Қосымша
Қазақстан Республикасындағы 2030 жылға дейінгі отбасылық
және гендерлік саясат тұжырымдамасын іске асыру бойынша
іс-шаралар жоспарын (бірінші кезең 2017 – 2019 жылдар) жүзеге асыру туралы 2018 жылға арналған есебі
Қазақстан Республикасындағы 2030 жылға дейінгі отбасылық және гендерлік саясат тұжырымдамасын іске асыру бойынша іс-шаралар жоспары (бұдан әрі – Жоспар) 54 іс-шарадан құралады.
2018 жылғы есептік кезеңде 46 іс-шара орындалуда болса, оның ішінде 40 (89 %) ұзақмерзімді болып табылады.
2018 жылға жоспарланған шараларды іске асырудың негізгі нәтижелері келесіні көрсетеді.
1-тармақ. ТДМ-ге және БҰҰ Әйелдерге қатысты кемсітушілікті жою комитетінің қорытынды ескертулеріне, сондай-ақ ЭЫДҰ елдерінің стандарттарына сәйкес келтіру үшін «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне отбасылық-гендерлік саясат мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңы жобасының тұжырымдамасын әзірлеу
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссиясының (бұдан әрі – Ұлттық комиссия) тікелей басшылығымен ТДМ мен БҰҰ-ның Әйелдерге қатысты кемсітушілікті жою жөніндегі комитеті, сондай-ақ ЭЫДҰ елдерінің стандарттарына сәйкес «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне отбасы және гендерлік саясат мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңы жобасының тұжырымдамасы (бұдан әрі – Заң жобасының Тұжырымдамасы) әзірленді.
Ұлттық комиссияның басшылығымен ведомствоаралық жұмыс тобының Қазақстан Республикасының заң жобасы тұжырымдамасын талқылау бойынша бірқатар жұмыс отырыстары өткізілді, оның барысында жұмыс тобы мүшелері тиісті ұсыныстар мен ескертулер енгізді.
Атап айтқанда, «Тұрмыстық зорлық-зомбылықты болдырмау туралы» Заңның жаңа редакциясын әзірлеу туралы ұсыныс енгізілді, сондай-ақ Әйелдерге қатысты кемсітуді жою жөніндегі Комитеттің және Тұрақты даму мақсаттарына қатысты ұсынымдар енгізілді.
Жалпы, заң жобасының Тұжырымдамасы заңнаманы үш бағыт бойынша жетілдіру мәселелерін көздейді: теңдік пен кемсітушілік нормаларының жыныстық белгісі бойынша құқық қолдану әлеуетін арттыру; отбасылық, экономикалық және саяси институттардағы гендерлік кемшіліктерді жоюдағы заңнаманың тиімділігін арттыру; ерлер мен әйелдердiң теңдiгi мен кемсiтпеушiлiгiн қамтамасыз етуде қоғамдық қатынасқа қатысушыларды нақтылау.
2019 жылғы қарашадағы Әйелдерге қатысты кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы конвенцияның орындалуы туралы бесінші кезеңдік баяндаманы қорғау қорытындысы бойынша жұмыс жалғасады.
Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.
2-тармақ. Әкелердің балаларды тәрбиелеуге қатысуына тең құқықтарын сақтау деңгейін бағалау үшін неке бұзу процестері бойынша сот шешімдеріне мониторинг жүргізу
Мониторингтің нәтижелері кәмелетке толмаған балалары болуына қарамастан, негізінен сотқа некені бұзу туралы талап қоюмен әйелдер жүгінетінін көрсетті (негіздері – мінездердің үйлесімсіздігі, алкогольді асыра пайдалану, басқа отбасын құру және т.б.).
Анықтама үшін:
ҚСжАЕК деректері бойынша 2018 жылғы 9 айда соттарға 44547 іс және арыз (2017 жылғы осындай кезеңде1 – 42002) келіп түсті, 39740 іс аяқталды, бұл 2017 жылдың осы кезеңіне қарағанда 4% көп (38294), оның ішінде әйелдердің талап қоюлары бойынша 30121 немесе 76% (30240 немесе 79%) іс қаралды. Тиісінше әкелердің некені бұзу туралы талап қоюлар бойынша жалпы санынан 24% (21%) іс қаралды (алдыңғы жылмен салыстырғанда 3% ұлғайды).
