің бұйрықтарымен орта білім беруді жаңарту аясында педагог кадрлардың біліктілігін арттыру қысқа мерзімді курстарының 84 білім беру бағдарламасы әзірленді және бекітілді.

2018 жылы педагогикалық кадрлардың біліктілігін арттыру курстарымен «Өлкетану» пәні, «Сабақта жалпыадамзаттық құндылықтар», «Өзін – өзі тану» пәні бойынша бағдарламалары арнайы, интернаттық ұйымдардың тәрбиешілері үшін инклюзивті білім беруді дамыту бойынша 109,7 мың педагог қамтылды.

Сонымен қатар, БҒМ 2018 жылы сабақтан тыс уақытта өткізілетін іс-шаралардың тәрбиелік құрамдасын күшейтуге 17,8 мың сынып жетекшілері үшін рухани-адамгершілік тәрбие мәселелері бойынша біліктілікті арттыру курстарын өткізу көзделген.

Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.

47-тармақ. Жұмысшы кәсіптердің беделін арттыру бойынша іс-шаралар өткізу

ТжКБ жүйесін насихаттау және жұмысшы мамандығының беделін арттыру мақсатында жыл сайын облыстарда «Worldskills International» өңіраралық чемпионаттар өткізіледі.

Қазақстан WorldSkills қозғалысына 2014 жылдан бастап еніп мемлекет көлемінде дамуына белсенді түрде ықпал етуде. Бұл бағыт кәсіби дағдылар мен құзыреттерді дамытады, чемпионатта ұсынылған өндіріс салаларында кәсіптік стандарттарды қалыптастырады.

Анықтама үшін: Қазақстан құрамасы 3 халықаралық чемпионатқа қатысты (Бразилия - 74 елден 50-орын, Швеция 28-орын, БАӘ – 77 ел ішінен 24-орын) және 2017 жылы БАӘ-нің 77 мемлекет ішінен 24-ші орынға ие болды..

Сондай-ақ, Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі жанындағы WorldSkills Қазақстандық қамқоршылар кеңесін құру жоспарлануда.

WorldSkills - инновациялық үдерістерді ынталандыруға, техникалық мамандықтардың беделін арттыруға, жастарды кәсіби даярлаудың үздік әлемдік тәжірибесін ашуға және оларды Қазақстан Республикасының ТжКБ жүйесіне енгізуге мүмкіндік беретін бірегей жоба.

Сонымен қатар, жастарды тарту мақсатында, «Баршаға тегін ТжКБ» жобасы шеңберінде жыл сайын жастар арасында ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізетін мобильді топтар құрылады.

Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.

48-тармақ. Жастардың жұмысқа орналасуына жәрдемдесу жөніндегі жастар ресурстық орталықтарының жұмысын жалғастыру

2018 жылғы жағдай бойынша республикада 210 Жастар ресурстық орталығы (бұдан әрі - ЖРО) жұмыс жүргізеді, онда 1880 қызметкер жұмыс істейді.

Қазіргі уақытта жастарды еңбекпен қамтамасыз ету және әлеуметтендіруге бағытталған бірқатар жобалар іске асырылуда.

Атап айтқанда, «Жастар практикасы», «Дипломмен ауылға!», «Мәңгілік ел жастары - индустрияға», «Жасыл ел», «Жастар кадрлық резерві» жобалары, «Еңбек» нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017 – 2021 жылдарға арналған бағдарламасы, «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламалары жастардың жұмыспен қамтылуына, біліктілігін арттыруға және еңбек нарығына қажетті жұмыс орындарын ашуға бағытталған.

Қоғамдық даму министрлігі мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп, 2018 жылы 21 қыркүйекте Қазақстан Республикасы Үкіметінің № 583 қаулысымен «18 – 29 жас аралығындағы NEET жастарды, оның ішінде 2018 жылғы түлектерді жұмыспен қамту және әлеуметтендіру бойынша жол картасында» бекітілді.Жол картасы жастардың 8 санатымен (ауыл жастары, мүмкіндігі шектеулі жастар, жұмыссыз жастар, орта білімі бар жұмыс жасайтын жастар, табысы күн көру минимумынан аспайтын жұмыс істейтін жастар, жұмыс тәжірибесі жоқ білімді жастар, баласы бар жас әйелдер, бейәлеуметтік жастар) және 6 бағыт бойынша (кәсіби бағдарлы жұмыс, кәсіптік оқу, жұмыспен қамту, жастардың кәсіпкерлігін дамыту, жастарды әлеуметтендіру, ұйымдастыру-әдістемелік іс-шаралар) жұмыс жүргізу көзделген.

