Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі тараз мемлекеттік педагогикалық институты

 

 

 

 

 

 

       

 

 

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты 

Ф 15-38/2-1-051 

 

Элективті пәндер каталогы 

Академиялық мәселелер жӛніндегі департамент 

451 беттің 190 беті 

СМЖ «Оқу-әдістемелік»  

ҮК НҮ 07-2011 

Баспа 2. Дана №1 

Тіл  дамыту  жұмыстары,  негізінен,  қазақтың  тарихын,  әдет-ғұрпы,  салт-дәстүрімен,  кӛркем  әдебиеттің 

классикалық үлгілерімен ұштастыра жүргізіледі. 

Оқыту тілі: қазақ 

Бағдарламаның жетекшісі: Баймбетова А.А., ф.ғ.к. 

 

Қазақ диалектологиясы. Казахская диалектология.   

Пререквизиттері:  Тіл  біліміне  кіріспе, қазіргі  қазақ  тілінің  фонетика,  стилистика,  морфология  курсы, 

арнаулы курс,  филологиялық пәндер. 

Постреквизиттері: Қазіргі қазақ тілінің лексикология, фразеология, терминология курсын оқып-үйрену 

нәтижесінде сӛздің лексикологиялық және диалектологиялық тұрғыдан зерттелуі, сӛз және оның шығу 

тарихы,  диалектілік  сипаты  қалыптасып,  қазіргі  қазақ  тілінің  лексикология  саласын  жете  білуге  негіз 

болады.  Қалыптасатын  құзыреттіліктер:  кәсіби  қызметті  қайта  қарау,  білім  берудегі  авторлық 

жаңашылдық идеяларды іске асыру, стандартты емес және альтернативті шешім таба білу біліктері мен 

дағдыларын меңгеруі; 

Бағдарламаның  қысқаша  мазмұны:  Жоғары  кәсіби  білім  берудің  мемлекеттік  жалпыға  міндетті 

стандартында  кәсіби  біліктілігіне  қойылатын  талап  ретінде  меңгерген  теориялық  білімін  іс  жүзінде 

пайдалана алуға икемі болуы керектігі кӛрсетілген. «Қазақ диалектологиясы» курсын тыңдау барысында 

тілдегі  диалектілік  ерекшеліктерді  ӛз  бетіншеажырата  алу  дағдысына  айналады.  Мұндайда  ол 

диалектология бойынша алған біліміне қоса әдеби тілдің орфоэпиялық, орфографиялық, граматикалық 

лексика-  фразеологиялық  нормаларына  сүйенеді  және  әр  түрлі  сӛздіктер  пайдаланады.  Қазіргі  тілде 

сақталып  қалған  диалектілік  ерекшеліктер,  жазба  ескерткіштері  қазақ  тілі  сияқты  тілдердің  тарихын 

зерттеуде нақты материал болып табылады. Қазіргі қазақ тілі сӛйленістерінде кездесетін ерекшеліктерді 

зерттеу,  жетік  білу  -  әдеби  тіл  нормаларын  ғылыми  негізінде  дұрыс  қалыптастыру  үшін  де,  оны 

диалектілік  лексика  есебінен  саналы  түрде  байытып  отыру  үшін  де,  бұқара  халықтың  тіл  мәдениетін 

кӛтеруге әсерін тигізетіні сӛзсіз. 

Оқыту тілі: қазақ 

Бағдарламаның жетекшісі:  Қазақбаева Камила 

 

Орфография, пунктуация (Орфография, пунктуация. Spelling, punctuation) 

Пререквизиттері: қазақ тілінің фонетикасы, лексикасы, морфологиясы мен синтаксисі бойынша орта 

мектеп курсы. 

Постреквизиттер: қазіргі қазақ тілі синтаксисі. 

Қалыптасатын құзыреттіліктер: ӛзінің келешекте алатын кәсібінің әлеуметтік маңыздылығын түсінуі. 

Бағдарламаның  қысқаша  мазмұны:  бұл курс қазақ тілінің емле ережелерімен және тыныс белгілері 

ережелерімен  тереңірек  таныстырады.  Мектепте  оқылған  емле  ережелері  қазақ  тілінің  фонетикасы, 

лексикологяисы туралы мәліметтермен толықтырылып, тыныс белгілерін оқыту синтаксистік талдаумен 

тығыз байланыста жүргізіледі. 