Барлығы ерлі-зайыптылардың некесін бұзу туралы талап қоюлар бойынша аяқталған істер санынан (26779 немесе 70%) 26997 немесе 68% қанағаттандырылды, талап қоюдан бас тартылғаны 94 немесе 0,2% (88 немесе 0,2%).
Аяқталған істердің (7474 немесе 20%) санынан 8198 іс немесе 21% іс жүргізумен тоқтатылды, оның ішінде татуласу рәсімдеріне байланысты – 6087 немесе 15,3% (5332 немесе 14%). Бұл ретте мұндай істер санының өсімі медиацияны қолданудың ұлғаюына байланысты. Сонымен, медиация тәртібімен аяқталған істер үлесі 15% немесе 5965 (13,6% немесе 5203) істі құрады.
Қаралып отырған санаттағы талап қою арыздарын берген кезде, 52,5% талап қоюшы кәмелетке толмаған балаларының кіммен бірге тұратынын көрсеткен, ал қалғандары балаларының өмірі туралы мәселені қозғамаған (талап қоюшылар сол немесе өзге себептермен некені бұзуды; мүлікті бөлу туралы мәселені шешуді және т.б. өтінген). Бала кіммен тұратынына келісім бары туралы көрсетілген талап қою саны 23410 мың (22806 мың), оның ішінде әкелердің талап қоюлары бойынша 2961 мың (2402 мың) немесе олардың санының 12,6% (10,5%) құрайды.
Ерлі-зайыптылардың бірінің некені (ерлі-зайыптылықты) бұзуға келісімі болмаған кезде соттар алты ай шегінде татуласу үшін мерзім белгілей отырып, оларды татуластыру шараларын қолданып, сот отырысы кейінге қалдырылады. Аталған дауларды қараудың сот тәжірибесі баланың анасымен тұратын жерін негізінен ата-аналардың келісімі бойынша баланың мүдделерін ескере отырып айқындайтыны туралы куәландырады.
Соттардың мәліметтері бойынша некені бұзу кезінде тұратын жерін әкесі айқындайтын шешімдердің үлесі шамамен 0,6% (а.ж. қаралып отырған кезеңде 228 және өткен жылғы ұқсас кезеңде 199 (0,5%) құрады баланың.
Ерлер (әкелер) некені бұзу туралы талап қоюларда балалар анасымен бірге қалатынын негізінен өздері көрсететінін, не балалардың тұратын жерін айқындау туралы мәселені қоймайтынын атап өткен жөн.
Зерделеу некені бұзу кезінде соттар анасымен бірге баланың тұратын жерін айқындау туралы мәселені шеше отырып, әкесінің келісімін ескергенін және балаларды тәрбиелеуге қатысудағы әкелер құқықтарының теңдігін сақтағанын көрсетті.
Баланың тұрғылықты жерін айқындау туралы дауды қараған кезде, Кодекстің 62-бабында белгіленген бала он жасқа толған жағдайда соттар оның пікірін және қамқоршылық және қорғаншылық органдарының пікірін назарға алады.
Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттар (бұдан әрі – ювеналдық соттар) баланың тұрғылықты жерін айқындау; ата-ананың баламен араласу тәртібін айқындау туралы даулар бойынша азаматтық істерді қарайды және шешеді.
Кәмелетке толмаған адамның заңды өкілдерінің өтініші бойынша мұндай істер республикалық маңызы бар қаланың және астананың, облыс орталықтарының шегінде орналасқан соттардың соттылығына жатқызылған істерді қоспағанда, баланың тұрғылықты (болатын) жеріндегі аудандық (қалалық) сотта қаралуы мүмкін немесе оған берілуі мүмкін.