Бұдан басқа, өңірлердегі Жастардың ресурстық орталықтары (бұдан әрі - ЖРО) құқықтық мәселелер, білім алу, тұрғын үй алу, жұмысқа орналасу, кәсіпкерлікпен айналысу, бос уақытын тиімді өткізу, жас отбасыларды қолдау мүмкіндіктері туралы консультациялар жүргізеді, психологиялық көмек көрсетеді.

ЖРО қызметін ұйымдастыру үшін бірыңғай әдіснамалық тәсілді әзірлеу мақсатында 2017 жылы «Жастар» ғылыми-зерттеу орталығы Министрлікпен бірлесіп, «Жастар ресурстық орталықтарының қызметін бағалаудың стандарты мен әдістемесі» әдістемелік құралын (бұдан әрі – әдістемелік құрал) дайындады.

Одан басқа ЖРО, жастардың ҮЕҰ тарапынан мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шеңберінде өмірдің қиын жағдайына тап болған, NEET санатындағы жастардың әлеуметтенуіне және жұмысқа орналасуына бағытталған іс-шаралар кешені, жобалары іске асырылуда. Осылайша, өңірлердегі ЖРО базасында бос орындар жәрмеңкелері, әлеуетті жұмыс берушілермен кездесулер, семинарлар, тренингтер өткізіледі.

Маңғыстау облысында жұмыссыздарды жұмысқа орналастыру үшін жағдай жасау арқылы өңірішілік еңбек мобильдігін жоғарылату мақсатында 2015 жылдан бастап «Жаңа серпін» жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің өңірлік бағдарламасы іске асырылуда.

Алматы қаласында Жұмыспен қамтудың мобильдік орталықтары жұмыс істейді. Астана қаласында тұрақты түрде ірі сауда орталықтарында консультациялар жүргізіледі. Ақмола облысында бас бостандығынан айыру орнынан босатылған жастармен нүктелік жұмыс ұйымдастыруға бағытталған «Қиын өмірлік жағдайдағы жастарға көмек көрсету бойынша іс-шараларды өткізу» лоты, сондай-ақ жұмыссыздар мен девиантты жастар үшін жұмыспен қамту шараларын қамтитын «Жастар еңбек және студенттік құрылыс жасақтарының қызметін дамыту бойынша іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу» лоты қарастырылған. Іс-шара жастардың әлеуметтік қорғалмаған санаттарын қолдауға бағытталды.

Жастардың әлеуетін қолдау мақсатында «Астана жастары» Жастар ресурстық орталығының «Astana Ideas» жобасын атап өтуге болады. «Astana Ideas» жобасы – қала құрылысы жөніндегі идеялардың тұсаукесерлеріне арналған алаң, оның аясында жастар мемлекеттік органдардың өкілдеріне өздерінің жобаларын таныстыру мүмкіндігіне ие болады.

Одан басқа Түркістан облысында «Шаңырақ» жас отбасылар мектебі, «Жас медиа» жас журналистер мектебі, актерлік шеберлік сабақтары, Атырау облысында робот техникасы, цифрлық сауаттылық, ағылшын тілін үйрену, техникалық дағдылар жөніндегі курстар, Қарағанды облысында әлеуметтік-осал санаттардағы жастармен жұмыс жөніндегі «Жарқын болашақ», Заңмен шиеленістегі жастармен жұмыс жөніндегі «Табысқа апарар жол», Шығыс Қазақстан облысында жастар мәслихаттары, Қызылорда облысында кітап оқу алаңдары және тілдер курсы бойынша жобалар іске асырылуда.

Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.

Білім және ғылым министрлігі халықаралық отбасы күніне орай «Отбасы сағаты» сияқты акциялар өткізіп тұрады.