Оқыту тілі: қазақ 

Бағдарламаның жетекшісі: Кенжеғұлова Ф., п.ғ.к. 

 

Қазақ мифологиясы (Казахская мифология. Creativity of local poets and writers) 

Пререквизиттері: Жергілікті ақын-жазушылар шығармашылығы 

Постреквизиттер: Қазақ әдеби сын тарихы, қазақ әдебиетінің тарихы, түркі халықтар әдебиеті, әдебиет 

теориясы  

Қалыптасатын  құзыреттіліктер:  Ойлаудың  жоғарғы  мәдениеттілігі,  қазақ  тілі  мен  әдебиетінен 

кӛпсалалы әлемтанудың базалық мағынасы. Мамандыққа байланысты білімді кӛрсету мен қолдану. 

Пәннің  мазмұны:  Ғасырлар  бойы  ұрпақтан-ұрпаққа  жалғасып  келе  жатқан  дәстүрлі  ауыз  әдебиетінің 

авторлары  ұмытылып  кеткенімен,  халық  поэзиясын  шығарушы  ақын-жыраулардың  есімі  ел  есінде 

сақталып  қалған.  Халық  ақындары  Бармақ,  Сауытбек,  Қылышбай,  Жидебай,  Жиынбай,  Балқыбек, 

Қайрақбай,  Әтібек,  И.Байзақов,  К.Әзірбаев,  Ж.Жабаев  шығармалары  халық    жадында  ұмытылмайды. 

Жергілікті  ақын-жазушылар  шығармаларындағы  жалпы  халықтық  әдебиет  үлгілеріне  тән  мазмұн  мен 

түр мәселелерін егжей-тегжейлі ашып кӛрсету негіз болмақ. 

Оқыту тілі: қазақ 

Бағдарламаның жетекшісі: Исматова С., ф.ғ.к. доцент м.а. 

 

 

 

 

 

 

       

 

 

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты 

Ф 15-38/2-1-051 

 

Элективті пәндер каталогы 

Академиялық мәселелер жӛніндегі департамент 

451 беттің 191 беті 

СМЖ «Оқу-әдістемелік»  

ҮК НҮ 07-2011 

Баспа 2. Дана №1 

ТМД халықтарының әдебиеті. (Литература народов СНГ. Literature of people) 

Пререквизиттері: ТМД халықтарының әдебиеті 

Постреквизиттер: ТМД халықтарының әдебиеті, қазақ әдебиетінің тарихы, ежелгі дәуір әдебиеті. 

Қалыптасатын  құзыреттіліктер:  қазақ  тілі  мен  әдебиетінің  қазіргі    жағдайы,  оның  басқа  білім 

салаларымен ӛзара байланыс орната білуі. 

Бағдарламаның  қысқаша  мазмұны:  Қазіргі  білім  беруде  ақпараттық  технологияларды    кеңінен 

қолдануға  алғышарттар  жасалды.  Білім  беру  жүйесінің  компьютерлендіруілуі,  интернет  желісіне 

қосылуы т.б. Мұғалімнің ақпарттық технологияларды тиімді қолдану тәсілдерімен, электронды оқулық 

жасау  жолдарымен  таныстырып,  интекективті  тақтаны  пайдалана  білуге  үйретеді.  Болашақ  қазақ  тілі 

мұғалімінің  ақпараттық  мәдениетін  қалыптастыруды  кӛздейді.  Мектептегі  түркі  халықтар  әдебиетінің 

курсын  тиімді  оқыту  жолдарын  қайталай  отырып,  бұл  пән  түрік  халықтар  әдебиетін  сатылай  талдау 

үлгілерін жетік меңгеруді кӛздейді. Әдеби талдаудың басқа да түрлері қаралады.  

Оқыту тілі: қазақ 

Бағдарламаның жетекшісі:    Исматова С, ф.ғ.к., доцент м.а. 

 

Политология  Саясаттану 

Пререквизиттер:  Қазақстан  тарихы  курсы,  мектептегі  Адам  және  қоғам,  Құқық  негіздері, 

Мәдениеттану. 