Көрсетілген санат істерін ювеналдық соттар соттылығына жатқызу кәмелетке толмаған балалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды тиісінше қамтамасыз ету қажеттігінен туындады. Барлық ювеналдық соттарда баланың психологпен ыңғайлы араласуы үшін жабдықталған және ресімделген арнайы кабинеттер бөлінген.
Анықтама үшін:
ҚСжАЕК-тің деректері бойынша 2018 жылдың 9 айында соттарға балалардың тұрғылықты жерін анықтау туралы 1343 іс пен арыз келіп түскен (2017 жылдың осы кезеңінде – 1,2 мың), 1 мың (975) іс аяқталған, соның ішінде әйелдердің талап арызы бойынша 354 іс немесе 35,2% қаралған (336 немесе 34,5%).
Балалардың тұрғылықты жерін анықтау туралы талап арыздар бойынша аяқталған (234 немесе 24%) істердің ішінен барлығы 284 немесе 28,2% қанағаттандырылды, 118 немесе 12% талап арыздан бас тартылды (97 немесе 10%).
35,4% немесе 356 осындай істер іс жүргізуден қысқартылды (39% немесе 380), соның ішінде татуластыру рәсімдерін қолдануға байланысты – 30% (34%). Ал оның ішінде медиация тәртібімен 260 іс немесе 26% қысқартылды (275 немесе 28,2%).
Соттардың мәліметі бойынша қаралған кезеңде әкелердің талап арыздары бойынша барлық аяқталған істердің санынан 575 (552) немесе 57,1% (57%) іс аяқталды, аналардың талап арыздары бойынша– 331 (302) немесе 33% (31%), өзге адамдардың (әжесі, атасы, тәтесі және басқалары) талап арыздар онша көп емес– 7 (9) немесе 0,7% (0,9%).
Мұндай талап арыздардың көп бөлігін балаларын тәрбиелегісі келетін немесе анасыз балаларын тәрбиелеп отырған әкелер береді (балалар әкелерімен бірге тұрады және олардың қамқорлығына алынған).
Әкелердің баланың тұратын жерін анықтау туралы талап арыздарын қанағаттандырған шешімдердің саны аяқталғандардың ішінен 185-ті немесе 18,4% құрайды (134 немесе 14%).
Жалпы алғанда, деректерді талдау көрсеткендей, соңғы жылдары әкелердің талап арыздарының үштен бір бөлігіне жуығы қанағаттандырылатын сот практикасы орнықты қалыптасып келе жатыр (немесе 32,1% (24,3%), үштен бір бөліктен сәл жоғарысы татуластыру рәсімдері мен медиациялық келісімдерді қолдану арқылы аяқталуда.
Сот тәжірибесінде аналар кәмелетке толмаған балаларды әкелерімен тастап кеткен және олардың тәрбиесіне үлес қоспаған жағдайлар орын алады.
Халықтың көші-қоны көбеюіне орай, баланың тұрғылықты мекен-жайы үшін ата-анасының біреуімен шыққан кезде баланың тұрғылықты жерін белгілеу туралы даулар саны арта түсті және соған байланысты мұндай дауларды шешу үшін қолданыстағы некелік және отбасылық заңнамаға түзетулер енгізу қажеттілігі туындады.
Заңды дұрыс және біркелкі қолдану мақсатында тиісті нормативтік актілерге түзетулер әзірленді.
Ата-анамен баланың қатынасын анықтауда оның жасына, денсаулық жағдайына, әрбір ата-анаға жақындығына және баланың физикалық және психикалық денсаулығына және моральдық дамуына әсер етуі мүмкін басқа да жағдайлар ескеріледі.
Мұндай талаптармен сотқа бару негізінен баланың ата-аналары арасындағы қақтығыс қатынастардың болуы болып табылады, бұл олардың арасындағы келісімге дербес қол жеткізбеуіне немесе қорғаншылық және қорғаншылық органы белгіленген кестеге келіспеуіне әкеледі.