Ағымдағы жылы іс-шараға 1 млн. 104 мың ата-ана мен оқушылар қатысты. Білім беру ұйымдарында «Менің отбасым» деген сынып сағаттары, отбасылық эстафеталар, ата-аналардың қатысуымен мерекелік концерттер өткізілді. Бұл іс-шараның мақсаты отбасылық тәрбие мен отбасылық құндылықтар туралы ұғымдарды қалыптастыру, оқушылардың отбасы мен ата-аналардың балалар алдындағы жауапкершілігі сезімдерін тәрбиелеу.

Сонымен қатар, дәстүрлі түрде қазақстандық отбасы күні (15 мамыр) қарсаңында республиканың білім беру ұйымдарында «Отбасы - бақыт мекені» республикалық апталығы (бұдан әрі - апта) өтуде. Апта өткізудің мақсаты - қоғамда отбасылық құндылықтарды насихаттау, отбасы мен балалар мүддесінде мемлекеттік саясатты іске асыру бойынша мемлекеттік құрылымдардың, қоғамдық, үкіметтік емес ұйымдардың, бизнес-топтардың, БАҚ-тың күш-жігерін біріктіру.

Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.

Республиканың білім беру ұйымдарында мектеп мәслихаттары мен парламенттері, жоғары сынып оқушыларының кеңестері, «Жас ұлан» бірыңғай балалар ұйымының көшбасшылары аға тәлімгерлермен және сынып жетекшілерімен бірге 13 мыңнан астам ұзақ мерзімді тәрбиелік жобалар мен жүз мың қысқа мерзімді іс-шаралар жүзеге асырылуда. («Жыл отбасы», «Үздік отбасылық альбом» конкурстары, «Тамаша отбасы өмірінің бір күні» шығармашылық жұмыстар фестивалі және т. б.;«Ұл мен қыз-ұлт намысы» атты пікірталастар, әңгімелер, дәрістер; «Оқушылардың өздері-өзіне болашаққа «Болашаққа көзқарас» хаттары»;аутодеструктивті мінез-құлықтың алдын алу үшін «Сенім» қоғамдық қабылдауын ұйымдастыру және т. б.;«Балалар үйі жоқ қала/өңір» жетім балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды орналастырудың баламалы нысандарын дамыту бойынша іс-шаралар).

Соңғы жылдары отбасылық құндылықтарды қалыптастыру мақсатында республиканың жекелеген мектептерінде әке болу институттары құрыла бастады. Олардың негізгі мақсаты - мектеп өміріне белсенді тарту арқылы салауатты өмір салтын насихаттау, спорттық және шығармашылық іс-шаралар, жарыстар мен конкурстар өткізу арқылы балалар мен әкелерді тәрбиелеу.

Бұл институт Астана қаласының мектептерінде «Әкелер Одағы» ҚБ базасында тиімді дамуында. Астана қаласының «Әкелер Одағы» ҚБ бірнеше рет «Қазақстан әкелер одағы» Республикалық қоғамдық бірлестігін құруға бастама жасады.

2018 жылғы қыркүйек-қазан аралығында Отбасылық тәрбиелеу институтымен бірлесіп «21 ғасырдың қазақстандық ата-аналары: өз балаңа үлгі бол» бірыңғай ата-аналар конференциялары республика бойынша өткізілді.

Республикалық ата-аналар конференциялар шеңберінде дайындалған психологтар бірыңғай сценарий және бекітілген бейнематериал бойынша ата-аналармен балаларды тәрбиелеу мәселелері, оның ішінде отбасылық құндылықтарды нығайту мәселесі талқыланған. Конференцияларға барлығы 2,6 млн. ата-ана қатысты.

Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.

52-тармақ. Бітімгершілік дайындықтан өту және бітімгершілік контингентке кіру үшін қауіпсіздікті қамтамасыз ету секторында әйелдер қатарынан әлеуетті үміткерлердің тізімдерін жасау

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігімен Пакистан, Түркия, Германия, Финляняндия елдеріне бітімгершілік дайындықты өту үшін іріктелген Қазақстан Республикасының Қарулы күштерінің 4 әскери қызметтегі әйелдің тізімі (1-майор, 1- подполковник, 2-капитан) құрылды.