Постреквизиттер:  Алған  білім  философия,  саяси  сараптамалар  жасауға,  әлеуметтану,  мемлекет  және 

құқық негіздері теориясы курсын игеруге кӛмектеседі. 

Бағдарламаның  қысқаша  мазмұны:  Саясаттану  Біріккен  Ұлттар  Үйымының  арнайы  құрылымдық 

бӛлімі  -Юнеско  міндетті  түрде  оқылатын  пәндер  тізіміне  енгізіп  бекіткен  әлеуметтік-гуманитарлық 

білім жүйесіндегі маңызды оқу пәні. Саясат қазіргі қоғамның тіршілік әрекеті аспектісі ретіндегі оның 

объектісі болып  табылады.  Саясаттану  саясаттың ӛмір  сұру  заңдарын,  оның  тарихи  дамуын  зерттейді. 

Саясаттанудың  мазмұны  сонымен  қатар,  билік,  мемлекетаралық  қатынас  мәселелерінен  де  тұрады. 

Саясат  теориясы  антикалық  дәуірден  бастап,  бүкіл  ӛркениет  тарихы  бойы  дамыса  да  коғамдық  білім 

саласы ретінде саясаттану XIX гасырдың екінші жартысы мен XX ғасырдың бірінші жартысында ғана 

қалыптасты.  Қарқынды  дамушы  ғылым  ретіндегі  саясаттанудың        маңызы  бүкіл  әлеуметтік-

гуманитарлық      білім      жүйесіндегі      идеялардың      ӛзіндік катализаторы іспеті ерекше артып отыр. 

Оқыту тілі: қазақ 

Бағдарлама жетекшісі: т.ғ.к., доцент Яхияев И.А. 

 

Социология Әлеуметтану 

Курс  пререквизиті  :  Әлеуметтану  курсын  ЖОО-да  оқу  үшін  міндетті  пәндермен  қатар,  сіздің  орта 

мектеп  бағдарламасында  ″Математика″,″Психология″,  ″Қоғамтану″  пәндерін  толық  білуінізді  талап 

етеді.  

Постреквизиттер: саясаттану, экономикалық пәндер, философия, құқық, этнология 

Бағдарламаның  қысқаша  мазмұны:  Адам  мен  қоғам  жәніндегі  ғылымдардың  ішінен,  әлеуметтік 

дүние  тұлғаның  әлеуметтік  әзара  қатынастары  женіндегі  ғылым  -  әлеуметтану  маңызды  орынды 

иеленеді.  Қазіргі  кездегі  әлеуметтік  мәселелердің  әзектілігін  тұлғаның  қоғамдағы  орнын  және  адам 

женіндегі  білімінің  рӛлін  арттырады.  Әлеуметтану  адамдар  ез  ӛмірін  қамтамасыз  етіп,  қоғамдық 

қатынастарды  реттеу  үшін,  ұрпақ  қалдырып,  қоғамның  біртұтастығын  сақтап  қалу  мақсатында  құрған 

кұрделі  әлеуметтік  жүйені,  институттарды  түсінуге  кемектеседі.  Әлеуметтану  кез  келген  құбылысты 

адамдық  тұрғыдан  қарастыруға,  оның  әлеуметтік  механизмдері  мен  салдарларын  кәруге  мүмкіндіктер 

береді. Әлеуметтік бағытталған нарықтық зкономика мен әлеуметтік мемлекеттің тұпкі конституциялық 

қағидаларын тек әлеуметтану пәні арқылы нақты түсініктермен толығады. Оқу курсында "әлеуметтік", 

"қоғамдық қатынастар", "әлеуметтік әрекет", "әлеуметтік бақылау", "әлеуметтік институт",  "әлеуметтік 

және рухани нормалар", "тұлға", "әлеуметтік орта", "әлеуметтік процестер" сияқты негізгі категориялар 

мен  ұғындар  қарастырылады.  Бағдарламада  қоршаған  әлеуметтік  ортаны,  адамның  әлеуметтік 

шындықпен  байланысын  ғылыми  тануға  ықпал  ететін  меселелерге  кеп  кеңіл  белінген.  Ол  үшін 

әлеуметтанушылық ойлау мен білім қажет. 

Оқыту тілі: қазақ 

Бағдарлама жетекшісі: аға оқытушы Мынбаева М.Б.