Анықтама үшін:
ҚР Бас прокуратурасының құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитетінің мәліметтері бойынша, 2018 жылдың 9 айында соттар балалармен қарым-қатынас жасау тәртібін анықтауға қатысты 1050 іс және өтініштер алды (2017 жылдың сол кезеңінде - 1009), 833 (819) іс аяқталды, соның ішінде 121 немесе 14,5% әйелдердің шағымдары бойынша (133 немесе 16,2%). Демек, мұндай істердің басым көпшілігі әкелердің шағымдарына қатысты.
Балалармен байланыс тәртібін анықтауға қатысты талаптардың жалпы саны 270 немесе 32,4% (232 немесе 28,3%) қанағаттандырылды, 9 немесе 1,1% (19 немесе 2,3%) талап бойынша қабылданбады.
41% немесе 341 іс сот процесі арқылы (46% немесе 374) босатылды, соның ішінде 38% немесе 314 (42% немесе 345) келісім рәсімдерін қолданумен байланысты. Оның ішінде медиация түрінде 33,4% немесе 278 іс (35% немесе 285) аяқталды.
Соттардың мәліметтері бойынша, аяқталған істердің ішінен (546/575) әкелердің баламен байланыс орнату тәртібін анықтау туралы шешімдерінің саны 219 немесе 40,1% (197 немесе 34,3%) болды.
Әкелердің осы санаттағы талап-арыздарының 4 шешімі қабылданған жоқ, бұл аяқталған істер санының 0,5% -ын құрады (14 немесе 1,7%).
Осы санаттағы істерді зерделеу барысында заңнамадағы кемшіліктер және (немесе) заң нормаларының әртүрлі түсіндірулері, соның ішінде проблемалық мәселелер, сондай-ақ материалдық және процессуалдық құқық нормаларын қолдану қателіктері анықталған жоқ.
Ерекше жағдайларда ата-анасының бір-бірімен қарым-қатынасы балаға зиян келтіруі мүмкін болған жағдайда, сот ата-ана құқықтарын жүзеге асыруға балалардың дене және психикалық денсаулығына зиян келтірмеуге және олардың моральдық дамуына кедергі келтірмейтін Кодекстің 73-бабының 1-тармағы негізінде сотқа талапты жоққа шығарады (4 шешім немесе 0,5%).
Осы санаттар бойынша шешімдерді талдау соттардың жалпы дауларды шешу кезінде балалардың құқықтары мен мүдделерінің басымдығына негізделген республиканың заңнамасы мен халықаралық шарттар нормаларын дұрыс және біркелкі қолдануға мүмкіндік берді. Бұл ретте олар даудың дұрыс шешілуі, қорғаншылық және қорғаншылық органдарының қорытындысы, әлеуметтік-психологиялық зерттеулердің нәтижелері, әкесі мен анасының материалдық және тұрмыстық жағдайы, және басқа да жағдайлар үшін белгіленген мән-шарттардың жиынтығын ескереді.
Әдетте, көбінесе ата-аналар некені бұзғаннан кейін балалардың кіммен өмір сүретінін, олардың құқықтары қалай жүзеге асырылатынын өздері шешеді.
Сонымен бірге, соттарға ұсынылған істер санының көбеюіне және осы санаттағы мәлімдемелерге қатысты алаңдаушылық бар. Осылайша, салыстырмалы кезеңде жалпыға ортақ кәмелетке толмаған балалары бар ажырасқан ерлі-зайыптылардың саны 6% -ға, балалардың тұрғылықты жерін анықтауға 10% -ға, балалармен қарым-қатынас жасауды анықтауға 4% -ға өсті.
Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.
3-тармақ. Балалы болуды жоспарлау және тәрбиелеу, ажырасулардың профилактикасы бойынша жас отбасыларға, отбасын құрмаған жалғызбасты адамдарға психологтарды, медицина қызметкерлерін, мұғалімдерді, ақсақалдар кеңесін, үкіметтік емес ұйымдар өкілдерін де тарта отырып, психологиялық және консультативтік көмек көрсету жұмысын ұйымдастыру
Жас отбасыларда отбасылық және моральдық құндылықтарды қолдау және күшейту мақсатында профилактикалық әртүрлі жұмыс барлық жерде жүргізілуде.
Психоәлеуметтік мәселелерді шешуде жас отбасына көмек көрсетудің негізгі әдістерінің бірі – психологиялық отбасылық кеңес беру болып табылады. Отбасылық консультация берудің мақсаты отбасындағы психологиялық микроклиматты өзгерту үшін және жеке өсу мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін, әлеуметтік қолдауға мұқтаж жас отбасылар мен балаларды қоғамдық ұйымдармен, білім беру, қоғамдық денсаулықты сақтау, ішкі істер органдармен бірлісіп айқындау, әр түрлі әлеуметтік көмектің қажеттілігін зерттеу және көрсетілген көмек есебі болып табылады.
Осы мақсатта жастармен, жас ата-аналармен, жас аналармен, сондай – ақ қиын өмірлік жағдайдағы жас азаматтармен бірге жеке және топтық психологиялық тренингтер өткізіледі.
2018 жылы жас отбасыларын қолдау және отбасылық-адамгершілік құндылықтарды нығайту мақсатында барлық жерлерде тиісті жұмыстар жүргізілді, оның ішінде баланы жоспарлау және тәрбиелеу тақырыптары бойынша 1000-нан астам семинар-тренинг, некеге тұрушы адамдарға және жас отбасыларға арналған 50 «дөңгелек үстел» отырыстары, 20 кең аумақты акциялар мен конференциялар, 150 тренинг, 800 кездесулер, дебаттар, 3000-нан астам пікірталастар мен дәрістер (200 000 – нан астам адамның қатысуымен) жүргізілді, осы тақырыптарда ақпараттық ескертпелер және оқу материалдары дайындалып, азаматтарға таратылды.
Психологиялық және консультациялық көмек көрсету жұмыстарына психологтар, медицина қызметкерлері, мұғалімдер, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері тартылды, олармен отбасында туындайтын қиын жағдайлар бойынша дәрістер және ашық әңгімелер жүргізген. Арнайы 150-ден астам психологиялық кабинеттер, дағдарыс орталықтары және жастардың денсаулық орталықтарының жұмысы ұйымдастырылды.
Дағдарыс орталықтарының негізгі жұмысы әйелдер мен балалардың қиын өмірлік жағдайын жою және одан әрі отбасына қайтару үшін арнаулы әлеуметтік қызметтерді (медициналық, педагогикалық, психологиялық, заңды) көрсетуге бағытталған.
Жасөспірімдер мен жастардың денсаулығын сақтауда Қазақстанның көптеген қалаларында жұмыс жасайтын Жастар денсаулық орталықтары маңызды рөл атқарады.
2018 жылы отбасы құру және оның сақталуы, сондай-ақ басқа да мәселелер бойынша, атап айтқанда, 50 мыңнан астам ерлі-зайыптылар, 40 мыңнан астам әйел және 8 мың ер адам мәселелері бойынша консультациялар өткізілді.
Жалпы білім беру мекемелерінде оқушылардың ата-аналарымен балаларды тәрбиелеу, ата-аналармен қарым-қатынасты орнату, сондай-ақ жас отбасыларға психологиялық және консультативтік көмек көрсету мәселелері бойынша іс-шаралар өткізіледі. Білім беру жүйесінде ата-аналардың балаларды тәрбиелеудегі рөлін күшейту, отбасы институтын нығайту, отбасылық тәрбие беру және қоғамның назарын аудару мақсатында өңірлік Ата-аналар кеңестері, Аналар кеңестері, Әкелер мектебі, Отбасылық тәрбие мектептері өткізіледі.
Халықты хабардар ету үшін бұқаралық ақпарат құралдарында кеңінен қолданылады. Осылайша түрлі баспа басылымдарында 300-ден астам мақала, емдеу-профилактикалық мамандарының қатысуымен телевизиялық сюжеттері шығарылды, радио сұхбат берілді.
Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шеңберінде жастар ресурстық орталықтарының жананда отбасылық құндылықтарды қалыптастыру мен нығайтуға және ажырасулардың алдын алуға бағытталған Жас отбасыларын қолдау клубтары ашылды.
Отбасылық институтты нығайту мақсатында отбасылық-неке және жыныстық қатынастардың әртүрлі аспектілері бойынша некеге құруды, сондай-ақ салауатты өмір салты мен салауатты (медициналық, психологиялық, құқықтық) өмір салтын қалыптастыруға бағытталған отбасылық жоспарлау орталықтары мен тіркеу органдарымен (АХАЖ) қарым қатынастар орнатылған .
Сонымен қатар өңірлерде жобалар, кездесулер және басқа да іс-шаралар жүзеге асырылуда, атап айтқанда:
- Ақмола облысында ана мен баланы қорғау, отбасын құруды жоспарлау және әйелдерге, ата-аналарға және жасөспірімдерге кеңес беруге бағытталған жобаларды жүзеге асыруға бағытталған «Шаңырақ» қоғамдық қоры жобасына екі жыл ішінде осы 2 мыңнан астам адам қатысты;
- Астанада «Право» ҚҚ-мен бірлесіп қиын өмірлік жағдайдағы адамдарға психологиялық көмек көрсетілді. Тегін көмек алатын адамдардың дерекқоры құрылды. Оқу үдерісінің барлық пәндерінің психологиялық құзыреттілігін тереңдету, студенттерге психологиялық қолдау көрсету және Психология бойынша факультативтік сабақтарды енгізу мақсатында 2018 жылғы қаңтардан бастап «Астана дарыны» дарынды және психологиялық қолдау орталығының Психологиялық қызметтер бөлімі жұмыс істейді;
- Ақтөбе облысында тәулік бойы «No problem! Мәселе Жоқ!» желі жұмысы ұйымдастырылды.
Анықтама үшін: «Сенім телефоны» жобасы техникалық платформа ретінде ағымдағы жылы іске қосылды. Тәулігіне шамамен 5-10 аралығында қоңырау келіп түседі. «Сенім телефоны» жұмысының 2 принципі бар. Кез келген абонент кез келген уақытта сенім телефонына тегін байланысқа шыға алады және қоңырау шалған абоненттің ақпараты құпия түрде сақталады. Осы «Сенім телефонына» қоңырау шалған 10 % кәмелетке толмағандардың ата-аналары. Ата-ана мен бала арасындағы қарым-қатынас проблемаларына қатысты кәсіби психологтар өз консультациялар берді.
Осындай сенім телефоны еліміздің басқа өңірлерінде де жұмыс істейді.
«Отбасы күні» мерекесі қарсаңында барлық өңірлерде отбасылық спорт іс-шаралары, этномәдени бірлестіктердің қатысуымен «Жас отбасы» жарыстары, «Ең үздік отбасы» конкурстары және тағы басқалар.
Отбасылық өмір негіздерінің қарапайым құқықтарын білуді, ерлі-зайыптылардың және ата-ананың құқықтары мен міндеттерін қамтамасыз ету мақсатында некеге тұрушылар үшін, оның ішінде шетелдіктер мен жас ата-аналар үшін жаднамалар әзірленген.
2017 жылдың наурыз айынан бастап еліміздің бүкіл аймағы бойынша әділет органдары, сондай-ақ тіркеуші органдарда (АХАТ) аталған жаднамаларды неке қию үшін өтінішпен жүгінген жас жұбайларға, баланың тууын тіркеу үшін жүгінген ата-аналарға табыс ету жұмыстары жалғасуда.
Еліміздің ірі қалаларында халықтың жаппай шоғырланатын жерлерінде саламатты өмір салтын қалыптастырудың, бақытты отбасы құрудың түрлі аспектілері бойынша видеороликтер көрсетілді және ақпараттық материалдар таратылды. Бұдан басқа, Шымкент қаласында отбасылық институтты нығайту үшін білім беру сипатында фильм түсіру жоспарланып отыр.
Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.
4-тармақ. «Мәңгілік ел» ұлттық идеясының негізінде егде жастағы адамдарды, қазақстандық патриотизмді, азаматтық жауапкершілікті және адамгершілік-рухани жетілуді құрметтеу бойынша жоғары адамгершілік бағыттарды еліміздің жоғары оқу орындары мен колледждерінде қалыптастыру бойынша клубтардың тиімді қызметін қамтамасыз ету
Жоғары оқу орындарындағы студенттік клубтары «Мәңгілік Ел» Жалпы ұлттық идеясының адамгершілік - рухани құндылықтарын насихаттау бойынша мақсатымен тұрақты түрде мәжілістер, дөңгелек үстелдер, семинарлар, кездесулер, концерттік бағдарламалар және т.б. форматында іс-шаралар өткізуде.
«Рухани жанғыру» бағдарламасының «Туған жер» кіші бағдарламасын іске асыру шеңберінде қазақстандық патриотизмді қалыптастыруға бағытталған туристік сапарларды ұйымдастыру және облыстың тарихи орындарын аралау бойынша студенттік клубтар құрылуда.
Сондай-ақ, Қазақстан халқы Ассамблеясы мен ұлттық мәдени орталықтар желісі бойынша бірлескен іс-шаралар өткізіледі, олар: Қазақстан халықтарының достығы фестивалі, шығармашылық жұмыстар конкурсы.
Мысалы, Абай Мырзахметов атындағы Көкшетау мемлекеттік университетінде Ақмола облысының Қазақстан халқы Ассамблеясы хатшылығының «Өркен» жастар ұйымымен жастарды қазақстандық патриотизм, этносаралық келісім, ұлттық салт-дәстүрлерге тәрбиелеу бойынша тиімді жұмыс істелінеді.
Ш. Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг университетінде «Достық» клубы табысты жұмыс істеп келеді. Оның мақсаты қазақстандық студенттердің қазақстандық патриотизмге және ұлттық қадір-қасиетіне деген сезімін тәрбиелеу; этносаралық келісімді жетілдіру, Қазақстан халқының азаматтық, рухани және мәдени тұтастығын нығайту.
Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университетінде «Жас Сұнқар» әскери-спорттық клубы жұмыс істейді. Клуб студенттердің әскери-патриоттық және адамгершілік тәрбиесін дамыту үшін құрылған. «Жас Сұнқар» әскери-спорттық клубының жоспарына сәйкес әр түрлі іс-шаралар өткізіледі: конкурстар, патриоттық бағыттағы викториналар, Ұлы Отан соғысының ардагерлерімен және жауынгерлерімен кездесулер.
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінде «Қол қанат», «Жан жылу», «Алқа» студенттік клубтары табысты еңбек етуде. Клубтар жұмысының бір ағымы болып соғыс және еңбек ардагерлеріне көмек көрсету табылады: (Ұлы Отан соғысындағы Жеңіс күніне орай, қарттар күні қарсаңында қайырымдылық іс-шараларын өткізу, жалғыз тұратын жергілікті тұрғындарға көмектесу).
С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінде волонтерлер клубы жұмыс істейді. Жыл сайын волонтерлер клубының мүшелері қарттар күні қарттар мен мүгедектерге арналған Зевакинский интернат үйіне концерттік бағдарламамен барып, «Мейірім», «Таза аула», «Мен – Қазақстан патриотымын», «Мерейлі отбасы» және т.б. акциялар өткізеді.
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің базасында заң факультетінің «Эльтут» студенттік клубы «Мәңгілік ел: бір ел – бір тағдыр» атты дөңгелек үстел ұйымдастырды. Іс-шараның мақсаты – «Мәңгілік ел» ұлттық идеясының негізгі бағыттарын талқылау, патриотизм сезімін қалыптастыру, аға ұрпаққа құрмет көрсету.
Х. Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінде мынадай студенттік клубтар жұмыс жүргізеді: «Сенатор» дебат клубы, «Ата Мекен» саяхатшылар клубы, театр клубы, «Қыз Жібек» әйелдер клубы, ақындар клубы, олар қайырымдылық акцияларын, қаланың қарт тұрғындарына үйде көмек көрсетуді ұйымдастырады.
Жалпы, студенттік клубтар «Нұр Отан» партиясының «Жас Отан» жастар қанатымен, «Қазақстан жастарының конгресі», «Қазақстан студенттерінің Альянсы», «Жасыл ел» жастар ұйымдарымен «Мәңгілік ел» ұлттық идеясының принциптеріне негізделген тәрбиелік жұмыстарды белсенді түрде жүргізуде.
Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.
5-тармақ. Бірыңғай медиа-жоспар шеңберінде отбасылық құндылықтарды және гендерлік теңдікті ілгерілету тақырыбы бойынша ақпараттық жариялауды ұйымдастыру
Ақпараттық-түсіндіру жұмысы елдің жетекші баспа және телевизиялық БАҚ-тары, әлеуметтік желілері арқылы жүргізілуде.
Мәселен, 2018 жылы республикалық арналарда отбасы және рухани-адамгершілік тәрбиесі тақырыбында келесі сюжет көрсетілді:
«Хабар» телеарнасында «Менің тағдырым» бағдарламасында «Тұрмыстық зорлық - зомбылық» әлеуметтік ролик пен 4 жаңалық сюжеті көрсетілді;
- «Біздің назарда», «Золотая середина» және тағы басқа бағдарламалар, 13 бейне ролик («Қарттар үйі», «Прислушайтесь», «Невеста» және т.б.) және «Миссия: Афганистан» деректі фильмі көрсетілді;
- ал, «Хабар 24» телеарнасында 19 бағдарлама («Факты», «Большие города», «Зеленая экономика» және т.б.) және 66 жаңалықтар сюжеті жарыққа шықты.
БАҚ-та бірқатар ақпараттық-талдау материалдары жарияланды, атап айтқанда, 2018 жылы 3,1 мың материал жарық көрді, оның ішінде:
- республикалық телеарналарда 302 сюжет;
- республикалық баспа басылымдарында 376 мақала;
- өңірлік БАҚ-та 1,8 мың материал;
- интернет-ресурстарында 610 жарияланым жарық көрді.
Есепті жылға іс-шаралардың орындалуы тәртібінде енгізіледі.
6-тармақ. Отбасы институтын нығайтуға, отбасылық құндылықтарды дәріптеуге, репродуктивтік денсаулықты нығайтуға, сондай-ақ гендерлік теңдікті ілгерілетуге бағытталған әлеуметтік жобаларды іске асыру
ҚР Қоғамдық даму министрлігі мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шеңберінде 2018 жылы «Қорғау – Астана» ЖҚ бірлесіп «Гендерлік саясатты іске асыру бойынша отбасының құқықтары мен мүдделерін қорғау саласында жұмыс істейтін қоғамдық бірлестіктермен және ҮЕҰ-мен ынтымақтастықты дамыту» 3 млн. теңге тақырыбы бойынша жобаны іске асырды. Осы жоба шеңберінде 5 өңірде (Қарағанды, Жамбыл, Түркістан, Ақмола, Ақтөбе облыстары) 20 оқыту семинарлары өткізілді. Жобада әйел көшбасшылығын одан әрі ілгерілетуге, тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу үшін гендерлік ҮЕҰ бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ерекше көңіл қойылды. Жоба шеңберінде гендерлік саясатты іске асыру бойынша отбасының құқықтары мен мүдделерін қорғау саласында жұмыс істейтін ҮЕҰ тізілімі құрылды, тұрмыстық зорлық-зомбылық мәселесі бойынша өтініш білдірушілерге кеңес берілді. Жалпы жоба 750 адамды қамтыды.
Гранттық қаржыландыру шеңберінде ағымдағы жылы «Барлық үлгідегі білім беру ұйымдарында, еңбек ұжымдарында тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу бойынша ақпараттық-түсіндіру және білім беру жұмыстарын жүргізу» 1,2 млн.теңге жобасы іске асырылды. Жоба шеңберінде балалар арасындағы зорлық-зомбылықтың алдын алу және жолын кесу бойынша 7 оқыту және ақпараттық-насихаттау іс-шара (семинарлар, тренингтер, дөңгелек үстелдер) өткізілді.
2019 жылы Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс және гранттық қаржыландыру шеңберінде гендерлік саясатты іске асыру саласында
Достарыңызбен бөлісу: |